Met die woorden zette historicus Rutger Bregman zakenlui en wereldleiders in Davos, waar het jaarlijkse World Economic Forum wordt gehouden, op hun plek.
Hij richtte zich op de allerrijksten, die miljoenen euro's aan belasting ontwijken, maar wel graag de held willen spelen als het aankomt op het oplossen van de problemen in de wereld.
Problemen die alleen maar zullen verergeren nu corona door de wereld raast. Hoe draaien we dat nog om?
In deze video zie je hoe we kapitaalvlucht kunnen stoppen, en vervolgens onze belastingstelsels opnieuw kunnen inrichten.
Nee. Dat globalisering goede belastingheffing onmogelijk heeft gemaakt, is een mythe. Het enige dat we nodig hebben, is voldoende politieke wil. Leiders die uitdragen dat het niet oké is, om grote winsten te verplaatsen. Ambtenaren die genoeg middelen hebben om achter de grootste boeven aan te gaan.
Nog zo'n misverstand: dat belastingontwijking legaal zou zijn. Ook als je tegen de geest van het belastingsysteem ingaat (waar je actief bent, dáár betaal je belasting), dan kun je gewoon achter slot en grendel belanden. Maar dan moet de instelling om te handhaven er wel zíjn.
Die instelling is overigens al aan het omslaan. Sinds een aantal jaar zijn grote bedrijven verplicht om per land te melden hoeveel winst ze maken en hoeveel belasting ze daarover betalen. Zo moet Apple aan de Amerikaanse belastingdienst melden hoeveel ze in elk land verdienen. L'Oreal meldt zich bij Frankrijk, Fiat bij Italië, enzovoort.
Bovendien wisselen belastingdiensten sinds 2018 deze informatie met elkaar uit. 'Het zijn deze technische, vaak onopgemerkte maatregelen die interessante mogelijkheden bieden en mogelijk zelfs revolutionair zijn', zegt de Franse belastingexpert Gabriel Zucman daarover.
Volgens Zucman hebben we ons door de globalisering van de afgelopen decennia 'eventjes' laten verrassen door whack-a-molende multinationals, maar zijn we inmiddels op de weg terug om deze bugs in het systeem te corrigeren.
De Franse economen Gabriel Zucman en Emmanuel Saez beschrijven in hun boek The Triumph of Injustice hoe een rechtvaardig belastingsysteem eruit kan komen te zien. Dat bestaat uit drie pijlers:
1. We maken mondiale kapitaalvlucht onmogelijk. Zo kunnen de rijken niet meer ontsnappen aan het betalen van belasting;
2. We verhogen de vermogensbelasting. Zo laten we de allerrijksten, die vaak weinig inkomstenbelasting betalen, ook bijdragen;
3. We maken de inkomstenbelasting progressiever: de armen betalen minder, de rijken betalen meer.
Dan nog een dingetje. Als we de wereldwijde ongelijkheid niet aanpakken, maken we geen enkele kans om klimaatopwarming tegen te gaan. Dat zegt de Franse econoom Thomas Piketty, die in 2013 beroemd werd met zijn boek Kapitaal in de 21e eeuw, en nu terug is met een nog dikker boek vol data over historische ongelijkheid.
– Thomas Piketty, Frans econoom
De econoom wil met zijn boek vooral zorgen dat discussies over ongelijkheid op basis van feiten worden gevoerd. Zo toont hij aan dat het idee dat we lage belastingen nodig zouden hebben om economisch te kunnen groeien, onwaar is. Tussen pakweg 1940 en 1980 kenden we als mensheid de grootste menselijke vooruitgang, en tegelijkertijd de allerhoogste belastingtarieven: tot wel 94 procent voor de allerrijksten.
En dan hebben we dus nog dat klimaatprobleem. 'Het een valt niet zonder het ander op te lossen,' zegt Piketty daarover. 'Als extra inkomsten door CO2-belastingen gebruikt worden om daarmee de belastingen voor de rijken weer te verlagen, dan maken we geen schijn van kans.'
Burgers zullen dan nooit akkoord gaan met de maatregelen die nodig zijn om klimaatopwarming te stoppen. Dus wat te doen? In deze video legt Thomas Piketty het uit.
Het nieuwe boek van Thomas Piketty, Kapitaal en Ideologie, is zo'n slordige twaalfhonderd pagina's dik. Een greep uit de voorstellen uit zijn boek:
Research, interviews, productie, vormgeving, montage, redactie en regie:
regie en teksten
Daan Kuys
interviews
Olaf Oudheusen
Rosa Hofgärtner
camera & geluid
Zoë van Alphen
Neeltje Walgien
Daan Kuys
montage
Daan Kuys
vormgeving
Julia Veldman
Silke de Kruijf
Robin Verdegaal
productie
Olivier Schuringa
Merel van der Linden
eindredactie
Arja van den Bergh
Bregtje van der Haak
Doke Romeijn