'Trond Helge Torsvik weet heel veel van alle geologie op de wereld, hij kijkt hoe rotsen bewegen, onder meer door heel nauwkeurig te meten hoe het aardmagnetisch veld was toen ze stolden. Daar is hij echt een expert in, en hij wil daarmee een totaalbeeld schetsten van de beweging van de continenten, en wat dat aandrijft. En hij is daarnaast een fervent whiskeyliefhebber.' (lees verder door op 'open' te klikken)
De Noorse geoloog Trond Helge Torsvik is niet van plan te rusten voor zijn verkenningen een nieuwe revolutie hebben ontketend: een allesomvattende theorie van de geofysica van de aarde.
Regisseur Rob van Hattum over Trond Helge Torsvik
'Tijdens de opnamen op IJsland hadden we pech met het weer. We wilden naar een vulkaan, maar die lag helemaal in de wolken. Dus wij dachten, nou, dan gaan we filmen in een kroegje, want daar was een whiskeybar. Hij vond het wel een goed idee. Ik geloof dat hij in een kwartier tijd vijf whiskey opdronk. En hij leek daar verder heel nuchter bij te blijven. Terwijl hij eigenlijk niet meer drinkt, want het heeft zijn gezondheid flink aangetast.'
'Het is een man met humor. Hij liep de hele tijd met een andere man naast zich, die de hele geologie van IJsland goed kent, en die adjudant kletste de hele tijd door. Ze werken al heel lang samen, en je zag dat het op een soort huwelijk leek. "Hou toch je mond", hoorde je Torsvik denken. Helaas was de man zo onverstaanbaar dat we hem maar uit de uizending hebben gelaten.'
'Je hebt daar een plek waar twee aardplaten uit elkaar schuiven, en dat was wel fantastisch, dat vond hij ook. En dat is precies wat hij onderzoekt. Hij maakt kaarten van de aarde zoals die er over miljoenen jaren uit zal zien. Natuurlijk werkt hij veel in het lab, is hij veel aan het schrijven en vergaderen enzo, bezig met onderzoeksfinanciering. Maar hij houdt erg van veldwerk. Het liefst met whiskey erbij.'
leven en werk
Hij is flamboyant, rebels, welbespraakt, dol op vrouwen, heeft kinderen uit meerdere gezinnen, is whiskeyverzamelaar – hij zegt drank (in grote hoeveelheden) afgezworen te hebben – en een bon vivant, maar volgens kenners bovenal een creatieve geest die steeds nieuwe manieren vindt om het vraagstuk op te lossen: hoe is de aarde ontstaan zoals die er nu uitziet?
Trond Helge Torsvik (1957, Noorwegen) is een oud-marinier die koos voor een carrière in de geologie: ‘First I navigated boats, now I navigate continents.’ Torsvik promoveerde in 1985 aan de Universiteit van Bergen en is sinds 2007 hoogleraar geofysica aan de Universiteit van Oslo.
Torsvik was tot 2016 directeur en oprichter van het Noorse CEED, Center for Earth Evolution and Dynamics, maar nu is hij weer fulltime geoloog. In het CEED kan er zorgeloos onderzoek gedaan worden gedaan naar processen die van fundamenteel belang zijn voor het begrijpen van onze planeet.
aarderevolutie
Hoe de continenten en aardplaten bewegen, dat wil Torsvik weten. En hoe verhoudt deze beweging aan het oppervlak zich tot wat er in het binnenste van de aarde gebeurt? Hij wil niets minder dan de evolutie van de aarde zelf begrijpen. En alle kennis samenballen tot een allesomvattende theorie van die aardevolutie. Door het verleden in kaart te brengen, begrijpen we de toekomst.
Als een moderne Professor Lidenbrock (het karakter in Jules Verne’s Een reis naar het middelpunt van de aarde) stroopt hij de wereld af op zoek naar restanten van vulkaanuitbarstingen die aanwijzingen geven over de samenstelling van het binnenste van de aarde en hoe die hete massa het aardoppervlak in beweging brengt. Van IJsland tot de Seychelles, van Zuid-Afrika tot India, geen (uitgedoofde) vulkaan is Helge Torsvik vreemd.
Door seismische data, metingen aan vulkanisch gesteente en andere gegevens van locaties wereldwijd te combineren bouwt hij aan De Vierde Revolutie: die allesomvattende theorie van de evolutie van de aarde.
©
vpro / Jurriaan