Merijn Tinga

De 42-jarige Leidse kunstenaar Merijn Tinga surft al jarenlang met zijn vlieger langs de Nederlandse kust. Daar op het strand zag hij de grote hoeveelheid plastic afval dat dagelijks aanspoelt. Hij besloot er iets mee te doen. "Ik ben kunstenaar en experimenteer met veschillende materialen, dus waarom niet ook met plastic? Toen ben ik begonnen met de bouw van het surfboard."

In de surfplank van Merijn is 10 kg plastic afval verwerkt. "De 10 kg is een bewuste keuze geweest. Dit is namelijk de hoeveelheid plastic die maandelijks per strandpaal aanspoelt. Ik wilde vooral die hoeveelheid tonen. Alle plastic in het board komt ook daadwerkelijk van het strand. PET-flesjes, speelgoed en zelfs stukken jerrycan zijn er zichtbaar in verwerkt."

Alleen het bouwen van het board was niet genoeg, vond Merijn. Hij moest er ook mee de zee op. Dus hij besloot een Nederlands record te neer te zetten: de hele Nederlandse kustlijn afsurfen, van België tot Duitsland.
 

Dit plan was echter makkelijker geformuleerd dan gedaan. "Ik had niet verwacht dat het zo zwaar zou worden. Je moet je voorstellen, de plank was ongeveer zes keer zo zwaar als een gemiddeld surfboard. En de weersomstandigheden waren me ook allesbehalve goed gezind. Ik startte in de staart van orkaan Bertha die vorige zomer woedde. Maar het gevaarlijkste moment was denk ik toen ik bij de Maasvlakte arriveerde. Daar varen de containerschepen, zijn de golven enorm en er is geen strand waar je naar kunt uitwijken. Ja, dat was echt heftig."
 

Ondanks al het avontuur heeft Merijn genoten van de ongewone surftrip. Het verraste hem hoeveel steun hij kreeg vanaf de kant. "De actie liep echt als een lopend vuurtje. Overal waar ik aankwam werd ik onthaald als een held. Dat was heel bijzonder en gaf me ook de energie om door te gaan. Het was belachelijk zwaar, maar die steun hielp me er echt doorheen. Jammer genoeg heb ik Duitsland net niet kunnen bereiken omdat het board bij Schiermonnikoog in stukken brak. Desondanks heb ik het record gezet en mijn statement kunnen maken."

Na het avontuur met de surfplank blijkt het lastig om thuis zelf te leven volgens het zero waste principe. "In huis vind ik het nog moeilijk, daar zijn we enorm mee aan het worstelen. We scheiden natuurlijk afval en letten erop, maar echt de stap maken om alleen maar naar de markt te gaan en de supermarkt links te laten liggen, die hebben we nog niet gemaakt. Dat is toch lastig als je in een maatschappij zit waar je haast hebt en het gemak zo sterk aanwezig is."

Zijn worsteling in huis compenseert Merijn met allerlei acties voor de plastic-kwestie. Na het surfen heeft hij het niet meer losgelaten. "Ik ben net terug van vijf maanden zeilen op de Oostzee. Voor het NIOS (Royal Netherlands Institute for Sea Research) heb ik monsters genomen van wateroppervlakten, op zoek naar microplastic. Dit zijn afgebroken stukjes plastic. De hoogste concentratie vond ik tussen Denemarken en Noorwegen, de lage wal van de Noordzee. In meer dan 60% van de gevallen was het Nederlands of Engels afval wat daar lag. Onze troep blijft daar dus haken."

Momenteel is Merijn druk met video's die van zijn 8-jarige dochter zijn gemaakt tijdens de zeiltocht. Hij wil een educatieve website maken voor basisscholen. "Die kinderen zijn nog blanco, ik wil hun inspireren om andere keuzes te maken. Voor de oudere generatie is dat toch lastiger."
 

Merijn heeft er vertrouwen in dat mensen steeds bewustere keuzes gaan maken, maar geeft toe dat er nog beren op de weg zijn. "Vooral gemak en onverschilligheid zijn grote vijanden. Maar volgens mij zijn we het stadium van ontkenning wel voorbij. Toen een aantal jaar geleden de 'global warming'-kwestie oplaaide, kon je gek genoeg nog een soort van tegenstander zijn. Dat idee is inmiddels wel weggeëbt. Mensen zien in dat er iets moet veranderen. Dit lijkt natuurlijk een complex vraagstuk, maar begin eens met de vuistregel 'eenmalig is schandalig'. Hergebruik moet meer een gewoonte worden."

Niet alleen de consument moet een gedragsverandering ondergaan. "De ontwerpers en producenten zijn ontzettend belangrijk. Want hoe ontwerp je iets dat ook zo remontabel mogelijk is? Hier is een hele essentiële rol voor ontwerpers weggelegd. De consument kan stemmen met zijn euro, maar de producent kan die keuze wel zo duurzaam mogelijk maken. Ik denk ook dat daar de sleutel voor de toekomst ligt, we moeten naar een circulaire economie toe."