Kantelende voorbeelden

Schoonmaakbedrijf Schoongewoon is een coöperatieve onderneming waarin de werknemers het 'voor het zeggen hebben' en 'waar alles beter en eerlijker' met elkaar wordt gedeeld. Er wordt geen rendement uitgekeerd aan de leden en eventuele investeerders; mensen krijgen alleen hun aandeel terug. Doordat het bedrijf geen managers heeft, maar geheel op lokale en horizontale basis actief is, bespaart Schoongewoon veel kosten waar klanten profijt van hebben.

Het belangrijkste voordeel van deze organisatievorm is niet de kostenbesparing, maar dat de 'arbeider-bestuurders' zelf alle verantwoordelijkheid hebben en daardoor meer plezier aan het werk beleven. Schoongewoon valt onder moederbedrijf Gewoondoen, eveneens een coöperatie, en heeft op het moment van schrijven zes coöperaties verspreid over het land.
 

De Achterhoekse eventcateraar Luuk Domhof is bezig om op alle mogelijke manieren zijn bedrijf te vergroenen. Zo is hij aan het onderzoeken hoe zijn bedrijf zelf frituurvet kan omzetten naar biobrandstof. Hij werkt ook aan een "groentainer", een duurzame patatkraam met minimale afvalproductie en uitstoot. En ook de producten moeten voldoen aan groen: zijn kramen verkopen vegetarische kroketten en frieten van lokaal geteelde aardappels.
 

Jan Rotman's noemt ze in zijn boek 'Verandering van tijdperk' en ook VPRO Tegenlicht is bij ze komen kijken: het Kromkommer initiatief. Met een knipoog en vele woordgrapjes gaat deze beweging bestaande uit onder andere een "Krommunity" en "Krombassadeurs" de strijd aan met verspilling van groenten en fruit. Vijf a tien procent van de groenten en fruit komen namelijk niet in de magen van de consumenten terecht omdat ze er afwijkend uitzien. Kromkommer probeert consumenten bewust te maken van deze verkwisting en producenten en verkopers aan te zetten de "gekke groentes" een plek te geven in de schappen. Bovendien is Kromkommer zelf ook producent van soepen gemaakt van groenten met een krasje.
 

Ongeveer honderd jaar geleden werd de Stelling van Amsterdam aangelegd: een 135 kilometer lange verdedigingslinie met forten en dijken. De linie is nooit voor haar oorspronkelijke bedoeling ingezet, maar een eeuw later kan het netwerk een nieuwe functies vervullen: Amsterdam en omgeving beschermen tegen fijnstof en koolstofdioxide.

Dit idee komt uit de geest van Ton van Oostwaard die het op een dag voor zich zag dat de Stelling gebruikt zou kunnen worden om Amsterdam's hardnekkige fijnstof probleem deels te verhelpen door een "groene klimaatgordel" van fijnharige planten die fijnstof uit de lucht filteren en CO2 opnemen. Opgroeiend in een omgeving van tuinders en kassen, vlakbij de Stelling, was het niet meer dan logisch dat juist Van Oostwaard de drijvende kracht achter dit project zou worden. Hij vervult zijn rol met verve en steekt bijna al zijn tijd in het aansporen van boeren en bewoners in de gebieden om mee te doen met het project.
 

Hoofddorp gaat op kop als het gaat om bedrijfsterreinen die volledig zelfvoorzienend zijn. In de stad is een bedrijventerrein ontwikkeld dat een circulair ecologisch systeem kent, waar geen of nauwelijks uitstoot of afval uitkomt. Het cradle-to-cradle bouwconcept Park 2020 komt uit de koker van Michael Braungart en William McDonough en projectontwikkelaar Coert Zachariasse was een van de uitvoerders in Hoofddorp. Volgens hem zijn ze onderscheidend in dat ze volledig gaan voor de combinatie van duurzaamheid en kwaliteit, zowel voor gebouwen als voor de mensen die er in gaan werken.