Pedro Santos Guerreiro en João Vieira Pereira

De Portugese journalist Pedro Santos Guerreiro (1973) was in 1997 een van de oprichters van Jornal de Negócios (de ‘zakenkrant’), en is nog steeds mededirecteur van de zakenkrant. De Jornal de Negócios was het eerste online financieel-economische dagblad in Portugal. Na de oprichting in 1997 verscheen het in 2003 ook dagelijks op papier. Hij schrijft columns voor verschillende magazines, heeft een radioprogramma bij Rádio Renascença en wordt vaak uitgenodigd in nationale en internationale televisie- en radioprogramma's over economie te praten. Ook verschijnt hij regelmatig als commentator op de Engelstalige Al-Jazeera.

João Vieira Pereira is eveneens economisch journalist en zit in de hoofdredactie van Expresso, het grootste weekblad van Portugal. Deze krant werd in 1973 opgericht en staat bekend om zijn onafhankelijkheid en scherpe politieke analyses. Vieira Pereira wordt vaak gevraagd als commentator in verschillende magazines en televisieprogramma’s.

De twee journalisten spreken in “De macht van de rating agencies” over het downgraden van Portugal door kredietbeoordelaars Moody’s en Fitch. Dat leidde tot hevige protesten in Portugal. In de Financial Times zei Santos Guerreiro dat de ratings een self-fulfilling prophecy dreigden te worden. Door de verlaging van de rating zou het vertrouwen onder investeerders juist ernstig beschadigd worden, terwijl de economie van een land als Portugal juist vertrouwen nodig had om weer uit de economische malaise te klimmen. Volgens de journalist wordt Portugal het strijdtoneel van de grootmachten EU en de VS. Dit terwijl Portugal zich midden in een privatiseringsproces bevindt. Portugese banken en bedrijven die door de ratingverlaging in waarde daalden, zouden daardoor voor een prikje te koop zijn –aldus Santos Guerreiro.

Ook het Portugese instituut voor overheidsfinanciën en –kredieten (IGCP), dat verantwoordelijk is voor het beheer van de schatkist, de directe schuld en de financiering van de centrale overheid, uitte felle kritiek op Moody’s beslissing het land naar de junk-status te verlagen. Het instituut vond de beslissing arrogant omdat die de positievere beoordeling van Portugal door de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds negeerde. Ook zou de kredietbeoordelaar de nieuwe regering, die grove maatregelen nam, geen tijd gegund hebben.

Beide journalisten hebben een goed inzicht in het proces waarbij landen beoordeeld worden. Zij hebben de rating agencies zelf ontvangen voor een “off the record” gesprek. De journalisten zijn zo getuige geweest van het mysterieuze rating-proces van een souverein land. Aan Tegenlicht vertelden zij hoe zo’n proces werkt: De rating bureaus nemen contact op met het overheidsinstituut dat de Portugese staatsschuld uitgeeft (IGCP) en vragen om informele gesprekken met sleutelfiguren uit de Portugese economie en samenleving. In een paar dagen bezoeken de vertegenwoordigers van de rating agencies enkele hooggeplaatste personen van het land. We moeten hierbij denken aan sleutelfiguren uit het ministerie van Financiën en de centrale bank, belangrijke politici enjournalisten en academici die zich bezighouden met de economie. De rating agencies hebben ook met Santos Guerreiro en Pereira gesproken. Zij zijn verplicht tot geheimhouding en mogen daarom geen details over het bezoek publiceren.