waarom dé werkelijkheid niet bestaat volgens Carlo Rovelli

De wereld is volgens kwantummechanica relationeel, met andere woorden: de wereld wordt bepaald door wat wij doen en hoe wij ernaar kijken. De werkelijkheid die wij ervaren vooral ontstaat uit de interactie die we ermee hebben, betoogt theoretisch natuurkundige Carlo Rovelli.

Carlo Rovelli is theoretisch natuurkundige en doet onder andere onderzoek naar complex onderwerpen als kwantumzwaartekracht. Kwantummechanica is zijn grote liefde en daar komt ook zijn wereldbeeld uit voort, namelijk dat dé werkelijkheid niet bestaat. Dat komt, betoogt Rovelli, omdat de werkelijkheid die wij ervaren vooral ontstaat uit de interactie die we ermee hebben. De zoektocht naar dé waarheid is een tamelijk vergeefse. Wij creëren onze werkelijkheid zelf, zo bezien zijn er dus net zo veel werkelijkheden als er mensen rondlopen. De kennis die we vergaren zal dus altijd maar een fractie zijn van wat er is. 

Als we gaan inzien dat individuele, ondeelbare delen niet bestaan en alles om ons heen enkel betekenis krijgt door de relaties met andere dingen en gebeurtenissen, gaan we onszelf ook anders zien. Dat inzicht zette Rovelli zelf aan het denken over zijn verantwoordelijkheid als mens en wetenschapper, en brengt hem ertoe politiek activistisch te zijn.

Zijn politiek activisme is verweven met zijn kennis van de kwantummechanica. De wereld is volgens die natuurkundige theorie dus relationeel, met andere woorden: de wereld wordt bepaald door wat wij doen en hoe wij ernaar kijken. Ons denken en handelen verandert de wereld. Zijn lezingen zijn regelmatig meer politiek dan natuurkundig van aard. In een lezing op de dag van de arbeid in 2023 uitte hij kritiek op de Italiaanse regering en riep de jeugd op om te protesteren voor Klimaat, vrede en gelijkheid. 

Tegelijk schrijft Rovelli populaire boeken als Het mysterie van de tijd en De werkelijkheid is niet wat ze lijkt, over onderwerpen die in de natuurkunde nog altijd hun raadsels niet volledig hebben prijsgegeven. De poëet van de natuurkunde wordt Rovelli ook wel genoemd.