John Moult is hoogleraar moleculaire celbiologie en bio-informaticus aan de Universiteit van Maryland in de Verenigde Staten. Hier werkt hij met zijn John Moult’s Group aan het ontwikkelen van computermodellen van biologische systemen. Ze houden zich onder andere bezig met de constructie van eiwitfamilies, ontwikkeling van vouw-herkenning en bacteriële evolutie.

Kort gezegd is zijn levenswerk het doorgronden van de vele eiwitten die aanwezig zijn in onze cellen. Volgens Moult wisten we hier vijftig jaar geleden nog bijna niks over, maar is de kennis in de afgelopen jaren geëxplodeerd. In de afgelopen twintig jaar hebben wetenschappers ontdekt hoe het genoom eiwitten maakt en beïnvloedt. Er zal volgens Moult een generatie aan nieuwe tests komen gebaseerd op eiwitten, die we nu pas beginnen te ontdekken. 

Albert Heck is hij wetenschapper en hoogleraar op het gebied van massaspectometrie en proteomica aan de Universiteit Utrecht. Hier is hij tevens is de directeur van Hecklab: een eiwitlaboratorium aan de Universiteit Utrecht. In dit lab wordt biomoleculaire massaspectometrie gebruikt: een techniek die gebruikt kan worden voor de identificatie van isotopen, moleculen en molecuulcomplexen. Zo kunnen eiwitten onder andere worden geïdentificeerd en geanalyseerd. Heck kreeg diverse onderscheidingen voor zijn werk, waaronder de Spinozapremie: de Nederlandse hoogste onderscheiding in de wetenschap.

Als Heck naar de toekomst van de eiwitgeneeskunde denkt, denkt hij aan schade voorkomen in plaats van genezen. Hij zou het geweldig vinden om medicijnen individueel te kunnen testen, door bijvoorbeeld dagelijks een druppeltje bloed of urine af te nemen en deze eiwitten te bestuderen. Zo kun je met eiwitkennis al na een dag of twee zien of een geneesmiddel aanslaat of niet.

Ellen Zhong is een Ph.D. student aan de MIT Computer Science & Artificial Intelligence Lab in Boston, Massachusetts. Sinds mei 2021 is ze tevens stagiair onderzoekswetenschapper bij DeepMind. De Amerikaanse studente vond een revolutionaire oplossing om bewegende eiwitten in beeld te brengen, de zogenoemde ‘ultrakoude elektronenmicroscoop’. Met deze techniek kun je moleculen bekijken op bijna atomair niveau.

Zhong slaagde erin om met behulp van kunstmatige intelligentie filmpjes te maken van hoe eiwitten bewegen. Ze legt uit dat eiwitten in feite grote bewegende systemen zijn. Als we beginnen te begrijpen hoe ze werken, kunnen we ook beginnen te begrijpen wat er misgaat bij ziektes. Volgens Zhong zal dit veel invloed hebben op de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.

Henry van den Bedem is wiskundige bij Atomwise in San Francisco, California. Atomwise is een pre-klinisch farmaceutisch bedrijf die kunstmatige intelligentie gebruikt om nieuwe geneesmiddelen te ontdekken. Als wiskundige ontwikkelt van den Bedem methodes om alle informatie over eiwitten, ziektes en mogelijk passende medicijncomponenten te doorzoeken en met elkaar te combineren. 

Hij legt uit dat we de driedimensionale structuur van veel eiwitten kennen en dat we databases hebben van miljarden potentiële geneesmiddelen. De combinaties hiervan zijn gigantisch: er zijn meer mogelijkheden dan sterren in ons universum. Met kunstmatige intelligentie kunnen we dit slim benaderen en uit al die databases een handjevol potentiële kandidaten kiezen dat op een specifiek eiwit past. Dit is het begin van onze zoektocht naar nieuwe geneesmiddelen.

Andrea Maier is verouderingsonderzoeker en hoogleraar Gerontologie (ouderengeneeskunde) aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en hoogleraar Interne geneeskunde en Geriatrie aan de Universiteit van Melbourne in Melbourne, Australië. Ze doet in Singapore onderzoek naar medicijnen die veroudering tegengaan.

Maier legt uit dat eiwitten ervoor zorgen dat functies vervuld worden in het lichaam. Een functionerend lichaam veroudert en veel van de ziektes die wij kennen ontstaan eigenlijk door eiwitveranderingen. Denk bijvoorbeeld aan Parkinson of Alzheimer, hiervan weten wij zeker dat deze ziektes komen door veranderingen in eiwit. Veroudering is dus absoluut een ‘eiwitprobleem’. Maier pakt veroudering aan als ziekte en wil zo de ziektes die door veroudering ontstaan als het ware remmen of uitstellen.