Omdat biobased materialen niet uit zichzelf in gebouwen terechtkomen, heeft de overheid een partij aangewezen die deze klus mag aanjagen, coördineren, regisseren, ervoor lobbyen, enfin, hoe je het ook wil noemen. Sinds 2023 probeert Building Balance boeren, leveranciers, bouwers, opdrachtgevers, financierders en overheden bij elkaar te brengen om een heuse markt voor biobased materialen op gang te brengen. 

Dat doet de organisatie onder andere door de boer te helpen om biobased grondstoffen te verbouwen, de leverancier om biobased grondstoffen te verwerken tot materialen, de bouwer met die materialen te bouwen, de opdrachtgever een biobased gebouw, prullenbak of vangrail te bestellen, de financierder die biobased prullenbak te financieren en de overheid te helpen biobased materialen te stimuleren via wet- en regelgeving. 

Lukt dat een beetje of ervaart Jan-Willem van de Groep, programmaregisseur bij Building Balance, veel weerstand? Volgens Van de Groep valt het mee: ‘De boeren willen maar één ding van mij: een robuust verdienmodel voor de toekomst. Voor hen proberen we de vraag naar biobased materialen aan te jagen. Wat betreft de bouwers werk ik vooral met de koplopers - en daar zitten echt de grootste bouwers van Nederland bij, en daar loop ik ook niet echt tegen weerstand aan.’

‘Ik moet eerlijk zeggen dat het conservatisme meer bij de bouwmaterialen zit. Meer de fabrikanten dan de bouwers zelf. Maar ook daar is het niet per se onwil. De bouw onderscheidt zich van andere markten in de zin dat de gebouwen die gemaakt worden 100, 150 jaar moeten staan. Dan wil je als fabrikant ook gewoon 200 procent zeker weten dat de materialen in orde zijn. Daar ligt een belangrijke rol voor ons, om die garanties te geven.’

De overheid heeft daarin dus maar een beperkte rol, al financiert ze de Nationale Milieu Database wel. ‘Daarom kunnen ze wel wat eisen stellen. Toch vind ik persoonlijk dat de NMD een overheidsorgaan zou moeten zijn.’

Ook op een andere manier zou de overheid nog veel meer kunnen doen. Zij bezit namelijk het grootste vastgoedbedrijf van het land: het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Goed voor bijna 12 miljoen vierkante meter aan gebouwen, waaronder het Rijksmuseum, alle vliegbases van de luchtmacht, het Binnenhof, de marinehaven in Den Helder, en de beveiligde rechtbank in Amsterdam.

‘Frankrijk heeft per decreet vastgelegd dat de helft van alle Rijksgebouwen biobased moet zijn. Dat is wel het handigst. Wij kijken momenteel of we het RVB kunnen helpen om die slag te maken. Het past alleen wat minder in hoe de bouwpraktijk hier werkt, waarbij al het werk gedaan wordt door losse architecten en aannemers en de overheid vooral procesbegeleider is.’

Toch klinkt het hele proces nogal traag. Met eindeloos veel kopjes koffie drinken en praten. Maar volgens Van de Groep liggen we op koers en is het niet gek dat er nu nog weinig lijkt te gebeuren. ‘Het groeipad is exponentieel. De doelen van dit jaar hebben we gewoon gehaald. Natuurlijk zijn er uitdagingen, maar ik ben wel hoopvol en optimistisch.’

Hoopvol en optimistisch word je ook als je hoort hoeveel grond er eigenlijk nodig is om Nederland volledig te voorzien van een biobased openbare ruimte. ‘Je hebt maar 150.000 hectare nodig van de 1,8 miljoen hectare die er op dit moment is. Dat is 7 of 8 procent van het huidige landbouwareaal. Om de doelen voor 2030 te halen gaat het om maar 3 procent van het huidige landbouwareaal.’