Zit je veel op het internet? Goede kans dat je de doge-meme wel eens hebt zien rondzwerven: een Japans Shiba Inu-hondje dat synoniem is geworden met nogal surrealistische internethumor. En geloof het of niet, maar precies die meme is uitgegroeid tot een symbool in de online strijd tegen Russische propaganda.

Hoe dat ontstond? Net zoals zoveel op het internet is het een kettingreactie van willekeurige events, in dit geval in gang gezet door Twitteraar @Kama_Kamilla. Sinds de inval van Oekraïne volgt hij de strijd vanuit Engeland op de voet, en begon als tijdverdrijf foto’s van het meevechtende Georgische Legioen in de Donbas te bewerken door in Photoshop doges op hun gezichten te plakken. De fellas waren geboren.

Terwijl Kama’s fella-avatars op Twitter begonnen op te vallen, zamelde het Georgische Legioen via social media geld in voor nieuwe uitrusting. Om ze een steuntje in de rug te geven, begon Kama fella-avatars te ontwerpen voor mensen die geld hadden gedoneerd aan het Legioen. Sindsdien is de NAFO uitgegroeid tot… tja, tot wat? Een los-vast legioen van internettrollen die met humor Russische desinformatie ontkrachten. Dat doen ze via ‘co-ordinated shitposting’: verspreiders van pro-Poetin propaganda zo onderspammen met memes dat de desinformatie bedolven raakt.

‘We verdragen geen onrecht en desinformatie. We vinden dat mensen in vrijheid moeten kunnen leven en hun eigen keuzes moeten maken. Democratie hebben we hoog in het vaandel staan: je mag doen wat je wilt, ongeacht je gender. Daar vechten we voor. Dat verenigt jongeren met huisvrouwen met mannen boven de zestig in de NAFO. Van alles door elkaar.’

‘Als je fella wordt krijg je een eigen meme of avatar. Die worden gemaakt door “forgers”. Ik geloof dat ze inmiddels tussen de 60.000 en 70.000 hebben gemaakt. Zo is de ene fella heel actief, de ander wat minder. Maar iedereen draagt bij, door geld te doneren, festivals te organiseren of armbandjes te verkopen waarvan de opbrengt naar Oekraïne gaat. De rest is actief aan het bonken: de Russen het leven zuur maken.’

‘Als je als fella een nieuwe fella ziet op Twitter, dan volg je die ook. Als jij wat plaatst, zien die anderen het dus ook. We gebruiken – net als de echte Verdragsorganisatie – artikel 5: “Een aanval op één lid wordt beschouwd als een aanval op allen”. Dat is de toespeling in onze naam NAFO. Gebruik je #article5 in je tweets, dan roep je automatisch meer NAFO fellas op. Wordt je bedreigd? Dan zullen mensen bijspringen – wel volgens Twitter regels natuurlijk. We proberen om memes goed in te zetten en scherpe reacties te krijgen. En dan veel geblokt worden. Alle Russische ambassades hebben mij geblokt. Maar dat is juist het leuke: het heeft effect, het wordt gezien.'

'De Russen hebben nu het voordeel van hun volume. Dat blijft nijpend, omdat Oekraïne binnenkort te weinig munitie heeft. We zitten midden in die overgang naar het leveren van modernere Westerse wapens, die daarginds broodnodig zijn. Daarom moeten wij Oekraïne zoveel mogelijk helpen. Dat kan op allerlei manieren, en dat weten mensen in mijn omgeving nu ook. Ik vertel hier in de buurt áltijd over Oekraïne. We hebben ook een grote vlag aan ons huis hangen, sinds februari 2022. Die laat ik hangen totdat Zelensky en de zijnen winnen. Dat heb ik altijd gezegd: die vlag gaat pas weg als Oekraïne gewonnen heeft. Of als mijn dochter en zoon geslaagd zijn.'