VPRO Tegenlicht Talk

de stem van de natuur

De laatste jaren komen wetenschappers erachter dat dieren veel meer op ons lijken, dan we lang hebben gedacht. Wat betekent dat voor hun rechten? Moeten dieren ook een stem krijgen in de rechtszaal, en in de politiek? We bespraken het op Lowlands.

live vanaf Lowlands 2023

Kraaien lossen puzzels op. Bijen vertonen speelgedrag. Walvissen hebben een complexe taal. We doen de ene na de andere verbijsterende ontdekking over dieren. Maar tegelijkertijd holt de biodiversiteit in onze vervuilde ecosystemen hard achteruit. Zal meer kennis van dieren en planten en watermassa’s ook maken dat we daar beter voor gaan zorgen. En dat we het beschermen? Waarom naar Mars als er op aarde nog zoveel meer intelligent leven te ontdekken is? 

In deze Tegenlicht Meet-up gaan we dieper in of we eigenlijk wel écht naar de natuur luisteren. En geven we de natuur genoeg stem? Zou natuur ook rechten kunnen krijgen? En wat zou het bijvoorbeeld betekenen als het Lowlands terrein natuurrechten zou moeten krijgen met Eric van Eerdenburg als haar voogd? En welke verantwoordelijkheid hebben Lowlands bezoekers zelf eigenlijk?

Jessica den Outer 
Jessica den Outer is meester in internationaal milieurecht. Ze werkt als consultant, schrijfster en spreker op het vlak van ‘rechten voor de natuur’. In 2019 werd ze erkend als earth-centered law expert door het ‘Harmony with Nature’-programma van de Verenigde Naties. In 2022 publiceerde ze het boek Rechten voor de natuur (uitgeverij Lemniscaat). De civiel-rechtelijke emancipatie van ecosystemen overal ter wereld beschouwt ze als haar missie.


Tonko Zijlstra 
Als bioloog is Tonko Zijlstra verbonden aan de Universiteit Leiden. Tonko heeft de cognitieve psychologie van dieren als specialisme, en hij doet vooral onderzoek bij primaten.


Judith Alkema
Judith Alkema is open source specialist bij Bellingcat, het collectief bestaande uit burgerjournalisten die voor hun onderzoek en digitaal speurwerk optimaal gebruik maken van open online bronnen als sociale media. Bellingcat kreeg bij het publiek grote bekendheid na meerdere doorbraken en onthullingen in het onderzoek naar het neerhalen van vlucht MH17. Maar zoals eerder al in VPRO Tegenlicht te zien was, factchecken Bellingcat-onderzoekers ook wat er gebeurt in oorlogsgebieden als in Syrië. Zo ook Dekens.


Eten evolueert. Het klimaat, wereldwijde ongelijkheid in voedselverdeling én onze eigen gezondheid maken dat we eten anders moeten aanvliegen. Samen met techniekfilosoof Koert Van Mensvoort en verschillende voedsel-innovators stelt Tegenlicht het menu van de toekomst samen om de vraag te beantwoorden: hoe eten we in 2040?

We kunnen er nu misschien nog niet veel bij voorstellen, maar hoe eten we, over twintig, veertig, of zestig jaar?

Eén geluid dat de laatste jaren steeds meer te horen is, is het pleidooi voor korte en circulaire productieketens. Aardappelen die nooit meer dan twintig kilometer reizen en dieren die alleen nog de reststromen van ons voedselsysteem eten, bijvoorbeeld.


presentatie
Anna Gimbrère
Rob van Hattum

research
William de Bruijn

productie
Regina Rijpkema
Koos van de Merbel
Nicole Cremers
Jeroen Beumer
Olivier Schuringa

vormgeving
Julia Veldman

online redactie
Tara Vierbergen
Lotte Schuengel
Daan Kuys

eindredactie
Jasper Koning
Geert Rozinga

© VPRO 2023