Deze mensen mobiliseren hun buurt in de strijd tegen gentrificatie
Je ziet het voor je ogen gebeuren: grote steden veranderen in enclaves voor de middenklasse en de rijken. Maar steeds meer burgers organiseren woonprotesten om hun buurten hiertegen te beschermen.
Daan Kuys - 15 Juli 2022
Minimaal 1250 euro. Dat vraagt ontwikkelaar MB30 voor een nieuw appartement van 40 vierkante meter in Amsterdam Nieuw-West. 1500 euro als je er een garage bij wil. Voor de bestaande bewoners van Nieuw-West, die een relatief laag inkomen hebben, is het niet weggelegd. Sowieso is een woning van 40 vierkante meter niet bedoeld voor gezinnen. Ook beleggers hebben Nieuw-West ontdekt en kopen gretig de groente- en bakkerswinkeltjes op om vervolgens de huur te verhogen. Kostte een Turkse pizza voorheen nog €1,50, inmiddels is dat €3,50 geworden.
De wooncrisis mag inmiddels hoog op de agenda staan, de juiste oplossingen komen bepaald niet automatisch naar boven drijven. Veel ontwikkelaars bouwen nog altijd vooral dure woningen voor mensen met een grotere beurs. Gemeentes, die hun grond voor veel geld kunnen verkopen aan deze ontwikkelaars, doen te weinig. En het is maar de vraag of het nieuwe beleid uit Den Haag radicaal genoeg is om de problemen echt op te lossen.
Kostte een Turkse pizza voorheen nog €1,50, inmiddels is dat €3,50 geworden
waar blijft de sociale huur in Amsterdam-Zuid?
‘Er is niets mis met vermenging, maar het moet wel twee kanten op gaan,’ zegt buurtbewoner Tayfun Balçik over het probleem van gentrificatie. ‘Er wordt nooit veel sociale huur gebouwd in het centrum of Amsterdam-Zuid.’
Tayfun Balçik is historicus en mede-oprichter van woningcorporatie De Bundel, een woningcorporatie opgezet om betaalbare sociale en middenhuurwoningen te bouwen in Amsterdam Nieuw-West. Maar de gemeente zit daarbij behoorlijk dwars. Zij gunnen leegstaande grond vooral aan de grote ontwikkelaars.
Daarom richtte Balçik samen met anderen ‘Nieuw-West in Verzet’ op, een protestgroep die strijdt tegen ‘gentrificatiepolitiek, gericht op het verdrijven van bestaande bewoners om ze te vervangen met een rijkere doelgroep zodat men kan cashen met hoge huren.’
Hun eisen? Stop met de verkoop van sociale huurwoningen. Meer inspraak voor buurtbewoners. En voorrang op woningen voor mensen die hun hele leven in Nieuw-West wonen.
'Als wonen een recht is, dan moet je andere keuzes maken'
Verdienmachine voor vastgoedontwikkelaars
Amsterdam Nieuw-West is niet de enige buurt of stad waar de wijk een soort verdienmachine lijkt geworden voor vastgoedontwikkelaars. In Amsterdam-Noord ziet zanger, dichter en theatermaker Massih Hutak zijn geliefde buurt razendsnel veranderen. Met zijn project ‘Verdedig Noord’ probeert hij samen met medebewoners het tij te keren. Ook andere steden, met Utrecht voorop, staan bekend om hun nieuwbouwprojecten voor het middensegment, dat bestaat uit woningen met een huur tussen de 750 en 1000 euro per maand; te duur voor de meeste mensen.
De reden dat gemeentes geen grote aanjager zijn van de bouw van sociale huurwoningen is vaak een financiële, zegt Melissa Koutouzis, mede-oprichter van het landelijk Woonprotest. ‘Gemeentes zijn vaak half failliet. Zij krijgen meer geld binnen door grond te verkopen aan projectontwikkelaars. Maar het punt is: als wonen een recht is, dan moet je andere keuzes maken. Die keuzes zijn misschien moeilijk, maar ze moeten wel gemaakt worden.’
Vorige maand maakten de Woonbond, Aedes, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en Hugo de Jonge, minister voor Volkshuisvesting, nationale afspraken over de volkshuisvesting. Netto moeten er in 2030 zo’n 100.000 sociale huurwoningen bijkomen. Maar zelfs als die ambitie wordt waargemaakt, heeft Nederland over acht jaar ongeveer evenveel sociale huur als in 2013.
Bovendien bestaat een groot deel uit goedkope flexwoningen zoals containers, waarvan de kwaliteit twijfelachtig is. Deze week bleek uit een artikel van Follow the Money dat de hervorming van de huurtoeslag ervoor moet gaan zorgen dat wooncorporaties kleine, sobere sociale woningen gaan bouwen in impopulaire gebieden.
Regie, research & montage
Daan Kuys
Camera & geluid
Marijn Zurburg
Productie
Koos van de Merbel
Eindredactie
Doke Romeijn