In de afgelopen dertig jaar is de Noordpool vrijwel al haar dikste ijs verloren door klimaatopwarming. Het wordt ook wel arctic amplification genoemd: het Arctische gebied warmt op met 0,81℃ per decennium, meer dan drie keer sneller dan de gemiddelde opwarming van de planeet (0,23℃ per decennium). Problematisch, zeggen wetenschappers van de Climate Crisis Advisory Group. Want als het zo doorgaat is het Arctische gebied binnen tien jaar volledig ijsvrij in de zomer.
De Noordpool warmt meer dan drie keer zo snel op als de rest van de wereld. Als we niet binnen dertig jaar onder water willen staan, zullen we volgens wetenschappers de Noordpool opnieuw moeten bevriezen.
©
Berkeley Earth / Channel 4 News
Zonder genoeg poolijs zal een aantal landen binnen afzienbare tijd onder water komen te staan. Als het op het huidige tempo blijft smelten, zal bijvoorbeeld een land als Vietnam binnen deritg jaar voor 95 procent onder water komen te staan. Dat zegt Sir David King, die de Climate Crisis Advisory Group voorzit.
'What happens in the Arctic, does not stay in the Arctic'
Je kunt de Noordpool zien als mondiale vriezer. Smeltend ijs leidt niet alleen tot stijgend water. Het zorgt ook voor een exponentiële stijging van de temperaturen en extreme regenval in het noordelijk halfrond.
Ook komt er permafrost, permanent bevroren grond, onder het Arctische ijs vandaan. Het smelten van permafrost zorgt voor de uitstoot van methaangas. Een gas dat vele malen sterker is dan gemiddelde CO2-uitstoot. Bij elkaar opgeteld betekent een smeltende Noordpool een exponentiële versnelling van klimaatverandering.
IJs herbevriezen
Wetenschappers roepen op tot actie. ‘Met alleen het terugdringen van onze uitstoot gaan we het niet redden,’ zegt King tegen Channel 4 News, ‘daarvoor is het smelten al te ver in gang gezet.’ We hebben méér tijd nodig om onszelf CO2-neutraal te krijgen en vervolgens CO2 uit de atmosfeer te halen. Tijd rekken zou bijvoorbeeld kunnen door het herbevriezen van het Arctische gebied.
Hoe dan? Bijvoorbeeld door cloud brightening: een techniek waarbij een machine kleine druppels zeewater in de lucht pompt. Zo vormt zich een lichte wolk van zoutkristallen, die het zonlicht weerkaatsen en zo de temperatuur van het aard- en ijsoppervlak verlagen.
Een andere manier is om de Noordelijke IJszee vol te leggen met waterpompen die zout water op gletsjers pompen. Dit zoute water bevriest en verdikt het ijs. In de winter zou dit ongeveer een meter extra ijs kunnen opleveren.
De meest innovatieve optie komt van de Indonesische onderzoeker en architect Faris Rajak Kotahatuhaha. Samen met een team aan onderzoekers won hij de tweede prijs in een grote internationale ontwerpwedstrijd in Thailand. Hun idee? Een onderzeeër die door innovatieve technologieën zeewater herbevriest en als ijs achterlaat.
De onderzeeër is uitgerust met een zeshoekige tank die zeewater opvangt en behandelt met het proces van omgekeerde osmose, dat zout van het water scheidt. Hierdoor stijgt het vriespunt van het water tot -16 graden Celsius. Na een maand laat de onderzeeër een zeshoekig blok ijs achter van 2073 kubieke meter, zo’n 24 meter breed. Dat proces herhaalt zich.
'Er is geen tijd voor discussies over wat wel en wat niet'
Geo-engineering
Alle bovenstaande ideeën zijn vormen van geo-engineering: het grootschalig ingrijpen in de natuurlijke systemen van de aarde om de opwarming van de aarde in te dammen of terug te draaien. Een omstreden methode, volgens de wetenschappelijke gemeenschap.
Zo verwacht een groep wetenschappers dat geo-engineering negatieve gevolgen heeft op de vermindering van uitstoot. Ook benadrukken ze dat we zo het al wankelende klimaat, nog instabieler maken. We kunnen deze technologieën namelijk onmogelijk testen en hebben hierdoor geen zicht op de langetermijngevolgen, zowel op ecologisch als op geopolitiek gebied.
Volgens King hebben we geen tijd voor discussies over wat wel en wat niet. ‘We moeten alles op alles zetten om de temperatuur op aarde te verlagen en we hebben tijd nodig. Geo-engineering zou ons, idealiter zo natuurlijk mogelijk, die tijd kunnen geven.’