In Hapert, Brabant, komt de eerste Nederlandse CLT-fabriek te staan. Vanuit de bouwindustrie is er de afgelopen twee jaar toenemende vraag naar dit oersterke constructiemateriaal van hout. Het is sneller, goedkoper én milieuvriendelijker dan betonbouw.
Ruim twee jaar na de Tegenlicht-aflevering Houtbouwers wordt de allereerste CLT-fabriek gebouwd in Nederland.
Met CLT-hout worden duurzame huizen gebouwd. Het materiaal wordt nu voornamelijk geïmporteerd uit Scandinavië, Zuid-Duitsland en Oostenrijk. Een fabriek op Nederlandse bodem beantwoordt de toenemende vraag, drukt de importkosten en stimuleert duurzame houtbouw. ‘Als we CLT beschikbaar willen houden en de bouwproductie op peil willen krijgen, dan is een Nederlandse CLT-fabriek noodzakelijk’, zegt Bas Boerboom, directeur en eigenaar van Boerboom Hout Groep, het bedrijf dat de fabriek neer gaat zetten.
Als alles meezit kan de fabriek vanaf 2024 elk jaar 70.000 kubieke meter CLT-hout leveren, goed voor zo’n tweeduizend woningen per jaar. De kavel ter grootte van ruim vijf voetbalvelden is al gekocht. Boerboom is nog bezig met de verdere financiering van de fabriek.
De CLT-fabriek moet per jaar zo’n 100.000 kubieke meter aan gezaagd hout gaan verwerken. Dat hout zal in eerste instantie uit Scandinavië, Oostenrijk en Zuid-Duitsland komen. Boerboom hoopt dat de komst van de fabriek ook de ‘bosproductie’ in Nederland en België stimuleert. De directeur van de Boerboom Hout Groep is daarvoor in gesprek met Staatsbosbeheer.
'CLT kan zo opnieuw gebruikt worden'
waarom het tijd is om met hout te bouwen
Momenteel liggen veel nieuwbouwprojecten stil omdat zij stuiten op internationale afspraken over CO2-reductie en stikstof. Als we op de huidige manier doorbouwen met cement, beton en staal komt bij de bouw van 1 miljoen nieuwe woningen ongeveer 55 miljoen ton CO2 vrij.
Maar er is een alternatief: bouwen met hout. Het nieuwe ‘kruislaaghout’ – ofwel CLT: Cross Laminated Timber – veroorzaakt geen uitstoot, maar slaat juist CO2 óp. Tevens kan met CLT ‘prefab’ veel sneller worden gebouwd. Omdat met het oersterke en brandveilige CLT zelfs hoogbouw gerealiseerd kan worden, kreeg het hout al snel de bijnaam ‘het nieuwe beton'.
de voordelen van hout
Hout als bouwmateriaal is op verschillende vlakken milieuvriendelijker dan beton en baksteen. Ten eerste omdat er tijdens de productie bijna geen CO2 vrijkomt. Bomen halen CO2 uit de lucht en slaan deze op. Door het hout hoogwaardig toe te passen wordt de CO2 het als het ware ‘vastgezet’ in een gebouw.
Daarnaast is hout, zolang het van de buitenkant goed wordt beschermd, goed bestand tegen extreem weer. Om van hout een sterk bouwmateriaal te maken worden verschillende lagen hout kruislings op elkaar gelijmd. Deze techniek heet CLT (cross laminated timber), oftewel kruislaaghout. Hout dat zo sterk is dat er zelfs flats mee kunnen worden gebouwd.
CLT is bovendien zo’n vijf keer lichter dan beton, en kost dus ook minder energie om te vervoeren en minder arbeidskracht om te plaatsen. Het hoeft niet gegoten te worden, en kan bijna kant en klaar op locatie worden geleverd. Boerboom denkt erover om in de toekomst ook platen met ingebouwde kozijnen te leveren. Verscheidene bedrijven bieden al modules aan, een soort Lego-pakket voor een woonhuis. Dat scheelt ook overlast en bouwkosten.
Boerboom noemt nog een groot voordeel: in theorie blijven de houten platen eeuwenlang goed en kun je er relatief eenvoudig weer basismateriaal uit halen. Het is namelijk vrij gemakkelijk te ontmantelen en de platen blijven vrijwel onbeschadigd. Het materiaal kan zo opnieuw gebruikt worden. ‘Zo kun je de bebouwde omgeving laten meegroeien met de wensen van de maatschappij,’ zegt hij.
‘de visie van heel de markt om met hout te bouwen is echt enorm veranderd in twee jaar tijd’
‘Iedereen komt naar ons toe’
Sinds de Tegenlicht-uitzending Houtbouwers in 2019 is er veel belangstelling voor hout in de bouwindustrie, zegt Boerboom. ‘De visie van heel de markt om met hout te bouwen is echt enorm veranderd in twee jaar tijd’.
‘We waren altijd al bezig met hout in de bouw, maar stuitten ook op een aantal sceptici,’ zegt Boerboom. ‘Nu hoeven we de markt niet meer op te zoeken. Iedereen komt naar ons toe en vraagt wanneer we gaan leveren. Ook de mensen die dachten dat het een hype zou zijn bellen ons terug.’