De Taiwanese vrijheidsstrijd: toen en nu
Taiwan vreest al jaren voor een Chinese invasie. De ouders van de Taiwanese historicus Catherine Chou vluchtten na de Tweede Wereldoorlog voor het totalitaire Chinese regime. Chou vertelt aan VPRO Tegenlicht hoe de strijd voor onafhankelijkheid al generaties lang wordt gevoerd.
Tekst: Diede van Ommen. Video: Ilija Bozovic & Shuchen Tan - 8 april 2022
Historicus Catherine Chou heeft een turbulente familiegeschiedenis. Haar grootouders groeiden op in Taiwan onder Japans koloniaal bewind. Haar ouders leefden hun hele leven onder de 'Witte Terreur' van het Chinees-nationalistische regime. Samen met duizenden andere politieke vluchtelingen vluchtte Chou's vader in de jaren ‘80 naar de Verenigde Staten. Chou zelf groeit op in Californië.
Inmiddels is de democratische identiteit van Taiwan mainstream geworden, vertelt Chou. Maar de inval van Rusland op Oekraïne laat zien dat die vrijheid ook zomaar weer voorbij kan zijn.
Taiwan behoort van 1693 tot 1895 tot het Chinese keizerrijk. Vanaf 1927 wordt er op het Chinese vasteland strijd gevoerd tussen de communisten onder Mao en nationalisten onder de Kwomintang (KMT). In 1949 wint Mao en de nationalistische regering vlucht samen met zo’n twee miljoen burgers naar Taiwan. Hier zetten ze hun autoritaire regime voort, om zich te kunnen weren tegen de communistische dreiging.
Opstanden van de inheemse Taiwanese bevolking leidden tot een lange periode van onrust. 38 jaar lang geldt een ‘staat van beleg’, een noodtoestand uitgeroepen door het Chinese regime. Tijdens deze periode - ook wel de periode van Witte Terreur genoemd - worden Taiwanese burgers massaal gemonitord. Iedereen die er ook maar een beetje van verdacht wordt van opstandigheid, wordt vervolgd. Door de jaren heen wordt Taiwan steeds democratischer.
De Communistische Chinese Partij van Xi Jinping ziet Taiwan als afvallige provincie die weer ingelijfd moet worden. Xi Jinping beloofde eerder al dat China in 2049 - als de republiek honderd jaar bestaat - weer compleet is.
Tijdens de protesten wappert niet alleen de Taiwanese, maar ook de Oekraïense vlag
Na dertig jaar brengt Chou samen met haar ouders een bezoek aan Taiwan, en zien ze met eigen ogen wat voor veranderingen het land heeft doorgemaakt. Elk jaar demonstreren duizenden Taiwanezen voor hun vrijheid, terwijl ze de moorden van het ‘228-incident’ herdenken.
Na de Tweede Wereldoorlog komt de Taiwanese bevolking in opstand tegen het autoritaire nationalistische regime. Het leidt tot het '228-incident' op 28 februari 1947. Naar schatting worden twintigduizend burgers gedood. Het incident staat te boek als het begin van de Taiwanese onafhankelijkheidsbeweging.
Tijdens recente protesten wappert niet alleen de Taiwanese, maar ook de Oekraïense vlag. Er heerst een gevoel van broederschap tussen de twee landen. De Russische inval doet de Taiwanezen denken aan hun eigen geschiedenis met China.