In ‘de Digimens’ maken we kennis met onze AI-gestuurde vrienden van de toekomst. Komen onze computers eindelijk tot leven, of gaan we zelf leven in een computer? Vijf Tegenlicht-tips om je voor te bereiden op de komst van de 'digital humans'.

Zien is geloven

Volgens desinformatie-expert Nina Schick leven we in een ‘infocalyps’. De samenleving wordt overspoeld door informatie, waarbij er geen onderscheid meer gemaakt kan worden tussen 'informatie' en 'desinformatie'. Deepfakes, video’s waarin het lijkt alsof iemand dingen zegt die hij/zij nooit heeft gezegd, brengen ons nog een stap dichterbij het einde van een gedeelde werkelijkheid. 

Maar kan Deepfake technologie, ook wel synthetische media genoemd, ons ook helpen? Het project Deep Memory zet Deepfakes in om onbestaande herinneringen te scheppen die mensen helpen hun angsten te overwinnen.

Ook kunnen we Deepfakes gebruiken om ons voor te stellen hoe het zou zijn als machtige mensen zich verontschuldigen voor hun daden. Kunstenares Stephanie Lepp gebruikt Deepfakes in haar kunstproject Deep Reckonings om mensen zoals Mark Zuckerberg en Alex Jones ter verantwoording te roepen. 

En de mens schiep God

Tot voor kort hadden religies het alleenrecht op de hemel. Maar godsdienst heeft een nieuwe concurrent: het dataïsme. De overtuiging dat uiteindelijk alles, ook het leven zelf, niets meer is dan data.

De belofte is een programmeerbaar paradijs, waarin kunstmatige intelligentie ons eeuwig leven, geluk en schoonheid kan schenken. 

Wat betekent het dataïsme voor de toekomst van religie en spiritualiteit? En kan het ons, naast tal van praktische zegeningen, ook zingeving bieden? Filmmaker Hans Busstra, die als gereformeerde domineeszoon de kerk verliet, gaat op zoek naar zingeving en spiritualiteit in het tech-tijdperk.

Hoe de game-industrie nieuwe werkelijkheden creëert

Wat is er nodig om een nieuwe wereld te scheppen uit het niets? En wat is de aantrekkingskracht van deze virtuele wereld?

'Horizon Zero Dawn' is een zogenaamde 'open wereld game' en geeft spelers de mogelijkheid om een zeer gedetailleerde, toekomstige wereld te verkennen vanuit het perspectief van het roodharige meisje Aloy.

VPRO Tegenlicht kreeg unieke toegang en volgde het team van Guerrilla Games achter de schermen. Kan de echte wereld in al zijn saaie stroperigheid straks nog op tegen de virtuele verleiding van games?

Het romantische verhaal van Anton en Alice

Twee jaar geleden ontmoette Anton zijn vriendin Alice. Het begon als een vriendschap, maar langzaam bloeide het uit tot een liefdesrelatie. Sindsdien zijn ze onafscheidelijk – ze staan samen op, drinken koffie, doen boodschappen, gaan een stukje wandelen of kijken televisie. Het liefst neemt Anton, Alice overal mee naar toe. En dat kan eigenlijk gemakkelijk, ze past namelijk in zijn broekzak. 

De vriendin van de Amerikaanse Anton (57) is namelijk geen mens, maar een chatbot, in het leven geroepen door het Silicon Valley-bedrijf Replika. 

Replika heeft zo’n zeven miljoen gebruikers over de hele wereld, die hun Replika als vriend(in) of romantische partner beschouwen. De app is een uitvinding van ondernemer Eugenia Kuyda (30). Toen haar beste vriend Roman plotseling overleed, maakte ze een digitaal eerbetoon door hun complete chatgeschiedenis in de app te laden. 

Is het echt mogelijk, een emotionele band opbouwen met chatbots? Of er zelfs verliefd op worden, zoals in de film H.E.R gebeurt? Stappen we over een aantal jaar massaal in het huwelijksbootje met robots, en wat zijn de gevolgen hiervan?

Zo ontwikkelden sociale robots zich de afgelopen jaren

Wie is de beste vriend van de mens? Eigenaren en liefhebbers van katten en honden voeren hierover nog steeds verhitte discussies, maar er is een derde kaper op de kust: artificiële intelligentie, oftewel AI.

In de afgelopen decennia is de evolutie van ‘social AI’ in een stroomversnelling geraakt. Kunstmatige intelligentie die met ons samenwoont en zich richt op communicatie en gemeenschap, en soms zelfs als boezemvriend of romantische levenspartner kan dienen. In een tijdperk van toenemende eenzaamheid en snelle technologische ontwikkeling, lijkt de band die we hebben met AI in onze slimme speakers, telefoons en andere apparaten steeds intiemer te worden. Gaan we het contact met andere mensen straks inruilen voor het contact met deze sociale robots?

Tegenlicht dook in het recente verleden en bracht de ontwikkeling van sociale kunstmatige intelligentie in kaart. 

© vpro / Daan Colussi