Op dit moment is ons voedselsysteem inefficiënt georganiseerd. Ons voedsel legt vele kilometers af, gebruikt veel water, wordt verspild en vervuilt het milieu. Toch moeten de 7 miljard aardbewoners, veelal in grote steden woonachtig, gevoed worden. Om dat op een duurzame manier te doen, moet voedselproductie voor een aanzienlijk deel geïntegreerd worden in de stedelijke infrastructuur. Voedselflats en stadslandbouw zijn daarvoor belangrijke alternatieven.

Om over 20 jaar voldoende voedsel te produceren voor de – naar schatting – negen miljard mensen, wordt er geëxperimenteerd met vertical farming, rooftop gardening en zelfs landbouw op zee. Voedsel wordt inefficiënt over de hele wereld versleept om steden te voeden en om mensen die leven op plekken waar geen voedsel verbouwd kan worden van eten te voorzien. Tweederde van al het beschikbare zoete water wordt nu ingezet voor de productie van voedsel. En tweederde van alle watervervuiling wordt veroorzaakt door het gebruik van pesticiden. Om de hoeveelheid foodmiles, de afstand die voedsel aflegt tussen plaats van productie en consumptie, terug te dringen en verspilling tegen te gaan zijn verticale landbouwbedrijven wereldwijd in opkomst.

Het Amerikaanse bedrijf Aerofarms is op dit moment de grootste vertical farm ter wereld. In een voormalige staalfabriek, van buiten rauw industrieel en van binnen hightech, produceert het bedrijf sla en groente voor zo’n 25.000 mensen in de buurt. Aerofarms is op meerdere locaties wereldwijd dit soort vertical farms op aan het zetten. Altijd in de stad op maximaal 1,5 kilometer verwijderd van een grote supermarkt of distributiecentrum.

Maar Aerofarm is niet de enige. In steden waar het moeilijk is om voldoende vers voedsel aan te leveren ruiken lokale ondernemers hun kansen en starten stadslandbouw initiatieven. Soms kleinschalig als sociaal project, soms grootschalig en uit noodzaak geboren zoals in Zweden en Singapore. In Nederland is deze noodzaak kleiner. In het Westland wordt al op zeer intensieve wijze geteeld. Op een relatief klein stuk land worden tomaten, paprika’s en komkommers voor de hele wereld geproduceerd.

Nederland is, na de Verenigde Staten, de tweede landbouwexporteur ter wereld. Van overal komen boeren, tuinders, onderzoekers en burgemeesters naar ons land om zich te informeren. De combinatie van de onderzoekskracht van Wageningen Universiteit, de ervaring van de telers en de technologische kennis over de mogelijkheden van ledverlichting die onontbeerlijk is voor de verticale landbouw, maakt ons land uniek. Maar komt onze positie als exportland onder druk te staan als steeds meer bedrijven van over de hele wereld met onze kennis zelf hun groente en sla verticaal en lokaal gaan verbouwen?

Met onder anderen: Dickson Despommier (auteur The Vertical Farm), Jan-Willem van der Schans (onderzoeker Wageningen University & Research).

Regie: Geert Rozinga
Research: Halil Özpamuk
Productie: Sharon Yosef