Ons beeld van de aarde is vervormd door de projectie van de wereld die we op school geleerd hebben en nog dagelijks zien in het nieuws. Wie de wereldbol echter kantelt en die beziet vanuit het Noordpoolgebied, ziet een heel nieuwe toekomst opdoemen. Een nieuw geopolitiek en economisch spel ontvouwt zich. Tijd om de blik te richten op de spelers die de opwarming van de aarde aangrijpen als een gouden kans.

Gedurende de zomermaanden wordt een nieuwe scheepsroute langs de ijskappen begaanbaar, een veel kortere weg naar Azië dan de gebruikelijke door het Suezkanaal of om de Kaap. Olie, gas en mineralen die onder het ijs onbereikbaar waren, worden plots bereikbaar en nieuwe investeerders trekken naar de poolcirkel. Chinezen onderzoeken uitgebreid hun mogelijkheden in IJsland, de Noren profiteren van de nieuwe noordelijke scheepsroute en Groenland is het enige land ter wereld dat sneller stijgt dan de zeespiegel en daardoor méér land krijgt, geschikt voor landbouw.

Toen Deense missionarissen driehonderd jaar geleden Groenland koloniseerden werd het dagelijks gebed al snel veranderd in "geef ons heden onze dagelijkse portie zeehond," want brood kenden ze niet op dit eiland waar door de kou en het ijs geen graan verbouwd kon worden. Tegenwoordig experimenteren de Groenlanders echter met allerlei gewassen en liggen er niet alleen lokaal geteelde aardappels in de winkel, maar kun je zelfs Groenlandse aardbeien proeven. We volgen premier Aleqa Hammond die op tournee gaat langs de dorpjes in Zuid-Groenland om de bewoners te overtuigen van de mogelijkheden die de grondstoffen in hun achtertuin bieden voor de inheemse bevolking en hun onafhankelijkheid. Hammond beijvert zich voor het opheffen van het taboe op het exporteren van delfstoffen, waardoor het eiland opeens een bron van rijkdommen is: goud, ijzer, nikkel, koper, robijn en diamant, maar ook uranium en de zeldzame aardmetalen die de moderne technologie zo nodig heeft.  

Verder spreken we de Noorse ondernemer Felix Tschudi, een pionier die in 2010 het eerste niet-Russische schip liet varen via de tot nu toe mythische zeeroute tussen Europa en Azië, van het plaatsje Kirkenes in Noorwegen langs de noordkant van Siberië, een route die inmiddels in de zomermaanden bevaarbaar is. Sindsdien is het aantal schepen elk jaar bijna verdubbeld. Tschudi denkt als lid van de Global Agenda Council van het Wereld Economisch Forum mee over strategieën voor de ontwikkeling van de nieuwe noordelijke scheepvaartroutes. Vanuit datzelfde Kirkenes vertrekken ook veel schepen die de breuklijnen in de aardkorst onder water in kaart moeten brengen. De landen in het poolgebied gebruiken die informatie om zoveel mogelijk zeeoppervlak te claimen, en zo dicht mogelijk bij de pool te komen.

De Russen plantten in 2007 al eens hun vlag op de zeebodem onder de Noordpool. Maar ook machtige landen die zelf niet direct aan het poolgebied grenzen, zoals China, zoeken een manier om er voet aan de grond te krijgen.

President Ólafur Ragnar Grímsson van IJsland verwelkomt de Chinezen met open armen. Sinds de Amerikanen het eiland niet meer nodig hebben voor hun legerbasis en de EU het land in het diepst van de crisis in de kou liet staan, heeft hij van zijn onafhankelijkheid een kans gemaakt en een vrijhandelsverdrag met China gesloten. Hij is zich bewust van de strategische ligging en de kansen voor IJsland om zich te ontwikkelen als een nieuwe ‚nordic hub’. China op zijn beurt heeft op IJsland, een land met slechts 330 duizend inwoners, een enorme ambassade neergezet waar maar liefst 500 mensen kunnen werken en rijke zakenlieden maken er al plannen voor een golf resort en een pretpark. 

Regie: Sabine Lubbe Bakker
Research: Marijntje Denters
Productie: Jenny Borger
Eindredactie: Henneke Hagen & Frank Wiering