In de derde aflevering van Stuk maak je kennis met Basir (32). De paraglide-instructeur stortte neer en brak zijn rug. Aan het ongeval heeft hij veel medische problemen overgehouden. Na deze traumatische gebeurtenis heeft hij sterk het gevoel dat hij volledig opnieuw moet beginnen en zin moet geven aan zijn bestaan. Hoe zag zijn leven eruit voor het noodlot toesloeg?
1. 'je leeft meer terwijl je sport'
Sport speelt een belangrijke rol in het leven van Basir. Eerst voetbal, als kind, daarna triatlon (‘want dan kun je drie sporten tegelijk doen’), roeien in zijn tienerjaren, later lacrosse, squashen, tennis, snowboarden en uiteindelijk paragliden. ‘Het mooie aan sporten vind ik hoe dicht je bij je lichaam komt en hoe je dat terug voelt: je leeft meer terwijl je sport.’
Naast dat lekkere gevoel, gaf sporten Basir ook de kans om vaak buiten de deur te zijn. ‘Er was een hoop spanning tussen mijn moeder en vader, uiteindelijk zijn ze ook uit elkaar gegaan. In het sporten kon ik een beetje vluchten.’
In het roeien excelleerde hij – hij schopte het zelfs tot de nationale selecties – maar tot een sportcarrière is het nooit gekomen. ‘Ik ben toen op skivakantie gegaan en heb mijn rechterpols gekneusd. Daarna ben ik uit de kerngroep gezet, omdat ik natuurlijk niet meer kon roeien, maar waar het bij mij echt om ging, was dat ik er geen plezier meer in had. Als ik er nu op terugkijk: ik had het talent, de kracht en de mogelijkheden, maar ik had niet die wil om per se alles op te geven. Ik deed het toch vooral omdat ik het leuk vond. Als je dan een tegenslag krijgt, ga je dan verder? Of zet je een stap terug? Dat heb ik bij het roeien gedaan. Het was toen mijn hele leven, maar ik heb geleerd dat ik van mijn hele leven ook iets anders kan maken.’
2. 'ik ga gewoon'
Na de middelbare school studeerde Basir international business administration. ‘Als ik vroeger wat wilde doen, dan zei mijn moeder al snel: “Daar hebben we niet genoeg centjes voor.” Nou, dan moet je dus maar veel geld verdienen, zodat je wel alles kunt doen wat je wilt, dacht ik. Het internationale sprak me ook aan. Ik weet nog dat ik het geweldig vond dat kinderen in België twee talen spreken. Dat vond ik magisch, het idee dat je gewoon Frans en Nederlands kon spreken. Zo dacht ik over Engels. Daarmee kun je overal ter wereld werken, communiceren, jezelf redden.’
Gelukkig werd hij niet van de studie. ‘Ik ben nooit zo’n goede student geweest: in mijn eerste jaar haalde ik maar de helft van mijn punten, maar werd ik gematst omdat ik sportte. In mijn derde jaar heb ik al die punten alsnog gehaald. Toen heb ik bijna twee jaren in één gedaan, ik leefde van herkansingen. Ondertussen voelde ik me een robot, ik haalde er geen voldoening uit. Het voelde niet als leven. Ik was zoekende.’
‘Ik was toen al gestopt met roeien, of was in ieder geval niet heel actief, en zag vrienden en ook mijn nichtje naar de Olympische Spelen in Beijing vertrekken. Twee andere nichtjes gingen de Trans-Siberië Express doen. Dat leek mij leuk: ik doe mee. Ik ga gewoon. En dat heb ik gedaan. Uiteindelijk ben ik drieënhalf jaar in Shanghai gebleven.’
Basir sprong in het diepe, vertelt hij. Eerst werkte hij voor een brandingbedrijf, later ging hij in de short stay apartments en weer daarna droomde hij zelfs even van een friettent. Het ene avontuur was succesvoller dan het andere.
Het meeste plezier haalde hij uit nieuwe ervaringen, nieuwe mensen. ‘Op mijn eerste verjaardag daar nodigde ik gewoon iedereen uit die ik net had ontmoet, mensen die ik nog helemaal niet goed kende. Dat is altijd leuker dan alleen. Je begint er gewoon aan en later zie je wel met wie het wel klikt en met wie niet. Je bent allemaal buitenstaanders, dus je bent heel open naar elkaar toe. Je hebt ook veel gemeen: je reist, je spreekt Engels, je bent internationaal ingesteld en bent overal een buitenstaander. Als ik daar een Nederlander ontmoette, raakte ik daar ook makkelijker mee bevriend dan als ik in Nederland iemand ontmoette.’
3. life changing
Basir reisde uiteindelijk de wereld rond; eerst alleen, daarna met zijn vriendin Maria. Begin 2012 kluste hij bij in Oostenrijk als ski-instructeur, toen hij een bijna fataal ongeluk kreeg. ‘Het was na een lange dag skiën, we kwamen net de sauna uit en wilden kijken hoe ver we onder water konden zwemmen.’
Basir kreeg te maken met shallow water blackout. ‘Ik hyperventileerde, omdat ik dacht zo langer onder te kunnen te blijven, maar in het water is dat levensgevaarlijk, omdat je door hyperventileren je lichaam voor de gek houdt. Als je dan langer onder water zwemt, kan het gebeuren dat je plotseling het bewustzijn verliest en verdrinkt. Dat eist jaarlijks levens, vooral van jongeren die heel gezond en sportief zijn.’
Basir overleefde het ongeluk, door snel ingrijpen van een vriend. ‘Ik lag vier meter diep, hij heeft mijn leven gered.’ Zijn leven werd er voorgoed door veranderd. ‘Het is schokkend hoeveel dingen niet essentieel blijken te zijn, als je geconfronteerd wordt met leven en dood. Die ervaring gaat heel diep, is letterlijk life changing. Het is ook een confrontatie met het feit dat het leven eindig is. Iedereen weet dat, maar iedereen doet alsof het altijd maar doorgaat. Toen ben ik mij heel erg bezig gaan houden met de vraag: wie ben ik? Waarom ben ik hier? Wat is mijn doel in het leven en wat wil ik nog doen? To be alive, om echt te leven.’
Basir met Maria
4. in het moment
Een van de passies in Basirs leven was paragliden. ‘Het gevoel van vliegen is heerlijk, het brengt je in het moment, helemaal in het nu, zonder gedachten die je afleiden. Ik vind het ook ongelofelijk dat het kan, driehonderd kilometer vliegen zonder motor. Gewoon op de krachten van de natuur. Dat is toch bizar? Daar hang je, alleen op thermiek, gewoon de natuur, dat is fascinerend. Als een vogel.’
Van zijn hobby maakte hij met alle liefde zijn werk: ‘Behalve dat het een mooie combinatie is van buiten zijn en sporten, is het ook een intellectuele uitdaging. Je moet veel weten over het weer, het landschap, de omgeving. Nu is mij bijvoorbeeld duidelijk wat er gebeurt als je een boom weghaalt, hoe de hele luchtcirculatie verandert. Je moet rekening houden met gebouwen en akkers, zelfs met wat ze daarop telen, wat de afwisseling is. Ik keek elke dag naar het weer: wat zijn de dagen dat je lang kan vliegen? Het is een hele wereld op zich: het weer voelen. Ik ben gewoon in een wolk gevlogen, ik weet hoe dat voelt. Het is moeilijk om dat in woorden uit te leggen. Een bijzondere, intense ervaring. Ongelofelijk.’
5. 'Pepijn, in je naam zit pijn'
Na zijn bijna-verdrinking in Oostenrijk is Basir zich verder gaan verdiepen in spiritualiteit en meditatie. De basis daarvoor had hij ook al van huis uit meegekregen: ‘Mijn moeder was de eerste opening naar iets alternatiefs, als je het zo wil noemen, zoals ik denk dat moeders altijd de eerste deur zijn – zij zijn het dichtste bij je, al voordat je geboren wordt. Ze is rooms-katholiek opgevoed, maar ook gefascineerd door onder andere het Tibetaanse boeddhisme. Later is mijn vader ook meer op zoek gegaan naar betekenis, een paar jaar geleden heeft hij vaarwel gezegd tegen een leven als zakenman en is hij een meditatiecentrum begonnen.’
Een van de veranderingen die Basir maakte in zijn leven is zijn naam – hij werd niet geboren als Basir, maar als Pepijn. ‘Het veranderen van je naam is in het Oosten een techniek om te ontdekken wie je bent. Hoe ervaar jij de wereld? Zit dat in je naam? En wat gebeurt er dan als je die verandert? Iemand heeft wel eens tegen mij gezegd: “Pepijn, in je naam zit al pijn.” Je hoort het vooral als je het op zijn Engels probeert uit te spreken: Pe-pain. Dat is toch raar? Dat pijn al in je naam zit. Dat is niet heel erg uplifting.’
De naamsverandering kwam niet van de ene op de andere dag tot hem. ‘Ik vond het eerst niks. Vanuit Westers perspectief is het ook niet zo snel te begrijpen; je hoort bijvoorbeeld al snel dat je je verleden ontkent en ook mijn familie vond het moeilijk. Alsof ik alles wat zij associeerde met Pepijn weg wilde vagen, maar dat is natuurlijk niet zo. Die naam wordt je ook maar opgedwongen, terwijl je hem altijd bij je draagt. Dan mag je hem toch ook veranderen?’
benieuwd hoe het nu met Basir is?
Heb je de serie gezien en wil je weten hoe het met Basir na de uitzending is gegaan? Luister dan nu naar Stuk - de thuiskomst.