Dossier: Toronto van attack

Yonge Street, 23 april 2018. Veel Torontonians zullen de plek en datum van de Toronto van attack niet snel vergeten. Politieagent Bill Pervolaris zeker niet, vertelt hij in Paradijs Canada: ‘We kregen die dag een code rood, het hoogste alarmniveau in een patrouillevoertuig. Daaruit maakten we meteen op dat het heel ernstig was. En dat bleek ook zo te zijn. De straat lag bezaaid met lichamen.’

Tien mensen stierven die dag, nog eens zestien raakten gewond. De dader, Alek Minassian, richtte zich vooral op vrouwen, door wie hij zich tekortgedaan voelde.

Dit was niet de eerste aanslag in Canada waarbij vrouwen het doelwit waren. In 1989 vermoordde een man in Montreal al schietend veertien jonge vrouwen. Deze vrouwen volgden een opleiding tot ingenieur, de dader was zelf afgewezen voor die opleiding en gaf het feminisme daarvan de schuld.

(tekst loopt door onder kader)

Alek Minassian noemde zichzelf een incel. Dat staat voor 'involuntary celibate': onvrijwillig celibatair. Simpeler gezegd, iemand die wel seks wil maar het niet heeft. Deze incels vormen een internetbeweging van veelal gefrustreerde, jonge mannen die vrouwen verwijten dat ze geen seks met hen willen. Ze leggen de schuld ook bij de samenleving, die in hun beleving onaantrekkelijke heteromannen verafschuwt. Het resultaat is een diepe vrouwenhaat en een afkeer tegen alles dat te maken heeft met feminisme.

Op diverse sites en fora zoeken deze mannen steun bij elkaar. In sommige gevallen roepen ze daarbij op tot verkrachtig of ander geweld om hun ‘recht’ op seks af te dwingen. Vaak gebruiken ze theorieën over evolutie, psychologie en genetica om hun ideologie te ‘onderbouwen’.

Wie zich identificeert als incel heeft volgens die gemeenschap the red pill geslikt. Dat is een verwijzing naar de film The Matrix, waarin je de waarheid over de samenleving ontdekt na het slikken van een rode pil. Hun ideologische tegenstanders zijn blue pillers; sukkels die het licht nog niet hebben gezien, of het moedwillig ontkennen.

In de beleving van incels is het huidige feminisme onderdrukkend en hebben vrouwen nu meer privileges verworven dan mannen. Incels zijn ervan overtuigd dat zij nooit de vrouwen zullen krijgen die ze willen en dat er niets is wat je kunt doen om je aantrekkingskracht te verhogen.

Veel incels zien Elliot Rodger als hun held en het symbool voor ‘de bèta-revolutie die ooit zal plaatsvinden’. Deze Rodger schoot in 2014 in Californië zes mensen dood. Hij kondigde zijn daden aan in een luguber YouTube-filmpje getiteld ‘Elliot Rodgers wraak’.

Daarin klaagt hij over alle afwijzingen. ‘Ik ben 22 jaar en nog steeds maagd. Ik heb zelfs nog nooit met een meisje gezoend. Sinds mijn pubertijd voel ik me erg eenzaam. Meisjes vinden me niet aantrekkelijk, dus ik voel me afgewezen en zit nog steeds met bepaalde verlangens. Het is niet eerlijk en daar zal ik jullie voor straffen.'

Rodger wordt binnen de incel community nu gezien als held en martelaar: na de moorden schoot Rodger zichzelf door zijn hoofd. Online spreken incels over ‘een E.R.-tje’ plegen als ze fantaseren over soortgelijke gruwelijkheden. Ook verwijzen ze naar hem als de ‘supreme gentleman’, zoals hij zichzelf noemde in zijn 140 pagina's tellende manifest, dat hij samen met de YouTube-video online publiceerde.

(tekst loopt door onder kader)

Alek Minassian, de dader van de Toronto van attack, schreef in zijn laatste Facebook-bericht een eerbetoon aan Elliot Rodger en voegde eraan toe: 'De incel-revolutie is begonnen. We zullen alle Chads en Staceys omverwerpen.'

Bekijk hieronder een fragment waarin Emy terugkeert naar Yonge Street in Toronto met de vader en broer van Anne Marie D'Amico, een van de slachtoffers van de Toronto van attack.

Het populaire Reddit, een verzameling van internetfora, heeft inmiddels de incel communities op haar site verbannen vanwege oproepen tot haat en geweld. Er stonden 40.000 mensen geregistreerd bij deze verboden Reddit-groep. Toch weten incels elkaar nog steeds te vinden in de donkere hoekjes van het internet, bijvoorbeeld op een ‘subreddit’ die nog wel bestaat, op 4chan of zelf opgerichte sites.

Na die aanslag in Montreal besloot een groep mannen uit Toronto dat ze van zich moesten laten horen. Zij richtten de organisatie White Ribbon op. Ieder jaar organiseren zij een internationale mannenmars om verkrachting, seksueel geweld en gendergeweld te stoppen: Walk a Mile in Her Shoes. 

Mannen lopen de mars op pumps of andere vrouwenschoenen. Om zo letterlijk te kunnen voelen hoe het is om in iemand anders’ schoenen te staan. ‘Er is een oud gezegde: "Je kunt de ervaring van een ander pas begrijpen als je anderhalve kilometer in hun schoenen hebt gelopen." Om mensen te laten luisteren, leren en praten, organiseren wij deze evenementen,' vertelt Humberto Carolo, directeur van White Ribbon.

'Het is niet gemakkelijk om in hoge hakken te lopen, maar het is een ervaring waar in je veel leert en waarin zelfreflectie en verandering plaatsvindt. Het brengt de gemeenschap aan het praten over seks en gendervooroordelen, genderidentiteit, genderrelaties en seksueel geweld van mannen.'

Bekijk hieronder een fragment van de Walk in Her Shoes-mars in Toronto. Emy vraagt een vader en zoon waarom zij meelopen.