OVT

OVT 16 juni 2024

Iemand met ballen is stoer en sterk en laat niet zomaar over zich heen lopen. Eigenschappen die wij doorgaans associëren met typische mannelijkheid. Waar komt die associatie vandaan? En hoe hangen mannelijkheid en testikels met elkaar samen in het verleden? Journalist en historicus Jesse Beentjes zoekt dit uit in zijn nieuwe boek 'Minderman' en is te gast.

Verder in OVT: K-pop en poep tussen Noord- en Zuid-Korea, de Verenigde Staten als christelijke natie, Suzanna Jansen met een column, de nieuwste historische boeken met Bart Funnekotter en meer.

OVT is terug te luisteren op alle podcastplatforms. Klik hier voor de link naar jouw favoriete podcastapp.

Mag de vlag uit in Duitsland?

Als er een EK of WK is, dan ontstaat er in Nederland altijd ‘oranjekoorts’—we tooien ons in oranje kleding, schminken vlaggetjes op en hele straten worden in oranje en rood-wit-blauw gestoken. In Duitsland, waar het EK dit jaar plaatsvindt, wordt rond ieder voetbaltoernooi traditiegetrouw vooral weer veel gedebatteerd over hoeveel vlagvertoon gepast is.

Dit jaar is de spanning daarover misschien zelfs wel groter dan het in decennia was, na de fikse winst van AfD in de Europese verkiezingen. Dat constateert historicus Laurens Bluekens, die voor de Nieuwe Revue een stuk schreef over dit onderwerp. Hij is te gast, over de vraag of in Duitsland de vlag uit mag.

 

De Verenigde Staten als christelijke natie

Of hij ook vond dat Amerika diende terug te keren naar "a place of godliness". Dat wilde een Amerikaanse undercoverjournaliste weten van de rechter van het hooggerechtshof Samuel Alito. De rechter zei dit inderdaad te willen. Die opmerking baarde deze week veel opzien in Amerika, omdat het volgens velen maar weer eens bevestigde dat Alito de radicale ideologie van het christelijk-nationalisme aanhangt. Deze ideologie, die stelt dat Amerika ten diepste een christelijke natie vormt, wint de laatste jaren aan invloed.

Maar waar komt dat idee van Amerika als uitverkoren land eigenlijk vandaan, hoe terecht is het, en in hoeverre vormt dit idee een bedreiging voor de democratie? Te gast daarover is historicus James Kennedy.

Minderman: over ballen, testosteron en hardnekkige mannelijkheidsmythes

Iemand met ballen is stoer en sterk en laat niet zomaar over zich heen lopen. De eigenschappen die toegedicht worden aan de ballen, worden doorgaans geassocieerd met mannelijkheid. Hoe is dat zo gekomen? En hoe hingen mannelijkheid en testikels met elkaar samen in het verleden?

Dat zijn vragen waar historicus en journalist Jesse Beentjes mee geconfronteerd werd toen hij een bal verloor aan testikelkanker. Daarover schreef hij het boek Minderman dat deze week verscheen, en hij is te gast.

De giftige geschiedenis van het ontkroezen

Afgelopen week luidde een wetenschapper aan Harvard University de noodklok over de gevaren van ‘hairrelaxers’, chemische middeltjes waarmee je kroeshaar kan ontkroezen. Deze professor, zelf een zwarte vrouw die ook lang dit soort middelen gebruikte, bewees dat het de kans op kanker vergroot, en in de VS dreigt de Voedsel en Warenautoriteit een aantal van dit soort middelen nu ook te verbieden.

Maar wat is eigenlijk de geschiedenis achter dat ontkroezen, en zullen de gezondheidsclaims daadwerkelijk een einde maken aan dit gebruik? Journalist Soraya Pol maakte samen met Nelly dos Reis eerder de film Liever Kroes en is te gast.

K-pop als wapen tegen Noord-Koreaanse poep

Ballonnen met poep en manshoge luidsprekers waaruit K-popmuziek blèrt. Het zijn de meest recente escalaties aan de grens tussen Noord- en Zuid-Korea. Een bevroren conflict, dat blijft sudderen.

Welke K-pop wordt ingezet? En wat maakt K-pop een geschikt provocatie-middel vanuit Zuid-Korea? Hoogleraar Koreastudies Remco Breuker is te gast.

Boeken met Bart Funnekotter

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. 

Deze week is de beurt aan Bart Funnekotter. Hij bespreekt drie historische boeken:

  • Niek van Sas - De wentelende eeuw
  • Patrick Joyce (vert. Rob Kuitenbrouwen en Frank Lekens) - Boerencultuur
  • Kassia St Clair (vert. Annemie de Vries) - Van Peking naar Parijs

De column van Suzanna Jansen

Het Spoor Terug: Verborgen Verbanden #2

Reggie Baay spreekt met emeritus-hoogleraar Jan Breman over het systeem van contractarbeid. Breman schetst een duister beeld en vertelt dat de regering begin twintigste eeuw wel degelijk wist wat er zich afspeelde op de plantages in Deli. Waarom werd er niks met die informatie gedaan? En hoe kan het dat Breman een belangrijk rapport pas in 1987 terugvond in notabene het archief van Koningin Wilhelmina? Ook zoekt Reggie verder naar een spoor van zijn grootmoeder in het Nationaal Archief in Den Haag, waar hij spreekt met Jeftha Pattikawa.

"Verborgen Verbanden" is een documentaireserie gemaakt door Reggie Baay en Emmie Kolau in samenwerking met het Van Abbemuseum in Eindhoven. Deze serie werd mede mogelijk gemaakt door het Cultuurfonds en het Mondriaan Fonds. In het Van Abbemuseum Eindhoven is tot en met het voorjaar van 2026 de tentoonstelling "Verborgen Verbanden" te zien, waarin het museum zijn eigen koloniale verleden ontrafelt.