“Oekraïne zal geen toestemming krijgen om toe te treden tot de Europese Unie als het de kwestie van Wolynië niet oplost”, zei de Poolse Minister van Defensie Kosiniak-Kamysz deze week. De relatie tussen Polen en Oekraïne is sinds de Russische invasie sterker dan ooit, maar er blijft een historisch trauma dat de landen verdeelt: de massamoorden in Wolynië tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Wat is de geschiedenis van dit conflict en hoe heeft de discussie erover zich in de loop der jaren ontwikkeld? Historicus Ivo van de Wijdeven is te gast en vertelt meer.

Buiten het Museum De Schat van Simpelveld staat een namaak-Lourdes-grot. Waarom staat dat in Limburg? Verslaggever Christianne Alvarado vraagt het aan museum-vrijwilliger Guus Prevoo.

Bijna 30 jaar geleden was het Limburgse Brunssum in de ban van een wonder: een Mariabeeldje zou tranen van bloed hebben gehuild. Het dorpje veranderde plots in een bedevaartsoort. Maar voor de kerkelijke autoriteiten was het niet duidelijk of de tranen van het Mariabeeld een bovennatuurlijke oorsprong hadden.

Frank Bosman, cultuurtheoloog, vertelt hoe de katholieke kerk voorheen met meldingen van wonderen omging en hoe dat afgelopen jaar is veranderd.

Het folkduo The Coo, Matt Arthur en Jara Holdert, speelt 'About Time'.

Oorlog is van alle tijden. Maar is het oorlogstrauma dat ook? Kunnen we stellen dat krijgers uit de Trojaanse Oorlog of middeleeuwse ridders ook al kampten met PTSS? Arjen van Lil, historicus en onderzoeker aan het ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum, schreef een essay over deze vragen. Hij won er de Elise Mathilde Essayprijs mee. Arjen van Lil is te gast, samen met luitenant-kolonel Mostafa Hilali, die diende in Bosnië, Irak, Afghanistan en Oekraïne.

Het essay 'Diagnose: verleden tijd' is hier na te lezen: https://shorturl.at/jrkC8

Kunstenaars als Man Ray en Duchamp waren aanhangers. In het werk van Kazimir Malevitsj zie je het terug. Nederlandse schrijvers als Kousbroek en Komrij waren overtuigd… En toch heb je er waarschijnlijk nog nooit van gehoord: de ‘Patafysica. ‘Patafysica is de wetenschap van denkbeeldige oplossingen. Als iemand zegt God is groot, dan pakt de 'patafysicus een lineaal.

Is de ‘patafysica nou echt of nep? Een grote grap of toch ook heel serieus? En: die apostrof voor de P… Waar slaat die op?

Matthijs van Boxsel, zelf al decennia ‘patafysicus, schreef het boek Het carnaval van het Zijn. Handboek ‘Patafysica en is te gast.

Het folkduo The Coo, Matt Arthur en Jara Holdert, speelt 'Rosie'.

Het folkduo The Coo, Matt Arthur en Jara Holdert, speelt 'Honey I Do'

Het Museum de Schat van Simpelveld is gevestigd in een klooster dat van 1878 tot 2012 de Zusters van het Arme Kind Jezus vestigde. OVT-verslaggever Christianne Alvarado praat met zuster Waltraud in de kamer oprichtster Clara Fey. Die in 2018 -124 jaar na haar dood- nog zaligverklaard werd, omdat ze een wonder had verricht. 

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. 

Deze week is de beurt aan Bart Funnekotter. Hij bespreekt drie historische boeken, waarvan de laatste genomineerd is voor de Libris Literatuur Prijs:

• Paul Moeyes, Strijdtonelen: De Eerste Wereldoorlog in de Nederlandse pers en literatuur 1914-1918
• Violet Muller, Het paleis van de sterrenwacht
• Bas von Benda-Beckmann, Het kleedje voor Hitler

Het glooiende Limburgse landschap stond 2000 jaar geleden vol met honderden Romeinse villa’s. Ook Simpelveld, waar deze uitzending vandaan komt. Dat is te zien in de tentoonstelling ‘Romeinse villa’s in Limburg’ dat vanaf 15 oktober in het Limburgs Museum te bewonderen is.

Wat deden die villa’s daar, en hoe moeten we ons Limburg in die tijd voorstellen? Dat vertelt archeoloog en conservator Karen Jeneson.

Deze week is de column van Micha Wertheim.