OVT

OVT 9 juni 2024

Een vrouw werd deze week gespietst door een bizon. Confrontaties tussen mens en bizon komen vaker voor. Het dier verenigt het gehele politieke spectrum van de VS als nationaal symbool, terwijl het eerst tot aan het randje van uitsterven werd gebracht. Amerika-correspondent Casper Thomas bezocht de bizon-reservaten en is te gast.

Verder in OVT: De AfD en Oost-Duitsland, De toekomst van het verleden, 100 jaar Giacomo Matteotti, de column van Micha Wertheim, boeken met Nadia Bouras en meer.

OVT is terug te luisteren op alle podcastplatforms. Klik hier voor de link naar jouw favoriete podcastapp.

De toekomst van het verleden

Het herdenkingsjaar wordt afgesloten met een komma, niet een punt; zo stelde Mark Rutte nadat hij namens de overheid excuses had aangeboden voor het slavernijverleden. Ook de doorwerking van de koloniale geschiedenis werd erkent. Dat was weleens anders. Toen socioloog Waldo Heilbron het boek De toekomst van het verleden schreef stuitte hij nog op veel weerstand. Waarom is zijn boek nog altijd relevant? En wat leert zijn nalatenschap ons over die zogenaamde komma na het herdenkingsjaar?

Miguel Heilbron, mede-oprichter van The Black Archives, het historische archief toegespitst op Zwarte geschiedenis, is te gast over De toekomst van het verleden, het boek van zijn vader.

De moord op de antifascistische martelaar Giacomo Matteotti

Op 10 juni 1924 werd de bekendste antifascistische martelaar Giacomo Matteotti vermoord door een fascistische knokploeg. Matteotti was de politiek leider van de socialistische partij in Italie en trok fel van leer tegen het opkomende fascisme van Benito Mussolini. Voor Mussolini betekende de moord een kantelmoment. Door de groeiende internationale druk en een woedende oppositie koos hij voor de vlucht naar voren. De moord was het begin van de invoering van een totalitair staatsbestel. Hoe wordt er nu, 100 jaar later, tegen Matteotti en de moord aangekeken? En hoe stelt premier Giorgia Meloni zich op bij de herdenking?

Te gast is historicus Arthur Weststeijn, die samen met Pepijn Corduwener Proeftuin Italië en Het Italiaanse experiment schreef.

Wie zetten we op ons geld?

Deze week werden in Engeland nieuwe bankbiljetten gepresenteerd met een afbeelding van koning Charles erop. Maar waarom worden vorsten eigenlijk afgebeeld op geld en vanaf wanneer is dat het geval?

Dat vragen we aan historicus Pim Möhring, conservator van de Numismatische collectie van De Nederlandse Bank, de grootste Nederlandse verzameling van munten, papiergeld en penningen.

De AfD in Oost-Duitsland

Aanstaande zondag stemt Duitsland bij de Europese verkiezingen, waarbij de extreemrechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) naar verwachting een grote overwinning zal behalen. De relatief nieuwe partij vond in de laatste jaren veel sympathisanten in Oost-Duitsland, maar groeit nu ook in het Westen in populairiteit. Waarom heeft de partij juist in het voormalig communistische DDR zoveel aanhang gevonden? En hoe past de verdeelde geschiedenis van het land in de politieke strategie van de AfD?

We vragen het aan journalist Annette Birschel.

De Amerikaan en de bizon

Een 83-jarige vrouw is gespietst door een bizon, maakte de Amerikaanse National Parks Service deze week bekend. De bizon ‘verdedigde zijn ruimte’ en tilde de vrouw met zijn horens een stukje van de grond op. Het is het zoveelste nieuwsbericht waarin mens en bizon elkaar in de weg lopen met pijnlijke gevolgen.

Dat past in een roerige geschiedenis: de Amerikaanse bizon werd door de witte Amerikaan tot het randje van uitsterven gebracht, en verenigt nu als nationaal symbool het gehele politieke spectrum in de Verenigde Staten. Amerikakenner Casper Thomas bezocht bizon-reservaten en is te gast.

Boeken met Nadia Bouras

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. 

Deze week is de beurt aan Nadia BourasZij bespreekt drie historische boeken:

  • Marcel van Engelen – De Stad
  • Ana van Es - De Bagdad-Berlijnexpress
  • Hallie Rubenhold - De vijf van Whitechapel

De column van Micha Wertheim

Het Spoor Terug: Verborgen Verbanden #1

De grootmoeder van schrijver Reggie Baay werkte begin twintigste eeuw als contractarbeider in Deli op Sumatra. Contractarbeid klinkt vrijwillig, maar is in feite een voortzetting van de slavernij in de toenmalige kolonie Nederlands-Indië. In het eerste deel van de serie Verborgen Verbanden; een onbekende koloniale erfenis probeert Reggie Baay meer over zijn oma en haar dagelijks leven te weten te komen.

"Verborgen Verbanden" is een documentaireserie gemaakt door Reggie Baay en Emmie Kolau in samenwerking met het Van Abbemuseum in Eindhoven. Deze serie werd mede mogelijk gemaakt door het Cultuurfonds en het Mondriaan Fonds. In het Van Abbemuseum Eindhoven is tot en met het voorjaar van 2026 de tentoonstelling "Verborgen Verbanden" te zien, waarin het museum zijn eigen koloniale verleden ontrafelt.