Met drones, vliegtuigen, bulldozers en honderden militairen lanceerde het Israëlische leger afgelopen woensdag de grootste operatie in 20 jaar in de bezette Westelijke Jordaanoever. Het doel is om met het gewapende Palestijnse verzet aldaar af te rekenen. De operatie lijkt voorlopig niet te stoppen. 

Wat is de geschiedenis van deze bezetting, en wat is de rol van het leger daarin? Erella Grassiani, antropoloog aan de Universiteit van Amsterdam, deed onderzoek naar de soldaten die werkten in de bezetting tijdens de Al-Aqsa Intifada in 2000 en is te gast.

In Rusland is sinds de oorlog in Oekraïne de censuur heviger dan ooit. Kranten moesten sluiten, journalisten vertrokken naar het buitenland en onafhankelijk nieuws lijkt Rusland niet of nauwelijks meer te bereiken. In zekere zin is dat niks nieuws want strenge censuur in Rusland bestaat al meer dan 300 jaar. Maar evenzo goed zijn er ook al 300 jaar Russen die aan die censuur proberen te ontsnappen met zogenaamde clandestiene uitgaven; de samizdat.

Emeritus hoogleraar Russische literatuur en cultuur Emmanuel Waegemans schreef het boek Samizdat- geschiedenis van de Russische ondergrondse, die volgens hem altijd een spiegel van zijn tijd is geweest. 

Afgelopen week was het weer eens zo ver: een museumbezoeker kon de verleiding om met z’n tengels aan een kunstwerk te zitten niet weerstaan, en daar kwamen brokken van. Ditmaal ging het om een bezoeker die je het nauwelijks kwalijk kan nemen: een nieuwsgierig 4-jarig jongetje dat benieuwd was wat er in een 3,500 jaar oude kruik zat – en het daarom per ongeluk van zijn sokkel trok. 

Dat museumbezoekers zo graag kunstwerken beduimelen, ook als het uitdrukkelijk verboden is, dat vindt kunsthistorica Lieke Smits van de Universiteit Antwerpen eigenlijk niet zo raar. Het idee dat je van kunst moet afblijven is namelijk betrekkelijk nieuw. Smits is te gast, en schreef het blog Jeff Koons' Broken Artwork and Tactile Desire over dit fenomeen, te lezen via deze link. 

Komende week verschijnt het boek De brandende aarde van Sunil Amrith, waarin hij koloniale geschiedenis combineert met ecologiegeschiedenis. Amrith beargumenteert dat die combinatie de enige manier is om te begrijpen wat er echt is gebeurd. Is dat zo?

We vragen het aan Larissa Schulte Nordholt, verbonden aan de vakgroep ecologiegeschiedenis van de Wageningen Universiteit, en aan Tristan Mostert die aan de Universiteit Leiden onderzoek doet naar koloniale geschiedenis. 

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. 

Deze week is de beurt aan Wim Berkelaar. Hij bespreekt drie historische boeken:

• Alec van der Horst - De interessantste plek op aarde. De negentiende eeuw in Parijs 
• Frits Boterman - Het Weimar-experiment. Een politieke en culturele geschiedenis van Duitsland, 1918-1933 
• Ludy Giebels - Jacob Israël de Haan in het Palestijnse labyrint, 1919-1924