De wereld houdt zijn adem in. Na de grootschalige aanval van Hamas bereidt Israël een grondoffensief voor in Gaza.

Het wordt een operatie die zijn weerga niet kent, zo kondigde de Israëlische minister van binnenlandse zaken aan. Nu heeft het Israëlisch leger de urban warfare als tactiek op de kaart gezet. Wat houdt dat in en hoe heeft Israël die expertise ontwikkeld? Bij ons zijn antropoloog Erella Grassiani, gespecialiseerd in de veiligheidsindustrie in Israël en militair historicus Serge Blom.

Afgelopen vrijdag riep het Israëlische leger 1,1 miljoen mensen op om uit het noorden van de Gazastrook te vertrekken vanwege de op handen zijnde inval. Sommigen vertrekken niet, omdat ze bang zijn voor een tweede Nakba.

Wat was de eerste Nakba? We leggen het voor aan Dina Zbeidy, antropologe gespecialiseerd in het Midden-Oosten.

In 1993 werd er met de Oslo-akkoorden een poging gedaan om vrede te sluiten tussen Israël en Palestina. Hoe precair dat was bleek wel uit het feit dat de Israëlische premier Yitzak Rabin en de Palestijnse PLO-leider Yasser Arafat in het geheim met elkaar het gesprek waren aangegaan. Hoe kwam het dat een vredesproces in die periode mogelijk leek? En wat is er in de tussentijd veranderd?

Historicus David Wertheim woonde tijdens de totstandkoming van de Oslo-akkoorden in Jeruzalem en is te gast. Wertheim is directeur van het Menasseh ben Israel Instituut en schreef het boek Waar gaat het over als het over Joden gaat?.

In zijn column blikt John Jansen van Galen terug op de tijd dat hij op reis was in Israël, op uitnodiging van het CIDI.

Antoni van Leeuwenhoek is níét de uitvinder van de microscoop  – zoals vaak wordt gedacht. Maar hij is wél de ontdekker van de wereld die te zien is met die microscoop. Het is 300 jaar geleden dat hij overleed, en daarom is 2023 uitgeroepen tot het Antoni van Leeuwenhoek-jaar. Om dat te vieren heeft het Museum Boerhaave, waar we deze week te gast zijn, de tentoonstelling Onvoorstelbaar gemaakt.

Hoe zag van zijn wereld eruit? Te gast zijn Geertje Dekkers, die hierover het boek Veel, klein en curieus schreef, en Tiemen Cocquyt, die als conservator verbonden is aan deze tentoonstelling. Hij maakte zelf een lens om te kunnen zien wat Van Leeuwenhoek zag.

Een vrouwenromp met een babypop erin siert een van de zalen in het Rijksmuseum Boerhaave. In dat museum zijn fascinerende schatten uit de wetenschap te vinden. Hoort deze lugubere pop daarbij? Jazeker, meent conservator Mieneke te Hennepe. Ze gaat in gesprek met OVT-reporter Christianne Alvarado.

Zondag gaat Polen naar de stembus. Het is kiezen tussen twee radicaal verschillende partijen: de huidige regeringspartij PiS is sterk anti-Europese Unie. Daartegenover staat de Platforma Obywatelska, die vooral bang is voor expansiedrift uit het oosten. Volgens de Poolse denkers Karolina Wigura en Jarosław Kuisz lijdt Polen aan zogenaamde ‘posttraumatische soevereiniteit’, vertellen ze aan De Volkskrant.

Wat betekent dat precies? En hoe werkt het traumatische verleden van Polen door in de aanstaande verkiezingen? Te gast is de Pools-Nederlandse journalist Dore van Duivenbode.

De Leidse Willem Kolff was pionier op het gebied van kunstorganen, en een aantal van zijn eerste levensredders liggen in het Rijksmuseum Boerhaave. De eerste kunstnier bijvoorbeeld, die hij in elkaar sleutelde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Conservator Mieneke te Hennepe gaat in gesprek met OVT-reporter Christianne Alvarado.

Elke week bespreken we de nieuwste historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Lotfi El Hamidi. 

Deze week is de beurt aan historicus Annelien de Dijn. Zij bespreekt:

• Libris Geschiedenis Prijs-nominatie De macht van het verleden​​​​​​ - Ivo van de Wijdeven
• Moraal - Hanno Sauer

De livemuziek wordt verzorgt door singer-songwriter Beatrice van der Poel.

De livemuziek wordt verzorgt door singer-songwriter Beatrice van der Poel.