De nieuwe voorzitter van de Wereldzwembond FINA, Husain Al-Musallam, heeft aangekondigd alle dubieuze titels van zwemmers uit de Democratische Duitse Republiek (DDR) te willen schrappen. Die zwemmers waren tijdens de Koude Oorlog onderdeel van een staatsgestuurd dopingprogramma, en daardoor, in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw, onverslaanbaar. Nu, zo’n 40 jaar later, zouden de medailles alsnog moeten worden uitgereikt aan zwemmers die toen wél schoon waren.

Hoe zat het destijds precies met dat DDR-dopingprogramma? En waren de medaillewinnende sporters die de doping toegediend kregen niet ook slachtoffers van dat programma. Sinds de val van de muur is daarover heel wat naar buiten gekomen en Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut is te gast om dat uit de doeken te doen.

In 2011 maakte Hans Olink een tweeluik voor Het Spoor Terug over dit onderwerp. Klik hier voor deel 1. Hier voor deel 2.

Bosnië-Herzegovina dreigt uit elkaar te vallen, zo waarschuwde de Hoge Vertegenwoordiger de VN deze week. Een oorlog lijkt niet ver weg. Sinds juli zijn de spanningen hoog opgelopen tussen de verschillende etnische bevolkingsgroepen: de Bosnische Serviërs trokken zich terug uit het federale parlement en willen nu een eigen leger. Het land heeft te maken met de grootste existentiële dreiging sinds de burgeroorlog van 1992-1995.

Zijn deze spanningen een plotselinge ontwikkeling of is het conflict na de oorlog nooit helemaal gesust? En wat betekent dit voor de toekomst van Bosnië-Herzegovina? We spreken Nevenka Tromp, gespecialiseerd in internationale betrekkingen en Oost-Europa. Ze werkte eerder voor het Joegoslaviëtribunaal en het Niod en doceert aan de Universiteit van Amsterdam.

Erfgoed wat vergeten wordt, wordt het best bewaard. Dat is het uitgangspunt van het ‘Doornroosjescenario’ waar het streekmuseum Jan Anderson in Vlaardingen in treedt zodra oprichter en eigenaar van het museum, Jan Anderson (85 jaar oud), niet meer voor het museum kan zorgen. Dit scenario houdt in dat het museum, in zo goed mogelijk bewaarde staat, dichtgetimmerd wordt. Om zo, over een aantal decennia, als het museum vergeten is, de collectie weer te laten ‘ontwaken’.

Hoe vergeet je een museum? En waarom moeten we dat willen? Over dit “grote museale experiment” praten we met Jan Anderson, museumeigenaar, en cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers, die het Doornroosjescenario voorstelde.

Ze was een eenvoudige Brabantse jonge vrouw, en ze zou ongeveer alle bovennatuurlijke verschijnselen hebben meegemaakt die een devote roomse zich kon wensen: de stigmata, om de haverklap Maria op haar oor, tussentijds engelen op bezoek en allerhande visioenen. De kerk was echter niet zo blij met haar. Bang om als instituut voor gek te worden verklaard, probeerde ze Janske Gorissens wonderen weg te stoppen.

Peter Jan Margry beschreef het leven van Janske in het boek Vurige liefde. Het geheim rond het Bloedig Bruidje van Welberg. De historicus is te gast.

In de wetenschappelijke wereld spreekt men wel van de ‘de affaire Vavilov-Lysenko’. Het klinkt wat koeltjes, want de gevolgen van de ideologische tweestrijd tussen de twee Russische plantkundigen Vavilov en Lysenko strekte ver voorbij de academische wereld. Lysenko, een man die we nu een pseudo-wetenschapper of charlatan zouden noemen, trok aan het langste eind. Als direct gevolg van zijn waanzinnige ideeën zouden miljoenen Russen de hongerdood vinden, zo ook zijn tegenstander Vavilov. Een tragisch einde voor de briljante wetenschapper die zich volgens Louise O. Fresco zelfs met genieën als Darwin en Mendel kon meten.

Landbouwwetenschapper Louise O. Fresco schreef een historische roman over Vavilov, De plantenjager uit Leningrad en is te gast.

De column is deze week van Nelleke Noordervliet.