Prince Charles reisde af naar Barbados om namens de Britse Kroon het land uit te zwaaien. Het Caraïbische eiland werd op 30 november - op de 55e verjaardag van zijn onafhankelijkheid - een republiek. Queen Elisabeth werd vervangen voor president Sandra Mason. Ook werd Barbadiaanse zangeres Rihanna benoemd tot nationale held van het land.

Met hoogleraar Geschiedenis van Suriname aan de UvA en Caribist Rosemarijn Hoefte praten we over dit afscheid van de voormalig koloniale overheerser. Wat zegt het over de omgang van Barbados met het verleden? En wanneer volgen Australië en Canada?

In de documentaire Negen koffers ontdekt muzikant en zangeres Ellen ten Damme de levensgeschiedenis van de Pools-Nederlandse variété-artieste Jossy Halland. Samen met haar man Jacques runde Jossy het laatste Jiddische theater in West-Europa: het Lilalo theater in Amsterdam-West. Wat is het verhaal van deze muzieknomaden, die heel Europa doortrokken om de Jiddische taal in leven te houden? En hoe konden ze na de oorlog verder? Ellen Ten Damme en regisseur Marieke Rodenburg zijn te gast.

‘Natuurlijk horen normen over hoe een lichaam er uit moet zien niet thuis in een wet. En een wet moet mensen al helemaal nooit dwingen tot een operatie. De staat had beter moeten weten, en de staat had beter moeten doen.’ Zo klonken zaterdag 27 november de publieke excuses van demissionair- minister Van Engelshoven (Emancipatie) voor de schade die Nederlandse transgender- en intersekse personen is aangebracht door de oude Transgenderwet.

Met deze wet uit 1985 werd het mogelijk gemaakt om je geslacht te veranderen in je geboorteakte. Tot 2014 moest je hiervoor echter ook gedwongen een fysieke transitie en sterilisatie ondergaan. Wat was destijds het idee van deze Wet Wijziging Geslacht en wat betekende dit voor transgender personen zelf? We praten erover met Alex Bakker, historicus en auteur van Transgender in Nederland: een buitengewone geschiedenis.

Met het oordeel der engelen en de uitspraak der heiligen boeken, bannen, verwensen en verdoemen wij Baruch de Espinoza. Met die woorden werd 365 jaar geleden Spinoza verbannen uit de Amsterdamse Portugese Joodse gemeenschap.

En rond die oude banvloek ontstond deze week een heuse rel, want een Amerikaans-Israëlische geleerde werd als ‘persona non grata’ de toegang tot de Portugese Synagoge geweigerd. Een kettervolgeling mocht op heilige grond geen tv-opnamen maken. Het verbod is inmiddels opgeheven en de rel lijkt gesust. Maar hoe kon een keurige geleerde in 2021 -- als kettervriend -- worden geweerd? En waarom is Spinoza indertijd verbannen. Spinozakenner en directeur van het Menasseh ben Israel Instituut voor Joodse Studies, David Wertheim, is te gast.

Historicus Renske Krimp, verbonden aan het Nationaal Comité 4 en 5 mei, doet promotieonderzoek naar de zogenaamde Arbeitseinsatz, de wettelijk verplichte deelname aan de nazi-Duitse oorlogseconomie van jonge mannen uit bezette gebieden. Wat hebben de Nederlandse mannen meegemaakt en hebben ze erover gepraat na de oorlog? Radiomaker Tjitske Mussche maakte de podcast Gedwongen over de voormalige dwangarbeiders die Krimp voor haar onderzoek sprak. Ze zijn samen te gast om de serie te vertellen. 

Ze noemen zich ‘Mountain Men’: Amerikaanse mannen met indrukwekkende baarden, beverbontmutsen, een houten geweer om de schouders en de hand losjes aan de teugels van hun paard. Mannen die leven alsof het nog het begin van de 19e eeuw is, en weken achtereen door de Rocky Mountains trekken om daar op bevers en bizons te jagen. Fotograaf Jeroen Nieuwhuis raakte gefascineerd door deze Amerikanen en wat hen dreef. Binnenkort komt zijn fotoboek The Mountain Men uit. Jeroen Nieuwhuis is te gast.