De grote pest-uitzending
OVT 22 maart 2020
Deze week een speciale uitzending van OVT over de pest. Een ziekte ook wel bekend als de Zwarte Dood die dood en verderf zaaide over de hele wereld. Zo is het gelukkig (nog) niet met het coronavirus. Toch vragen we ons af: wat kunnen we in tijden van corona leren van de moeder aller pandemieën?
Te gast zijn historici Sanne Frequin en Janna Coomans over de middeleeuwse pest; Arthur Weststeijn over hét quarantaineboek Decamerone van Bocaccio; Abdelkader Benali over de pestkroniek van Daniel Defoe. Verder duiken we de actualiteit in om de bekoelde betrekkingen van de VS en China onder de loep te nemen en in Het Spoor Terug iets heel anders: Bulletje verboden.
De middeleeuwse pest
'Mannen en vrouwen doolden rond alsof zij krankzinnig waren. En ze lieten hun vee rondzwerven omdat niemand nog enige neiging vertoonde zich om de toekomst te bekommeren'. Zo schreef een kroniekschrijver, een ander schreef 'dat de mensen zeiden en geloofden: dit is het einde van de wereld'.
Het was midden veertiende eeuw, de Zwarte Dood waarde door de wereld. De pest zaaide dood en verderf en bracht een eindeloze golf van paniek teweeg. Zover is het nog niet met het coronavirus, en zover zal het hopelijk ook niet komen. Maar toch: wat kunnen we in tijden van corona leren van de moeder aller pandemieën?
Te gast zijn middeleeuwenkenners Sanne Frequin en Janna Coomans.
Il Decamarone van Bocaccio
‘Mensen schuwden elkaar (...) familieleden bewaarden afstand, broeders lieten elkaar in de steek en vaak werd een man door zijn vrouw verlaten, ja, erger nog, er waren vaders en moeders die hun eigen kinderen aan hun lot overlieten.' Zomaar een zin uit Il Decamerone (tien dagen), het beroemdste verhaal uit de tijd van de pest, geschreven door de Italiaanse dichter Giovanni Bocaccio in 1353.
Historicus Arthur Weststeijn praat ons bij over deze pestklassieker.
Abdelkader Benali over de vroegmoderne pest in de literatuur
Shakespeare schreef zijn mooiste sonnetten toen de pest Engeland trof en Daniel Defoe schreef in 1722 op basis van Shakespeare's tijd een kroniek van de pest Plague Year om zijn tijdsgenoten te waarschuwen. Want ook toen moesten ze weten: die ziekte moet je serieus nemen.
Hoe werd de culturele wereld toen omgegaan met een epidemie en wat kunnen wij daarvan leren? Schrijver Abdelkader Benali is te gast.
China verbant Amerikaanse correspondenten
China besloot deze week om de perskaarten in te trekken van een groot aantal Amerikaanse Chinacorrespondenten. Nadat de communistische partij in 1949 aan de macht kwam, waren buitenlandcorrespondenten decennia niet welkom. Keert China met deze actie terug naar dat beleid? En hoe kwalijk is het voor de wereld als Chinacorrespondenten, juist ten tijde van de coronapandemie, hun werk niet meer kunnen doen?
Te gast is NRC-Chinacorrespondent Garrie van Pinxteren.
Het Spoor Terug: Bulletje verboden. Een terugblik op de eerste schoolbezetting
Als studenten in 1969 het Maagdenhuis bezetten, rommelt het ook al onder scholieren. Zo wordt er dat jaar een scholierenvakbond opgericht. En als in Utrecht de alternatieve schoolkrant Bulletje wordt verboden, wordt begin 1970 het Gemeentelijk Atheneum door de leerlingen bezet. Ditmaal in Het Spoor Terug: 'Bulletje verboden. Een terugblik op de eerste schoolbezetting', samengesteld door Paul van der Gaag.