Mijn naam is Selma
OVT 12 januari 2020
Deze week het tweede deel van het driedelige Spoor 'Mijn naam is Selma'. Daarin vertelt de 97-jarige Selma van de Perre haar levensverhaal: hoe ze als jonge joodse vrouw van 20 in het verzet terechtkwam, werd gearresteerd en als niet-joodse gevangen werd gezet.
Verder in OVT: vluchthaven Taiwan, de klassieke oosterse despoot, de column van Abdelkader Benali, straattaal uit de negentiende eeuw, Menno Kalmann over zijn boek ‘Michael’ en Jelte Wicherts en Angelie Sens over het boek ‘Superieur’.
Vluchthaven Taiwan
Honderden betogers uit Hongkong zijn deze week gevlucht naar Taiwan. Ze kregen een warm welkom, maar belandden met de Taiwanese verkiezingen voor de deur in een politiek wespennest. Wordt Taiwan de vluchthaven voor slachtoffers van China’s rode lange arm?
China-deskundige en voormalig correspondent Jan van der Putten heeft het antwoord.
Jelte Wicherts en Angelie Sens over boek 'Superieur'
‘Als we de betekenis van ras willen begrijpen, moeten we begrijpen hoe macht werkt.’ Aldus de Britse wetenschapsjournalist Angela Saini, die het boek Superieur schreef over de lange geschiedenis én de 21e-eeuwse revival van de rassentheorie in de wetenschap. Het boek verscheen een paar maanden geleden in het Nederlands.
Te gast om het te bespreken zijn Jelte Wicherts, psychologie-hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg, en cultuurhistoricus Angelie Sens.
Menno Kalmann over zijn boek 'Michael'
Het gebeurde echt, sommige ten dode opgeschreven opgepakte joden werden geruild tegen gevangen Duitsers. Zoiets overkwam Michael. Dit kleine jongetje kwam niet in Auschwitz, maar in Haifa terecht.
Zijn verhaal en dat van zijn familie is opgetekend in het gelijknamige boek Michael, dat is geschreven door Menno Kalmann. De auteur is te gast.
De klassieke oosterse despoot
Qassem Soleimani is de verpersoonlijking van het absolute kwaad: In elk geval voldoet hij aan het westerse angstbeeld van de oosterse despoot. Maar dat beeld van de wrede tiran en vijand van de vrije wereld is al heel oud. Dit beeld gaat terug tot Perzische heersers zoals Darius en Xerxes. En het is voor het eerst te vinden in het boek waarmee de geschiedschrijving begon: Historiën van Herodotus.
Classicus Janric van Rookhuijzen en Sara Wijma van de Rijksuniversiteit Groningen zijn te gast.
Straattaal uit de negentiende eeuw
Er was een tijd, tegen het einde van de negentiende eeuw, dat een Amsterdammer uit de Kalverstraat een heel ander dialect sprak dan zijn stadsgenoot uit Kattenburg. Er werden in Amsterdam namelijk zeven verschillende varianten van het Nederlands gesproken, ontdekte taalkundige Nicoline van der Sijs.
Om welke dialecten dat ging en waar die vandaan komen, bespreekt Van der Sijs zondag met ons.
Het Spoor Terug: Mijn naam is Selma, deel 2
Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.
Haar boek vertelt het verhaal hoe het leven in alle onschuld begon, en hoe de geschiedenis haar al gauw op een genadeloze manier duidelijk maakte dat haar joodse afkomst en identiteit haar levensloop zou bepalen. Nadat haar vader was weggevoerd, hielp ze haar zusje en moeder onderduiken, nam ze een valse identiteit aan en ging in het verzet. In 1944 werd ze gearresteerd, maar omdat haar valse identiteit stand hield, belandde ze niet in Auschwitz, maar in Ravensbrück, het vrouwenkamp dat ze wist te overleven.
In het driedelige Spoor Mijn Naam is Selma, vertelt ze hoe de wereld eruit zag toen haar leven begon, hoe langzaam duidelijk werd dat de geschiedenis het roer van haar wilde overnemen, hoe ze besloot zich daartegen te verzetten, en hoe ze de gevolgen van dat moedige besluit door toeval, geluk, monterheid en moed wist te overleven. Een documentaire van Mathijs Deen.
Dit is het tweede deel van het drieluik. Luister deel 1 hier terug.