Elk jaar staan de kranten er vol mee, maar President Thomas Jefferson vond het destijds maar niks, zo'n State of the Union-speech. Het leek hem te veel op de Britse traditie van de troonrede, en dus leverde hij zijn State of the Union op papier in. Toch is de State of the Union daarna uitgegroeid tot een groot mediaspektakel. Hoe is dat zo gekomen? En hoe erg is het voor President Trump dat hij zijn speech dit jaar moet uitstellen? We gaan in gesprek met Amerikanist Jorrit van den Berk.

De kopschoppers uit Spijkenisse waren deze week groot nieuws. 'Zo erg is het nog nooit geweest' en 'weg met dat tuig', luiden de even begrijpelijke als gebruikelijke reacties. Maar hoe zit het eigenlijk? Waren er vroeger ook kopschoppers? Het groepje jongens dat in München in 1513 een willekeurige voorbijganger doodtrapten, waren dat ook kopschoppers? Historisch criminologe Margo De Koster komt praten over zinloos geweld vroeger en nu.

De column is deze week van Nelleke Noordervliet.

Decennialang geloofde men tot in de hoogste politieke regionen dat de man die gekend was als ‘gevangene nummer 7’ in de Berlijnse Spandau-gevangenis niet de nazi-misdadiger Rudolf Hess was, maar een dubbelganger. Deze week werd echter duidelijk dat Hess wel degelijk Hess was. Zo blijkt uit een DNA-onderzoek. We praten over deze bizarre theorie en het verhaal erachter met schrijver Tomas Ross en historicus Willem Melching.

In 1949 choqueerde de kunstenaar Jean Dubuffet de kunstwereld met de tentoonstelling ´l’Art Brut´, die bestond uit werk dat hij had verzameld van zwaar psychiatrische patiënten. Het was een tentoonstelling die onze ideeën over wat kunst is voor altijd zou veranderen. 70 jaar later is precies diezelfde historische tentoonstelling te zien in het Outsider Art Museum in de Hermitage in Amsterdam. Te gast over deze tentoonstelling en Dubuffet’s kunstrevolutie is Hans Looijen, directeur van het Dolhuys in Haarlem en een van de mensen die de tentoonstelling naar Nederland haalde.

Wij hadden 'Dik Trom', de Sovjet-Unie had 'Kolka en Lenin: een verhaal voor kinderen', waarin een jongetje, samen met Lenin, de wereld - of meer specifiek, het indrukwekkende Sovjet-spoorwegsysteem - ontdekt. In hoeverre vertolkte kinderliteratuur in de Sovjettijd de ideologie? Wat voor invloed hadden ze? En waarom zijn de prentenboeken nu nog steeds populair? Hoogleraar Russische en Slavische literaturen Ellen Rutten is te gast.

Maak ’t kort, maak ’t kort. Zo zou hij hebben gesproken vlak voordat zijn hoofd van de romp werd gescheiden. Dit jaar is het 400 jaar geleden dat de landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt werd terechtgesteld, door toedoen van prins Maurits van Oranje. Oldenbarnevelt is misschien wel de enige werkelijk grote staatsman die ons land gehad heeft, en toch kreeg hij niet wat hem toekwam, integendeel. Er valt dus wat goed te maken in het Oldenbarneveltjaar 2019. Schrijver Nicolaas Matsier volgt Oldenbarnevelt tot op zijn laatste dag in zijn boek ‘De advocaat van Holland’ en historicus Wilfried Uitterhoeve schreef ‘De zaak Oldenbarnevelt’, over zijn val, proces en executie. Beide auteurs zijn te gast.

Volgende week woensdag krijgt Nederlands beroemdste historicus Johan Huizinga een plaatsje naast Vondel en Hella Haasse. In de Nieuwe Kerk wordt dan een gedenksteen voor de etherisch schrijvende geschiedkundige geplaatst. De aanleiding: het honderdjarig jubileum van zijn vermaarde boek ‘Herfsttij der Middeleeuwen’. Ter gelegenheid van dit jubileum herhalen wij een aflevering van het Laaste Woord: Herfsttij der Middeleeuwen. Besproken door historicus Peter Raedts.