Aankomende week is het precies vijftig jaar geleden dat in New York de zogeheten Stonewall-rellen begonnen.  Aanleiding voor die rellen was een inval van politieagenten in de homobar The Stonewall Inn in New York. De Stonewall-rellen leidden tot de eerste Gay Pride Parade, en vormden een belangrijk kantelpunt in de wereldwijde strijd voor homorechten. Historica Anna Tijsseling, gepromoveerd op onderzoek naar homorepressie en -vervolging rondom de bezettingstijd, vertelt over de oorsprong en erfenis van de Stonewall-rellen.

'40 acres and a mule': dat was wat de Amerikaanse overheid na de burgeroorlog als tegemoetkoming had beloofd aan de vrijgemaakte slaven. De belofte werd nooit vervuld, maar het idee dat die zogeheten 'reparations' er alsnog moeten komen is onder Democratische politici weer populair. De afgelopen week werd erover gedebatteerd in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. Hoe groot is de kans dat de reparations er toch nog zullen komen, en hoe zou een systeem van reparations er in de praktijk uit zien? We praten erover met historicus Karwan Fatah-Black van de Universiteit Leiden.

De column is deze week van Micha Wertheim.

De Tweede Wereldoorlog bracht, behalve veel narigheid, ook een goed ding teweeg: de oorlog bevorderde de emancipatie van de vrouw. Amerika had haar fabrieksarbeidster Rosie the Riveter, maar ook in Nederland gingen vrouwen aan het werk. Ze vervingen de mannen die waren opgeroepen voor de verplichte ‘Arbeitseinsatz’ in Duitsland. Na de oorlog werd onder de leuze ‘gezinsherstel is volksherstel’ aan deze verworvenheid snel een eind gemaakt. Historica Alies Pegtel komt praten over de kortstondige doorbraak van de vrouwenarbeid.

Hij wilde het liefst violist worden, maar werd historicus. En niet zomaar een historicus, maar een schrijver van belangrijke en gedegen boeken over het Europa van de twintigste eeuw. Ondertussen speelde hij voor zijn plezier viool op een vroeg achttiende-eeuws instrument dat door vele handen is gegaan. De historicus ging op zoek naar de man achter zijn viool, de vioolbouwer die zijn instrument de prachtige warm klank gaf. Hij beschreef zijn tocht in ‘Een Italiaanse reis. Een zoektocht naar de herkomst van mijn viool’. Philipp Blom is te gast.

Koning Willem-Alexander is deze week geslagen als ridder in de oudste Britse ridderorde, de ‘Most Noble Order of the Garter’ oftewel de Orde van de Kousenband. Leden van deze ridderorde uit de veertiende eeuw worden sinds 1946 benoemd door het Britse kabinet. Maar waaraan verdient onze Willem het voorrecht om opgenomen te worden in deze voormalige hoofse orde, bezeten van hoge idealen? Een gesprek met David Onnekink.

Het Rusland van Vladimir Poetin zit met een zware erfenis. Twee wereldoorlogen, twee revoluties, een burgeroorlog, decennia van sociale experimenten en een jacht op 'vijanden van het volk' hebben in nog geen veertig jaar minstens vijftig miljoen mensen het leven gekost. De Rode Utopie is nooit werkelijkheid geworden, waardoor de Russen terug blijven vallen op het verleden. Maar op welk verleden? Dat van Stalin? Dat van de tsaar? Marc Jansen schreef ‘De toekomst die nooit kwam’, over het Russische trauma. De historicus is te gast.