“Ons huis staat in brand”, twitterde de Franse president Macron afgelopen week, over de hevige bosbranden die het Amazonegebied momenteel teisteren. Hij gaf daarmee uiting aan een wereldwijd gevoel van onrust en paniek. Logisch, alleen al omdat de bosbranden de effecten van klimaatverandering ook wereldwijd zullen verergeren. Maar ook de symbolische waarde van de Amazone als oernatuur speelt een rol. Gaat met de bosbranden niet alleen de natuur, maar ook een eeuwenoud natuurbeeld in rook op?

Te gast over deze vraag is natuurfilosoof Johan van de Gronden. Hij was jarenlang directeur van het Wereld Natuur Fonds Nederland was en is nog altijd betrokken is bij tal van natuurorganisaties.

Er was ontsteltenis en opwinding toen de zwarte revue-artieste Josephine Baker – bekend van haar geruchtmakende dans in bananenrokje – in 1928 Volendam bezocht. Als gevolg werd de klompendans opnieuw van stal gehaald om jeugd en volk te behoeden voor verwildering tegen deze wulpse dans. Deze ‘danswoede’ is één van de onderwerpen uit de nieuwe televisieserie ‘Een bezeten wereld’ over de jaren twintig en dertig die vanaf vrijdag wordt uitgezonden.

Een tijd waarin Nederland, volgens presentator Hans Goedkoop, veranderde in een soort bange natie waarin ‘eigen volk eerst, eigen groep eerst, eigen land eerst’ belangrijk werd. De presentator is in onze uitzending te gast om over deze nieuwe serie te praten.

John Jansen van Galen is deze week de columnist.

Deze week werd aangekondigd dat Indonesië zijn hoofdstad gaat verplaatsen van Java naar Oost-Kalimantan op het eiland Borneo. Op deze plek gaat een volledig nieuwe stad gebouwd worden, waarvan de naam nog onbekend is. Waarom en hoe deze grote verhuizing gaat plaatsvinden en of er historische voorbeelden zijn die ons iets kunnen vertellen over de kansen en valkuilen van het hoofdstedelijke Indonesische experiment, bespreken we met journalist en urbanist Tracy Metz.

Dit weekend wordt de Slag bij de Schelde uit 1944 grootscheeps herdacht. De slag opende voor de geallieerden de toegang tot de haven van Antwerpen en bracht de bevrijding van West Europa boven de Schelde dichtbij. De slag had ook een prijskaartje, want tijdens de geallieerde bombardementen op Duitse stellingen liep het gebied rondom Antwerpen blijvende schade op. Zo sneuvelde bijvoorbeeld het ‘suikerpaleis’ van de familie Van Hattum in het Zeeuwse Ellewoutsdijk.

Anna van Suchtelen, te gast in onze uitzending, beschreef in haar boek Versailles aan de Schelde de opkomst en ondergang van de familie aan de hand van het leven van drie vrouwen.

Etta Palm d’Aelders was een Nederlands feministe, courtisane en spionne. Tijdens de Franse Revolutie kreeg ze bekendheid als voorvechtster van de rechten van de vrouw.

Etta Palm is ook het onderwerp van de masterscriptie van de jonge historica Samantha Sint Nicolaas die met haar studie de Johanna Naberprijs 2019 won voor vrouwen- en genderstudies. De prijswinnares komt praten over Nederlands’ beroemdste en beruchtste achttiende-eeuwse feministe.

Riet Hoogland werd op 21-jarige leeftijd opgesloten in de Duitse gevangenis 'Het Oranjehotel' in Scheveningen. Zes maanden zat ze er vast. Al deze tijd hield ze een dagboek bij, dat ze op slinkse wijze geheim wist te houden.  

Documentairemakers Jan Pieter Tuinstra en Foeke de Koe kwamen haar dagboek tegen en maakten daar een documentaire over, die op donderdag 5 september uitgezonden wordt op NPO 2. De makers zijn te gast.