Wat moeten we met koloniale kunst van omstreden herkomst? Teruggeven staat in een advies aan de Franse president Macron dat deze week verscheen. Wat nu al de restitutierevolutie heet, lijkt begonnen. Maar hoe zit het met het koloniale rooferfgoed en vergelijkbaar roofgoed in onze Nederlandse musea? En moet dat ook terug?

Is Zwarte Piet eigenlijk wel een Nederlands fenomeen? Dit vroeg historica Lise Koning zich af terwijl ze de zogeheten blackface traditie bestudeerde die via Engeland vanuit Amerika, in de vroege negentiende eeuw naar Nederland kwam overwaaien. De knecht van de Sint voldoet namelijk aan opvallend veel stereotypen van het blackface-karakter. En is het toeval dat Zwarte Piet in ons vaderland wordt uitgevonden, een jaar nadat blackface er geïntroduceerd werd? Lise Koning, jonge historicus van het jaar, schreef er een artikel over in ‘Tijdschrift voor Geschiedenis’, en is te gast.

De column is deze week van Alexander Münninghoff.

Het waren altijd heren die uitmaakten hoe vrouwen eruit dienden te zien. Mode was en is nog vaak een mannenbolwerk. Toch lukte het Franse vrouwen – naaisters – acht jaar voor de Grote Revolutie de mannelijke modemacht over het vrouwelijk lichaam te doorbreken. Zij gingen hun eigen kleding voor hun eigen geslacht ontwerpen. De expositie ‘Femmes Fatales, sterke vrouwen in de mode’ toont voorbeelden van vrouwelijke vrouwenmode en de gedachten erachter. Modeconservator Madelief Hohé is te gast.

Zes jaar na het einde van de oorlog in Vietnam vluchtten ze per boot voor de verschrikkingen van het communistische regime. Misschien waren ze wel de eerste kennismaking met het fenomeen bootvluchteling. Schrijver Chris de Stoop tekende in ‘Wanneer het water breekt’ de verhalen van enkele van hen op. Ze blijken ons inmiddels akelig bekend voor te komen. De auteur is te gast.

Onze recensent Wim Berkelaar bespreekt de nieuwste historische boeken. Met ditmaal: ‘Rebel. Politieke herinneringen 1869-1938’ van Angelica Balabanoff; ‘De rechtvaardigen’ van Jan Brokken; ‘Hendrik de Man. Een man met een plan’ van Jan Willem Stutje; ‘Rauter. Himmlers vuist in Nederland’ van Theo Gerritse; en ‘Albert Speer. Een Duitse carrière’ van Magnus Brechtken.

Het Wilhelmus, de Nachtwacht, het Melkmeisje van Vermeer, de Volendamse klompen. Het is allemaal typisch Nederland, net als ooit de Brave Hendrik en Hansje Brinker. Maar waar komen onze nationale mythen vandaan? En sinds wanneer bestaat Nederland eigenlijk? Flip van Doorn schreef ‘Het verzonnen koninkrijk’ en komt het allemaal uitleggen.