Catalonië wil zich afscheiden, althans een fanatieke lobby van Catalanen wil dat. 1 oktober zou het zo ver zijn. Maar deze week stak het Spaanse hooggerechtshof een stokje voor de doorgang van het geplande referendum. Spanjecorrespondent Steven Adolf is even in Nederland en komt ons bijpraten over geschiedenis van Catalaans nationalisme en de afscheidingsbeweging.

Ze is alweer 220 jaar niet meer onder ons: Mary Wollstonecraft: de moeder van de mensenrechten van de vrouw. Haar klassieker ‘Pleidooi voor de rechten van de vrouw’ verscheen deze week voor het eerst in Nederlandse vertaling.
Een gesprek met filosofe Daan Roovers over erfenis en betekenis van Wollstonecraft.

John Jansen van Galen is deze week de columnist.

Hoera: het homomonument is jarig. De grote roze driehoek staat al dertig jaar in Amsterdam te schitteren, opgericht ter herdenking aan de vervolging van homoseksuelen in de Tweede Wereldoorlog. Maar er is wel iets problematisch aan het monument: Homo’s werden wel vervolgd door de nazi’s, maar niet in Nederland.
Historica Anna Tijsseling legt uit hoe het zit met het dertig jaar oude monument en de vervolging van homo’s in ‘40-‘45.

Shanghai was eind jaren dertig en begin jaren veertig een stad vol broeierige nachtclubs en vrouwen in qipao-jurken. Dat het ‘Parijs van het Oosten’ in de Tweede Wereldoorlog ook een vrijhaven was voor joodse vluchtelingen is een minder bekend verhaal. Duizenden Europese joden wisten dankzij de vluchtroute naar Sjanghai de oorlog te overleven.
Politicologe en Aziëspecialiste Joan Veldkamp tekende hun verhaal op en schreef Vrijhaven Shanghai. De auteur is te gast

Witte de With kan niet meer. Dat wil zeggen: de Rotterdamse kunstinstelling wil niet langer de naam dragen van deze op z’n minst discutabele zeventiende-eeuwse zeeheld. Zo maakte de instelling afgelopen donderdag bij monde van de voorzitter van de Raad van Toezicht Kees Weeda bekend. ‘In het licht van recente nationale en globale ontwikkelingen’, aldus Weeda, ‘zijn we tot de conclusie gekomen dat de verwijzing naar Witte Corneliszoon de With in onze naam en de implicaties daarvan in conflict zijn met de waarden waar wij als instituut voor hedendaagse kunst en cultuur voor staan.’ Maar hoe fout was admiraal Witte Corneliszoon de With eigenlijk? Hij hielp mee met de verwoesting van Jakarta door Jan Pieterszoon Coen in 1618, leidde een vernietigingsexpeditie op verscheidene kruidnagelplantages in Ambon, en voer mee op de Zilvervlootrooftocht van Piet Heyn in 1628.
Een gesprek met Kees Weeda en met historicus Adri van Vliet over de erfenis van de zeemannetjesputter De With.

Prins Bernhard heeft er heel wat rondlopen naar het schijnt, maar Willem van Oranje kon er ook wat van. Hij had, voor zover bekend, ten minste een bastaardzoon: Justinus van Nassau. Justinus leefde van 1559 tot 1631 en speelde nog een rolletje bij de overgave van Breda in 1625 tijdens de Tachtigjarige oorlog.
Justinus heeft nu zijn biografie, getiteld Bastaard van Oranje, geschreven door maritiem-historicus Adri van Vliet. De auteur is te gast.