Ooit geloofde de oude predikant Gábor Iványi in het jeugdige aanstormende politieke talent Viktor Orbán. Hij huwde hem zelfs en doopte zijn kinderen. Maar de onbarmhartige politiek die vluchtelingen tot zondebok van al het kwaad in het land maakt, zorgde dat hij zich afkeerde van de jonge held van vroeger.

© Jacko van 't Hof/ VPRO

Predikant Gábor Iványi

'verkeerd oud geworden'

Gábor Ivány is de bekendste prediker van Hongarije. Iványi is voorzitter van de Magyarországi Evangéliumi Testvérközösség, het Hongaarse Evangelische Broederschap en Iványi was parlementslid tussen 1990 en 1994 en tussen 1998 en 2002. In het Hongaarse parlement heeft Iványi Viktor Orbán als jonge man leren kennen. Samen zaten ze in de oppositie tegen de communisten. 

Iványi stond een beetje perplex bij Viktor Orbáns verzoek om hem te huwen. Orbán kon je in het begin van de jaren negentig namelijk niet bepaald christelijk noemen. Hij trapte overal tegenaan. Het was een areligieuze politicus geweest die hard op zoek was naar alternatieven voor het communistische Hongarije. Een typische langharige rebel. En van de een op de andere dag had hij een net kapsel, was hij vroom getrouwd en ging hij in pak naar zijn werk.  

Volgens Iványi is er meer aan de hand. Orbán is volgens deze oude vertrouweling 'verkeerd oud geworden'. Waar hij vroeger frisse politieke idealen had, is hij langzaam, naarmate hij meer macht kreeg, gaan geloven dat het oké is om zwakke groepen zoals migranten en moslims te demoniseren en te onderdrukken.

De predikant ziet dat Orbán in de naam van de Hongaarse 'christelijke cultuur' eigenlijk ingrepen doet die hem zelf het beste uitkomen. Het christelijke Hongarije moet volgens Orbán beschermd worden tegen alles wat een bedreiging vormt. En dat gaat er bij Iványi niet in. Moet je volgens christelijke traditie niet juist omkijken naar de zwakkeren? 

op zoek naar de vijand

De Hongaarse regering heeft in de laatste jaren een hek van 295 meter langs de zuidgrens om het land laten bouwen. Die hekken moeten de christelijke Hongaarse natie beschermen tegen de Islamitische vijanden die alles van de Hongaren zouden willen afpakken.

Journalist Ádám Tompos van de onafhankelijke krant Magyar Hang gaat op zoek naar de tunnels die volgens de politie door vluchtelingen onder het hekwerk door gegraven zouden zijn. De tunnels zijn niet van de Hongaarse televisie weg te slaan.

Bij het grensplaatsje Ásotthalom vraagt hij autoriteiten en dorpsinwoners waar de beruchte tunnels zijn. Iedereen weet zeker van de televisie dat ze er moeten zijn. Toch kan niemand ze aanwijzen. De coördinaten van de persbureaus helpen Tompos ook niet verder. 

© Jacko van 't Hof/VPRO

Journalist Ádám Tompos op zoek naar een illegale vluchtelingentunnel bij het grensplaatsje Ássothalom

extra kijk- en leestips

Centraal-Europese lessen die liberalen zouden kunnen trekken

Wat er nu in Hongarije en Polen gebeurt zegt alles over een opkomend nationalisme. Liberalen moeten daar anders mee omgaan, als ze niet willen dat het nationalisme ze in de weg gaat zitten. Dit is welke lessen ze kunnen trekken uit Centraal-Europa. 

Het Trianon-verdrag verklaart het nationalistische Hongaarse verlangen

Met het Trianon-verdrag werd het verlies van Oostenrijk-Hongarije in de Eerste Wereldoorlog beslecht. Hongarije verloor tweederde van haar grondgebied. Miljoenen etnische Hongaren werden zo van de ene op de andere dag vreemdelingen buiten de landsgrenzen. Dat verlies tekent het nationalisme van Hongarije en het verlangen ernaar terug tot op de dag van vandaag. Het verklaart ook waarom Fidesz zo populair is.