Hongarije dwarsboomt samen met Polen en Slovenië het corona-noodfonds van de EU omdat er voorwaarden aan de rechtstaat zijn gesteld om de steun te krijgen. Het zou zo maar zo kunnen zijn dat het hele feest zo niet doorgaat. Met alle desastreuze gevolgen van dien. Maar wat krijgen Hongaren mee van dit nieuws?

Er dreigt weer een Europese crisis waarin Hongarije een sleutelrol speelt. De conservatieve EU-lidstaten Hongarije, Polen en Slovenië blijven namelijk weigeren om het voorgestelde corona-noodfonds te koppelen aan voorwaarden. Voorwaarden die subsidies koppelen aan de EU-normen voor een liberale rechtstaat.

De EU bekritiseert de leiders van Hongarije en Polen al jaren voor het ondermijnen van de vrije pers en de rechterlijke macht in hun landen. Omdat de twee het niet eens zijn met de opgedrongen rechtstaattoets blokkeren zowel premier Orbán als Morawiecki daarom een akkoord met hun vetorecht.

Het corona-herstelfonds bedraagt nu 750 miljard en is de grootste Europese geldpot ooit. Als er geen afspraken komen voor het begin van 2021, kan maar een derde daarvan worden uitgekeerd aan de lidstaten vanaf 1 januari. Het herstelfonds zal dan niet tot stand komen.

Het is duidelijk wat het probleem is voor Europa. Maar wat vinden Hongaarse duiders er van in de grote Hongaarse kranten?

goed excuus voor 'de zuinige vier'

Mariann Őry haalt op 24 november in het conservatieve Magyar Hirlap – een van de grootste kranten van Hongarije – uit naar 'de zuinige vier'. Dit is de groep landen die in eerste instantie skeptisch waren over een collectieve Europese schuld: Zweden, Denemarken, Oostenrijk en Nederland.

Zij zien volgens Öry graag dat Hongarije en Polen nu tegenwerken: zo kunnen zij de schuld voor het gebrek aan eenheid in de Europese commissie geven aan de barbaarse vijanden van de rechtsstaat. Volgens haar is het dus makkelijk om zo met de vinger te wijzen. 

Hongarije luistert niet

In de centrumrechtse parlementaire krant Azonnali schrijft journalist Bea Bakó op 20 november dat de EU realistisch moet zijn. Volgens haar is het afdwingen van liberalisme door middel van de rechtstaattoets een vergezochte droom.   

Voor de Hongaren bekende uitspraken als 'Brussel neemt ons geld af omdat we homo's niet laten trouwen of migranten het land binnenlaten', vervolgt Bakó, zullen in de toekomst vaker worden geopperd door leden van de regerende partij. Overigens zijn zulke uitspraken volgens haar toch volledig ongegrond omdat de rechtsstaattoets alleen van kracht is op de besteding van het noodfonds en niet daarbuiten. 

De conservatieve oppositiekrant Magyar Hang staat erom bekend dat ze vaak een kritisch geluid laten horen in het Hongaarse medialanschap. Dat is ook het geval als het om de beschouwingen van de vetoblokkade gaat. 

Orbáns dubbele standaard

In Magyar Hang bekritisseert Szabolcs Szeretö op 28 november premier Viktor Orbán om zijn dubbele standaard in de hele noodsteunaffaire. Orbán heeft zich door de tijd heen steeds minder populair gemaakt in de EU, juist omdat hij in Hongarije goed kan scoren door tegen de EU op te boksen. 

Szeretö vervolgt dat Orbán kritisch is op de democratische legitimiteit van het noodfondsbesluit omdat lidstaten in de minderheid, zoals Polen en Hongarije, te weinig worden gehoord.

Maar dat klopt niet helemaal. Nu Orbán zelf tot de minderheid behoort, klaagt hij opeens om het meerderheidsprincipe en zet hij het vetorecht in om alles te blokkeren. Dit terwijl hij in eigen land alle macht naar zich toetrekt op grond van het meerderheidsprincipe. 

de Hongaarse stem

Het kritische geluid van journalisten als Szeretö is steeds zeldzamer in Hongarije. De krant Magyar Hang, of 'de Hongaarse stem', is een van de weinige podia voor kritische visies en berichtgeving. Hoofdredacteur Csaba Lukács richtte deze onafhankelijke krant op samen met andere ontslagen kritische journalisten. 

Al voert Fidesz de druk op, moeten de vers gedrukte kranten wekelijks uit Slovenië komen en worden zelfs de bijbanen van de journalisten bemoeilijkt, Magyar Hang blijft de kritische stem in een monddood gemaakt Hongaars medialandschap. 

Benieuwd naar deze krant en hoe Orbán langzaam de Hongaarse rechtstaat ombuigt naar zijn eigen hand? Kijk de In Europa-aflevering 'Zes stappen naar een dictatuur'.