Was de ellende die het cowboykapitalisme in 2008 veroorzaakte te voorzien geweest? IJslandse bankiers sleepten in hun val Europese spaarders én hun eilandgenoten mee. De IJslanders pikten het niet. Zij stuurden, als enige land in de wereld, de bankiers naar de gevangenis.

kijk nu op NPO Start

sleutelmoment: IJslandse bankdirecteuren veroordeeld

Vlak na de kerst, op 28 december 2012, worden de IJslandse bankiers Lárus Welding en Guðmundur Hjaltason van bank Glitnir veroordeeld wegens fraude. Ze zouden ongedekte leningen hebben goedgekeurd en daarmee het vertrouwen in de bank hebben ondermijnd. Het is de eerste keer dat topmensen in de financiële wereld ter verantwoording worden geroepen voor hun roekeloze gedrag. Een voorbeeld dat buiten IJsland geen brede navolging zou krijgen.

achtergrondverhalen

Ontmoet IJslands bekendste regisseur, acteur en stand-up comedian, Benedikt Erlingsson. Hij werd ingehuurd op menig duur bankiersfeestje. Nu blikt hij terug op de hoogmoed in de top van de banken, vlak voor de val.

We nemen je ook graag mee naar het huis van Elmar Svavarsson, die als trader werkte bij een grote IJslandse bank. Tot de bank failliet ging. En daarna volgde nog een schok. Elmar was één van de 36 bankmedewerkers die veroordeeld werden voor fraude, en kreeg een gevangenisstraf van vier jaar.

Was er dan niemand die de bui zag hangen? Jawel. Als risicomanager van een van de grootste IJslandse banken waarschuwde Paul Moore zijn bazen indertijd expliciet dat ze veel te grote risico's namen. Staande de vergadering werd hij bedankt voor zijn advies, maar direct daarna werd hij ontslagen.

colofon

Regie Maren Merckx
Research Frédérique Melman, Pétur Einarsson
Beeldresearch Barbara Kist, Daniela Solano
Camera Jackó van ‘t Hof, Pierre Rezus
Geluid Rik Meier
Montage Pelle Asselbergs
Online montage Sander Kuipers
Kleurcorrectie John Thorborg
Geluidsnabewerking Joost Oskamp
Ondertiteling Jolijn Tevel
Muziek Big Orange
Leader Reinier van Brummelen, David Kleijwegt
Voice-over Guja Sandholt
Productie Mariska Schneider, Sharon de Vries
Productie assistentie Koos van de Merbel
Online redactie William Valkenburg, Elmar Veerman
Eindredactie Roel van Broekhoven, Stefanie de Brouwer
Met medewerking van Associated Press, INA Media
In coproductie met Canvas
Deze productie kwam tot stand met steun van CoBO, European Cultural Foundation, Fonds 21, Prins Bernhard Cultuurfonds, VSB Fonds