De drie minuten

Als kind wist Hieke Huistra (35) heel zeker wat haar écht vreselijk leek: een minuut gratis winkelen in een supermarkt. In overleg met haar moeder stuurde ze tóch haar inzending in, maar ze was overtuigd: ‘Wij gaan niet winnen.’ Maar zodra de Schattenkast eenmaal gesloten werd, begon bij de VPRO de zoektocht naar de beste inzending. De jury, bestaande uit Rob Mulders, veilingmeester in de kringloopwinkel van Naarden, wist zeker wie de winnaar moest zijn.

Hieke Huistra stuurde het boek in dat haar vader in de jaren negentig vond in een kringloopwinkel in Friesland. Inmiddels is haar vader overleden en schrijft Hieke over de vondst: ‘Van pure opwinding belde hij bij thuiskomst onmiddellijk mijn moeder, op haar werk – iets wat je voor de komst van de mobiele telefoon vooral in noodgevallen deed. Maar voor mijn vader was dit een noodgeval: hij had, voor een paar gulden, een prachtige Werkman-uitgave gevonden, de Turkenkalender 1942.’

Inmiddels woont Hieke al jaren in Utrecht, dichtbij de Oudegracht samen met haar man, Thijs Kinkhorst, en hun dochtertje van tien maanden, Marte. Hieke is onderzoeker en docent in de Medische Geschiedenis en tegenwoordig, net als haar vader vroeger, vaak in de kringloopwinkel op zoek naar moois. Vooral bij De Arm komt ze vaak, een kringloop met verschillende vestigingen in Utrecht. Zo zijn er vijf winkels van de Arm aan de straatzijde van de Oudegracht gevestigd, twee winkels bevinden zich aan de werf en er is één groot warenhuis aan de Hoogravenseweg. Toch zijn ze thuis ook juist aan het opruimen, vertelt de jonge moeder voordat haar drie minuten ingaan. ‘Dus ik kan niet teveel spullen meenemen.’

Tekst gaat door onder de afbeeldingen.

Nanette Schenk, directeur van De Arm, is erbij om te zien hoe de drie minuten zullen verlopen. Speciaal voor ons zorgde ze ervoor dat alle filialen aan de Oudegracht om elf uur open gaan, in plaats van om twaalf uur. Het programma Het succes van de kringloopwinkel heeft veel effect gehad. Veel meer mensen bellen om te vragen hoe dat eigenlijk werkt: spullen inleveren bij de kringloop. Schenk werkt sinds 2008 bij de kringloopwinkel De Arm, met heel veel plezier en volledige inzet. Deze stichting werd in 1981 in Utrecht opgericht, in eerste instantie vooral om jongeren op te vangen die tussen wal en schip vielen. Zij konden spullen opknappen voor hergebruik en zo werd De Arm een sociale werkgelegenheid. En dat is het nu nog steeds.

Ronald van den Heerik is er ook bij vandaag, met een stopwatch in zijn hand. Hij is van de Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland. Zo’n 190 kringloopwinkels verspreid over heel Nederland zijn hierbij aangesloten en op hun kosten mag Hieke deze dag drie minuten gratis winkelen. Ronald helpt Hieke zelfs een beetje, door het rustig aan te pakken en laat haar eerst een klein rondje lopen door de winkel. ‘Dan weet je hoe moeilijk het is om alles in zo’n winkel te vinden’, verklaart hij. Ook mag ze, als ze dat wil, op de helft van de drie minuten de tijd stil zetten en de rest afmaken in een andere winkel aan de Oudegracht.

Ze begint in een klein winkeltje dat ‘De Krenten uit de Pap’ heet. Voor grote objecten heeft Hieke stickers gekregen en verder staan er een aantal mandjes voor haar klaar waar ze al haar aanwinsten in kan laden. Zodra de drie minuten in gaan, blijkt Hieke een ‘beheerste winkelaarster’, zoals Ronald het noemt. Enthousiast loopt ze door de winkel en in haar mandje gaan een telraam, een bordje, tijdschriften en een doosje. Maar alles weloverwogen, ze staat zelfs nog even twijfelend bij de bordjes voor ze kiest. Ze plakt een sticker op een schilderij en op een kantklosset. ‘Het lijkt me leuk om eens te leren hoe dat moet, kantklossen’, lacht Hieke. De tijd stopt op 1 minuut 37. Nog bijna anderhalve minuut over voor de andere winkel.

Tekst gaat door onder de afbeeldingen.

Hieke twijfelde van tevoren wat de tweede winkel moest worden die ze zou bezoeken. Er is immers genoeg keus aan de Oudegracht. De ene kringloop heeft meer speelgoed voor haar jonge dochter, terwijl de andere meer meubels heeft. Maar ze heeft in de eerste winkel al wat speelgoed voor Marte verzameld en ‘het moet niet te gek worden allemaal’, dus wordt het Oudegracht 255, waar ze meer design en meubels verkopen. Deze winkel heeft ook een kelder, die aansluit op de kelder van de daarnaast gelegen kringloop van De Arm.

De stopwatch wordt ingedrukt en de seconden lijkt in deze grote winkel nog sneller te gaan. Hieke plakt veel stickers: op een bijzettafel, op een stoeltje voor Marte en op een schattig kastje. Verder verzamelt ze een kussen, een blauw kleed en een vaas in haar mandje. Voor ze het weet, is de tijd verstreken en wordt alles bij elkaar opgeteld door de medewerkers van De Arm. Hieke vertelt dat ze het leuker vond dan ze verwacht had: ‘Soms moet je je over je angsten heen zetten.’

De rekeningen worden opgemaakt en in de eerste winkel heeft Hieke 86,96 euro besteed. In de tweede winkel is dat 44,35 euro. Van de branchevereniging mocht ze maar liefst 400 euro maximaal uitgeven. ‘Volgende keer moeten we er misschien tien minuten van maken’, lacht Nanette Schenk. ‘Vind je het jammer dat je niet meer geld hebt uitgegeven?’ Hieke: ‘Nee, daar gaat het niet om, dit zijn echt spullen die ik graag wilde hebben.’ Maar als blijkt dat ze toch te veel spullen verzameld heeft die niet in hun huis passen, dan zal ze ze ook weer terugbrengen, belooft ze.

Hieke mag haar nieuwe aanwinsten met de bakfiets van De Arm naar huis vervoeren. Medewerker Hans legt eerst nog even uit hoe de bakfiets werkt. Zo blijkt er geen achteruittraprem te zijn, maar een hendel. Als je achteruit trapt, dan ga je ook echt achteruit. Blij, maar ook een beetje bangig, fietst Hieke Huistra langzaam - heel langzaam - naar huis.