In de eerste aflevering van Chinese dromen reist Ruben Terlou af naar Chongqing, waar hij een aantal vrouwen leert kennen die hun enig kind zijn verloren. Shidu heet dat fenomeen in China, een wrang gegeven in een land waar ruim 25 jaar de eenkindpolitiek geldend was.
Filmen in het streng gereguleerde China kan hachelijke momenten opleveren. Daar weet Chinese dromen-regisseur Jeroen De Greef inmiddels alles van.
Wat we niet zien in die aflevering, Jeroen, is dat jullie na die ontmoeting bijna in aanraking kwamen met de politie.
Jeroen De Greef, regisseur van Chinese dromen: ‘Inderdaad, we waren net klaar en we waren aan het filmen hoe Ruben wegwandelde. Terwijl hij terugkwam zei hij dat er een gekke sfeer op straat hing, dat er ook wel wat politie was. We hebben er weinig aandacht aan gegeven en zijn een half uurtje later vertrokken. Toen begon de fixer te stressen.'
'Deze moeders mogen namelijk wel samenscholen, maar de overheid heeft dat liever niet zo prominent, dus dat gebeurt in het geheim. We zaten inmiddels in de bus en de fixer zat nog druk aan de telefoon. Dan merk je al wel dat het niet goed zit. Ruben grapte nog dat we misschien moesten gaan vluchten. En ja hoor, de fixer legt de telefoon neer en zegt: “De politie komt hier naartoe, we moeten weg. Alles waarvan je niet wilt dat je het moet weggeven, meenemen.” Joost [van Herwijnen, red.] pakte de camera, ik de geluidmixer. Toen zijn we op de loop gegaan.’
En dan ben je dus ineens op de vlucht.
‘Ja, het voelde ook wel een beetje alsof we drie kleine kwajongens waren – het brengt je terug naar je kindertijd, als je kattenkwaad had uitgehaald en ineens moest rennen. We zijn een kleine straat in geslagen, nog door een moestuin gegaan en een bergje op, tot we op een grote weg kwamen. Daar zijn we gelijk een taxi in gesprongen naar het hotel. We hebben gewacht op de fixer en die was nog steeds aan het stressen: “Inpakken en wegwezen.” Here comes trouble. We gingen die avond naar Shanghai en als we die vlucht haalden, zouden we het redden, zei Ruben. Het ging tenslotte niet om de staatsveiligheid, maar de lokale politie. De fixer was nog wel even bang dat ze achter de paspoorten van haar en Ruben aan zouden gaan, maar we hebben de vlucht gehaald. In Shanghai waren we immens opgelucht: dat is toch niet iets waar je rekening mee houdt, of wilt houden. Dat je in het kantoor van een of ander Chinees opperorgaan wordt verhoord. Gelukkig is het goed gekomen.’
Dan heb je voor je gevoel een fantastisch item gedraaid en denk je: we hebben toch niets fout gedaan? Maar zo werkt China natuurlijk niet.
Denk je dan nog op zo’n moment, eigenlijk moet ik dit filmen?
‘Ik heb inderdaad gelijk mijn telefoon erbij gepakt, maar ik heb het van de stress ondersteboven gefilmd, haha. We liepen toen ook op een gegeven moment een doodlopende straat in, waar we dus terug moesten draaien. Toen zagen we ineens twee politieagenten en zijn we achter een busje gedoken. Precies in dat moment heb ik de camera uitgezet, ik wilde natuurlijk ook geen aandacht trekken.’
Bizar.
‘Ja, eerst zit je nog in zo’n goede vibe. Dan heb je voor je gevoel een fantastisch item gedraaid en denk je: we hebben toch niets fout gedaan? Maar zo werkt China natuurlijk niet. Als zij iets fout vinden, dan zullen dat op alle mogelijke manieren aanpakken. Je kunt wel denken dat het niet ergs is, maar dat kun je met hen nooit weten.’
(tekst loopt door onder afbeelding)
©
VPRO
Ruben Terlou op bezoek bij de shidu fumu, ouders die hun enig kind zijn verloren.
Je draait al een tijd mee als reisserieregisseur, onder andere voor de series van Lieve Blancquaert (Wedding Day, Birth Day) en Reizen Waes. Maak je vaker dit soort dingen mee?
‘Ik herinner mij nog een sloppenwijk in Cape Town waar er ineens op ons geschoten werd. Dat bleek uiteindelijk toeval: er was in een parallelstraat een gang fight aan de hand, maar wij dachten dat er op ons werd geschoten. Bon, dan gaan we niet blijven natuurlijk. Toen zijn we ook op de loop gegaan.'
‘Met Lieve heb ik ook geluk gehad. Daar filmde ik mee in Nepal ten tijde van de aardbeving in 2015. We zouden daar eigenlijk in een bergdorp gaan filmen, maar dat was heel moeilijk bereikbaar, dus zijn we toch naar het zuiden van Nepal gegaan. Daar hoorden we dat het epicentrum van de aardbeving vlakbij dat bergdorp was geweest: die hele plek is weggevaagd.'
‘Achteraf denk je dan: fuck, ik doe dit ontzettend graag, maar niet op zo’n moment. Het zijn avonturen, maar ik heb ook een lieve fantastische dochter en een lieve fantastische vrouw. Die zijn dan belangrijker. Toch heb ik ook geen zin om angstig in het leven te staan: allee, je kunt straks de verkeerde hoek omgaan en dat het fout loopt. Dat kun je niet voorspellen. Maar met een goeie engelbewaarder en gezond verstand kom je al ver.’
De eerste aflevering van Chinese dromen zie je nu hier. Lees via de link hieronder ook een uitgebreid interview met Jeroen De Greef over de serie.