Drie Elfstedenhelden: met Reinier en Henk naar Evert in Canada

Wanneer de gedrongen gestalte van Reinier Paping op 7 december om 15.00 uur alsnog de zaal betreedt van het Olympisch Stadion, waar de jongste editie van Andere tijden sport wordt gepresenteerd, heerst er enige opluchting: hij heeft het toch gehaald. Onbekommerd vertelt de nu 86-jarige levende legende, winnaar van de Elfstedentocht van 1963, dat in Amsterdam-Oost te vroeg een afslag werd gekozen en dat er op de lange weg door de stad machtig veel te zien was.

Paping oogt als een tanige doorzetter en verbaast zich nog volop over zijn omgeving. Als gespreksleider Tom Egbers hem een ‘groot sportman’ noemt, onderbreekt Paping hem meteen ferm: ‘Ik ben klein.’ Eén meter zeventig, om precies te zijn, en dat zal in 1963 niet veel meer geweest zijn. Via via vernam Studio sport dat Paping wel eens zijn opvolger Evert van Benthem (59), winnaar van de Elfstedentocht in 1985 en 1986, zou willen ontmoeten. Ook Henk Angenent (50), die in 1997 de voorlopig laatste Elfstedentocht op zijn naam schreef, voelde daar wel voor.

Om de aanhoudende stroom bewonderaars die de tweevoudig winnaar niet met rust wilden laten te ontvluchten, emigreerde Van Benthem in 1999 met zijn gezin naar Canada, waar hij als schaatsheld niet bestaat en in alle rust het boerenambacht kan uitoefenen. In en rond zijn boerderij vond bij arctische temperaturen, tot 30 graden onder nul, de ontmoeting plaats tussen de drie matadors, te zien in 'Drie Elfstedenhelden: Met Reinier en Henk naar Evert in Canada', de eerste aflevering van de wintereditie van Andere tijden sport, die traditiegetrouw in het teken staat van de Elfstedentocht. Dat die al twintig jaar niet meer is verreden komt de mythische status van de Tocht der Tochten alleen maar ten goede.
En niets ten nadele van de alternatieve tochten die in het buitenland worden gehouden, de enige echte dient in Friesland plaats te vinden – alleen, wanneer?

Voorlopig is het behelpen met archiefbeelden, en krijgt het vanmiddag verzamelde gezelschap nog eens de memorabele beelden van de finish in 1985 voorgeschoteld, toen Van Benthem in de eindsprint op dooi-ijs Henri Ruitenberg, Jos Niesten en Jan Kooiman achter zich liet en meteen in de heksenketel na de eindstreep door verslaggever Evert ten Napel bijna tegen de grond werd gewerkt, omdat hij voor de NOS-microfoon moest vertellen wat er door hem heen ging. Nou, Van Benthem had verwacht dat hij in de kopgroep van vier als laatste zou finishen.

Terwijl in het Olympisch Stadion, waar overigens in maart de WK schaatsen allround plaatsvindt, nu al de voorbereidingen te zien zijn voor de aanleg van de ‘coolste baan van Nederland’ (vanaf 18 januari kan er door iedereen worden geschaatst), legt Paping aan Egbers de werking uit van de melkmachine die hij in bedrijf zag in de boerderij van Van Benthem in Canada. Paping werd zelf, in een gezin met negen kinderen, op een boerderij geboren, maar in 1931 bestond zo’n vernuftig apparaat natuurlijk nog niet.

Dan wordt Henk Angenent naar het podium gehaald. Ja, het klikte meteen, daar in Canada, ze hadden ondanks de bijtende kou zelfs geschaatst op een meer. Nee, Paping niet, sinds hij twee nieuwe heupen heeft, waagt hij zich niet meer op de gladde ijzers. Hij en Van Benthem hadden elkaar vreemd genoeg niet eerder ontmoet, ook al woonden ze niet ver van elkaar. Volgens Paping was het er gewoon niet van gekomen, en had hij het ook altijd druk gehad in de zaak. Ook om die reden werd het daar in Canada een gedenkwaardig treffen tussen Paping, Van Benthem en Angenent. Wat ze gedrieën gemeen bleken te hebben, wilde Egbers nog weten. Het antwoord liet niet lang op zich wachten: de liefde voor de sport.