Dit artikel verscheen in VPRO Gids #24 (17 t/m 23 juni 2017) en is de zevende in een serie portretten van hedendaagse mediapioniers.
De wereld verandert en de media veranderen mee. Makers gebruiken nieuwe technologieën en strategieën om hun verhalen bij het publiek te krijgen. De VPRO Gids portretteert in een serie de voorlopers van de moderne media. In de zevende aflevering: Tim de Gier (33), journalist en podcastondernemer.
Wat is je achtergrond?
‘Ik heb politicologie gestudeerd, vervolgens heb ik vijf jaar bij Vrij Nederland gewerkt. Daar ben ik vertrokken om Nieman Fellow te worden aan de Harvard Universiteit. Nu werk ik vier dagen per week bij NRC Handelsblad als boekenredacteur. Het andere deel van de week ben ik bezig met ons nieuwe podcastbedrijf, Dag en Nacht Media. Dat is soms moeilijk te combineren. Het zijn verschillende ambachten, die een andere denkwijze vereisen.’
Hoe komt het dat je op zo’n jonge leeftijd al zulke prestigieuze instituten op je cv hebt staan?
‘Ik kom uit de bloggers- en internetwereld en dat heeft me veel voordeel opgeleverd. In eerste instantie werd ik bij VN aangenomen om de sociale media te doen. Ik was de enige die een beetje ervaring had met publiceren op internet. Dat voordeel heb ik nu nog steeds; ik weet veel van hoe internet werkt, en heb dat nu aangevuld met ervaring in de journalistiek. Dus dat is een goede combinatie.’
Wat heb je op Harvard gedaan?
‘Het fenomeen fellowship kennen we niet in Nederland, maar het houdt in dat vakmensen in dienst zijn bij de universiteit, zodat studenten in aanraking komen met het werkveld. Ik was daar met twintig andere journalisten uit de hele wereld. We deden interviews, workshops en lezingen met studenten over journalistiek. Een groot onderdeel van het programma bestond ook uit de kwestie hoe het verder moet met de journalistiek en hoe je jezelf als journalist kunt ontwikkelen. Dat was fascinerend, want je merkt dat iedereen in de wereld met dezelfde problemen kampt.’
Wat zijn die problemen dan? Hoe staan de media er op dit moment voor?
‘Ik maak me behoorlijk veel zorgen over de media en hoe die zich gaan ontwikkelen. Er zijn nu ontzettend veel manieren om je publiek te bereiken, terwijl de journalistiek toch krimpt. Dat betekent dat de crisis groot is.'
(tekst gaat door onder afbeelding)
©
Maartje Geels / VPRO Gids
'De traditionele media blijven maar inleveren en worden steeds kleiner. Nu is er een kleine opleving, omdat Trump ze de oorlog heeft verklaard, maar dat is geen structurele oplossing. En de nieuwe mediabedrijven teren op kapitaal van investeerders, maar hebben nog geen eigen geld om zich structureel te redden. In Nederland gaan die veranderingen eigenlijk nog relatief langzaam. De grote kranten bestaan nog steeds, nu.nl bestaat al vijftien jaar, de publieke omroepen zijn er nog steeds. Dat heeft er volgens mij mee te maken dat we in ons taalgebied in een veilig wereldje zitten. Het risico daarvan is wel dat we veel minder de urgentie voelen om te vernieuwen.’
Hoe gaan journalisten met die crisis om?
‘De oude garde maakt zich zorgen of hun publicatie niet failliet gaat en hoe ze mee kunnen gaan in de digitalisering. Jonge journalisten nemen met minder geld en zekerheid genoegen. Ze zien geen mogelijkheden om als journalist een volwassen leven te leiden, bijvoorbeeld een huis te kopen. Maar ze krijgen het wel voor elkaar om een groot publiek te veroveren. Van mijn leeftijdgenoten zijn een heleboel goede journalisten afgehaakt, omdat ze geen baan konden vinden, slecht betaald werden of geen contract kregen. Er is bijna een hele generatie overgeslagen.’
Waarom ben je in deze crisistijd dan toch een podcastbedrijf begonnen?
‘Ik heb in 2010 met vrienden de literatuurpodcast Literaturfest opgericht. Dat is uitgegroeid tot een groot literair programma, terwijl men toen zei dat het niets meer zou worden met boeken. Dat principe geldt ook voor audio. Er zijn genoeg mensen die naar mooie verhalen willen luisteren, maar de radio wordt steeds minder en de manier van luisteren verandert. Dat betekent kansen voor podcasts.'
Als je een artikel schrijft, lezen misschien 40.000 mensen het en krijg je twee likes op Facebook. Bij een podcast luisteren duizend mensen en reageren ze bijna allemaal.
'Ik heb in Amerika ook veel podcastmakers ontmoet. Daar is het een markt die snel groeit en waar journalisten veel verhalen en creativiteit in kwijt kunnen. Podcasts bieden iets bijzonders voor de makers. Als je een artikel schrijft, lezen misschien 40.000 mensen het en krijg je twee likes op Facebook. Dat is alle interactie die je hebt met je publiek. Bij een podcast luisteren duizend mensen en reageren ze bijna allemaal. Met 20.000 podcastluisteraars heb je al een serieus te nemen programma, omdat je een intieme band met je publiek hebt. En dat kan ook weer interessant zijn voor adverteerders. Podcast doorbreekt de wetten van de massamedia.’
Lukt het om zoiets rendabel te maken?
‘Ik vind in elk geval dat we de media moeten blijven vernieuwen, anders redden we het sowieso niet. Je moeten even een drempeltje over om podcasts te vinden. Mensen die al naar Amerikaanse podcasts luisteren, doen dat wel, maar in Nederland is het aanbod nog niet zo overweldigend.'
'Dus er moeten meer leuke Nederlandse podcasts komen. Dat is de eerste stap en daar zijn we nu mee bezig. We zijn begonnen een paar bestaande podcasts aan te trekken, en de volgende stap is dat andere podcasters bij ons terecht kunnen om de briljante ideeën waar ze al jaren mee rondlopen te realiseren. Dan hopen we een markt te creëren en vervolgens is het tijd voor het fantastisch succesvolle businessmodel. Ook verzamelen we zo veel mogelijk informatie van onze luisteraars, om daar goed op in te spelen.’
Toch nog hoopvolle ontwikkelingen?
‘Er zijn meer lezers dan ooit. Internet heeft het mogelijk gemaakt om overal te lezen en dat doet ook iedereen. En er zijn meer middelen om je stem te laten horen. De journalistiek moest even een dorre plek worden, zodat er allemaal nieuwe dingen konden groeien. Dat zie ik wel gebeuren en daar ben ik wel hoopvol over. Het is fantastisch dat De Correspondent en Blendle er zijn en dat Buzzfeed en Vice ook in journalistiek investeren. Er komen nieuwe manieren bij om verhalen te vertellen die wellicht businessmodellen opleveren. Gelukkig zetten grote mediabedrijven nu meer jonge mensen op belangrijke posities, dat is volgens mij belangrijk.’