In zijn eerste bericht vanuit de nieuwe wereld droomt Geert-Jan Bogaerts over een heel nieuwe kijkervaring.

Stel je eens voor: een stormachtige zondagavond in november. Morgen moet je weer aan het werk, maar nu klettert de regen op de ruiten en loeit de wind om je huis. Lekker weertje voor de horrorfilm die de VPRO vanavond op het programma heeft staan. En je hebt zin in het experiment dat de omroep heeft aangekondigd: je hebt de app, die bij de film hoort, al dagen op je telefoon staan.

Het is een app die de VPRO toegang geeft tot alle intelligente systemen die in je huis zijn verwerkt. Al lang geleden heb je je verlichting, je thermostaat, je koelkast en je geluidssystemen op het internet aangesloten. Tot nog toe was dat alleen maar handig, om in de trein naar huis alvast de verwarming te kunnen aanzetten en de inhoud van je koelkast te kunnen bijhouden. Maar de app van de VPRO belooft een heel nieuwe dimensie aan je leven toe te voegen; je huis wordt onderdeel van de horrorfilm!

Je start de app, de film begint, en terwijl de storm nog harder begint te loeien, raak je verstrikt in het verhaal. De held klaagt over de kou in het verlaten landhuis, de obligate wetenschapper legt uit dat bovennatuurlijke verschijnselen vaak rare klimatologische effecten hebben, en je merkt op dat het in je eigen huiskamer ook wel erg koud begint te worden. En terwijl de stroom uitvalt op je televisiescherm, beginnen ook de lampen in je huiskamer te flikkeren. Een akelig gekreun komt intussen uit de speakers van je geluidsinstallatie, net terwijl de hoofdpersoon zich afvraagt waar zijn vriendin is gebleven, die net voor een fles wijn naar de kelder is afgedaald.

Enfin, je kunt het je voorstellen: de film houdt niet op bij je televisiescherm, maar speelt zich rondom je heen af. Het is nu nog een toekomstvisioen, maar wat hierboven beschreven staat, is technisch op dit moment allemaal al mogelijk. Je hele huiskamer wordt deel van het decor.

Stel je voor, denk ik dan, dat de film niet eens ophoudt als je je huis verlaat, maar ook in de openbare ruimte nog doorgaat…

© Tertia van Rensburg/Unsplash

Een van de mooie projecten waar wij op dit moment bij betrokken zijn, is het ontwerp van de smart society in Eindhoven, via het Medialab dat we daar hebben in de wijk Strijp S. Ik kom daar in een latere blogpost nog wel een keer op terug, maar op dit moment volstaat het om te zeggen dat er een paar honderdduizend lantaarnpalen, verkeersborden en abri’s op het web zijn aangesloten. Stel je voor, denk ik dan, dat de film niet eens ophoudt als je je huis verlaat, maar ook in de openbare ruimte nog doorgaat…

Wat ik met dit verhaal wil vertellen? Dat de revolutie in de mediawereld nog lang niet voorbij is. Sterker, het mooiste moet nog komen. Zoals het voorbeeld hierboven laat zien, wordt het onderscheid tussen een eerstehandservaring (wat je zelf meemaakt) en een tweedehandsbelevenis (die je via een medium zoals televisie of het web tot je neemt) steeds dunner. De verhalen die we vertellen worden zo steeds meeslepender.

En dat roept natuurlijk ook een hele reeks ethische vragen op - de VPRO zou de VPRO niet zijn als we die niet ook zouden adresseren. Op het meest fundamentele niveau is het de vraag of het wel wenselijk is als we geen verschil meer kunnen zien tussen de ‘echte' werkelijkheid en de gemedieerde werkelijkheid. En wat mij betreft is de vraag stellen hem ook beantwoorden. Het brengt allerlei gevaren met zich mee als we het medium vergeten via welke we de wereld ervaren.

Over die revolutie in de mediawereld, en de rol die de VPRO daarin wil spelen, gaat dit blog. Niet over de techniek, maar over de verhalen die de techniek mogelijk maken. En over alle ethische kwesties die daarbij aan de orde moeten komen. En zodra we die horrorfilm gaan uitzenden, zul je het ook als eerste hier te weten komen.

Geert-Jan Bogaerts

Geert-Jan Bogaerts is afdelingshoofd Digitaal van de VPRO. Als onderdeel van een nieuwe reeks Berichten uit de nieuwe wereld bericht hij tweewekelijks over innovaties binnen de omroep en technologische trends en ontwikkelingen die hij signaleert daarbuiten. Een interview met hem over zijn werk lees je hier. Zijn favoriete horrorfilms zijn eXistenZ (1999), Carrie (1976) en 1408 (2007).

meer van het medialab