VPRO viert op 29 mei 2021 haar 95-jarig bestaan. Wij vroegen onze trouwe kijkers, luisteraars en lezers wat hen een ultiem VPRO-gevoel geeft. Daar vloeide onderstaande lijst uit voort; een bonte mix van memorabele programma’s, geliefde makers en iconische overkoepelende titels. Laat je meenemen in een korte reis door de tijd.

Zomergasten

Deze zomerklassieker van de VPRO is gebaseerd op een even eenvoudig als vernieuwend idee dat in 1988 het licht zag: inspirerende mensen met verschillende expertises en achtergronden worden gevraagd om hun favoriete televisieavond samen te stellen en te vertellen waarom ze voor deze fragmenten hebben gekozen.

Een uitzending die velen bijbleef was het openhartige gesprek met oud-burgermeester van Amsterdam, Erberhard van der Laan. Kijk hier naar een compilatie van dat gesprek in 5 minuten, luister de podcast of bekijk alle afzonderlijke gespreksfragmenten. Op zoek naar andere Zomergasten? Kijk dan hier.

Van Kooten & De Bie

Doemdenken, regelneef, bonken, positivo: zo maar een kleine greep uit de woorden die we te danken hebben aan Kees van Kooten en Wim de Bie. Met onder andere Simplisties VerbondVan Kooten en De Bie en Keek op de week, en in het bijzonder hun taalvondsten en talloze typetjes – van De Vieze Man tot Dr. Remco Clavan en natuurlijk de Vrije Jongens – waren ze jarenlang beeldbepalende gezichten van de VPRO.

Nog steeds zenden de heren ieder jaar een compilatie van hun tijdloze, toch actuele werk uit met de Boekenweek. Bekijk ook bijna al hun werk op het Officiële Koot&Bie-kanaal op YouTube.

VPRO Tegenlicht

Hét future affairs-platform van Nederland, VPRO Tegenlicht, werd voor het eerst in september 2002 uitgezonden. Het programma houdt nationale en internationale ontwikkelingen die onze wereld in de 21ste eeuw vormgeven tegen het licht. De makers gaan naar plekken waar ideeën worden ontwikkeld, getest en bekritiseerd om de kijker te voorzien van nieuwe inzichten in de werking van de samenleving.

Bekijk alle afleveringen van Tegenlicht en actuele verhalen op het eigen online platform.

Zondag met Lubach

Zeven dagen nieuws in 30 minuten, satirisch geremixt door Arjen Lubach. Vanachter een desk. In een pak. Op een stoel. Zo goed als nieuws. En dat dertien seizoenen lang.

Vanuit de grote zaal van Theater Bellevue behandelde Arjen Lubach de actualiteiten van de week op een cynische, grappige en kritische manier. Zondag met Lubach wist als satirische programma vaak maatschappelijke kwesties op de politieke agenda te zetten.

Alle afleveringen zijn terug te zien op NPO Start, of in fragmenten op het YouTube-kanaal. Volgend jaar keert Arjen Lubach terug met een nieuw programma, op NPO 1.

Villa Achterwerk

Purno de Purno, Rembo & Rembo, Mevrouw ten Kate, Buurman en Buurman en nog veel meer unieke kinderprogramma’s werden gemaakt en uitgezonden in de tijd van Villa Achterwerk, dertig jaar lang tussen 1984 en 2014 op de zondagochtend. 

Nog steeds maakt de VPRO bijzondere kwalitatieve jeugdprogramma’s die verbazen, vermaken, verwonderen, informeren, ontroeren en laten lachen. Dompel je maar onder.

Jiskefet

Wie kent De Lullo's, Oboema of 'gabbers' Johnny en Willie niet? Met Jiskefet lanceerden Herman Koch, Michiel Romeyn en Kees Prins meerdere iconische typetjes het collectieve bewustzijn in. Het programma werd uitgezonden door de VPRO van 1990 tot 2005 en werd zo populair dat Debiteuren/Crediteuren met regelmaat nagespeeld werd in het echte kantoorleven. 'Goeiesmorgens, juffrouw Jannie!'

Documentaires

VPRO Documentaires bieden je diepgaande inzichten over een grote diversiteit aan onderwerpen. Ze zoeken letterlijk en figuurlijk de grenzen op en willen de wereld zowel duiden, tonen als laten ervaren. De films werpen een nieuw perspectief op de wereld en bieden nuance en verdieping in het maatschappelijk debat.

Bekijk hier een overzicht van de documentaires van de VPRO, terug tot 2015.

Theo & Thea

Hallo wij zijn Theo en Thea
Is dat niet leuk hiep hiep hoera
Wij zingen een vrolijk liedje
Klap in je handen hopsasa

Zo begon het hilarische sketchprogramma van Theo en Thea dat tussen 1985 en 1989 (maar ook lang daarna) enorm populair onder kinderen was en onder studenten een cultstatus verwierf. Het duo, met hun witte hazentandjes en dikke brillen, bestond uit Arjan Ederveen en Tosca Niterink.

Het gat van Nederland

Dit bijzondere mengsel tussen serieuze interviews en de humor van Van Kooten en De Bie leverde veel momenten van humor, ontroering en ernst op, op de Nederlandse televisie. Jonge en ervaren makers bundelden in Het gat van Nederland de krachten om verrassende televisie te maken: de vragen en de cameravoering waren brutaal, het kon en mocht regelmatig schuren en over het randje.

Het programma liep weliswaar maar voor twee seizoenen in de vroege jaren zeventig (en een korte terugkeer in 1977), maar was van blijvende invloed op mediamakers en werd als eerste VPRO-programma bekroond met een Zilveren Nipkowschijf.

OVT

Het geschiedenisprogramma over de onvoltooid verleden tijd, met actueel nieuws over geschiedenis, columns en historische documentaires. OVT is sinds 1992 wekelijks op zondagochtend te beluisteren tussen 10.00 en 12.00 op NPO Radio 1.

Hier vind je alles van OVT, waaronder podcasts als TijdgeestGeorge Blake: Meesterspion en De plantage van onze voorouders.

de China-series van Ruben Terlou

In zijn documentaireseries onderzoekt Ruben Terlou de ontwikkelingen in China en de groeiende rol van het land wereldwijd. Daarbij staat de menselijke ervaring voorop: in bijzondere en spontane ontmoetingen vraagt Ruben Chinezen naar hun heden, verleden en toekomst, naar hun dromen, hopen en passies.

Ruben startte zijn reis in 2016 Langs de oevers van de Yangtze, in 2018 gevolgd door een nieuwe reis Door het hart van China. In 2019 onderzocht hij Chinese dromen en in 2021 De wereld van de Chinezen. Met alle vier de series wist Ruben wekelijks miljoenen kijkers te boeien.

Klik op de links om niet alleen de afleveringen, maar ook vele extra's te vinden, zoals interviews en foto's die Ruben tijdens zijn verschillende reizen heeft gemaakt.

Argos

Journalistiek speurwerk naar opmerkelijke achtergronden bij het nieuws, of zaken die nieuws zouden moeten zijn. Sinds 1992 probeert Argos via onderzoekjournalistiek de problemen en kwestie die zich in de Nederlandse samenleving bevinden toe te lichten en onder de aandacht te krijgen. Argos is een samenwerkingsverband tussen HUMAN en VPRO en luister je nog steeds elke zaterdagmiddag om 14.00 uur op NPO Radio 1.

Hier vind je alles van Argos, waaronder de radio-uitzendingen, maar ook verdiepende artikelen en podcasts als De Deventer mediazaak.

de programma's van Wim Kayzer

Journalist, presentator en schrijver Wim Kayzer begon in 1983 bij de VPRO. Hij ontwikkelde televisieprogamma’s die gekenmerkt werden door hun intellectuele aard, van zijn eerste programma (Het onderhoud) tot zijn laatste documentaire, Voetnoten uit het voorlopig testament van de danser, de dichter en de tekenaar (2002).

Twee in die lange lijst prachtige programma's zijn (gedeeltelijk) te bekijken op vpro.nl. In Nauwgezet en wanhopig werd de twintigste eeuw in beeld gebracht aan de hand van de levensloop van schrijvers Gabriel Garcia Marquez en Gyorgy Konrad, cultuurfilosoof George Steiner, en toenmalig minister van cultuur in Spanje Jorge Semprun.

Wat maakt dit leven de moeite waard? Deze filosofische vraag stond centraal in Van de schoonheid en de troost waarin Kayzer kunstenaars, wetenschappers, schrijvers, filosofen en musici interviewde over hun blik op het leven. Hier vind je een overzicht van de afleveringen van het programma.

Andere Tijden

In een half uur behandelt het geschiedenisprogramma onderwerpen uit de geschiedenis. Voor deze onderwerpen zoekt Andere Tijden naar een relatie met de actualiteit, naar het opmerkelijke, onbekende verhaal, naar nieuwe feiten en naar nooit eerder in Nederland vertoonde beelden.

Andere Tijden bestaat sinds 1998 en wordt gemaakt door de VPRO en de NTR. Bekijk alles van dit programma op anderetijden.nl.

VPRO Boeken

Boekenprogramma waarin schrijvers van recente boeken elke zondagochtend werden ontvangen door Wim Brands. Ruim tien jaar lang sprak hij elke week twee auteurs: Brands presenteerde VPRO Boeken van 2005 tot aan zijn overlijden in 2016. Jeroen van Kan, Carolina Lo Galbo en Tjitske Mussche namen het stokje over, tot het programma eind 2019 werd stopgezet.

Alle afleveringen zijn hier terug te vinden, samen met andere programma's die Wim Brands maakte voor boekenliefhebbers, zoals Brands met boekenBoeken op bezoek en Boeken op reis.