'Allemaal lulverhalen'

Er was een tijd dat je als verslaggever in Vinkeveen welkom was op de koffie om van de meester zelf, Hendrik Johannes Cruijff, in huiselijke kring te vernemen hoe het met hem ging. Niet zelden was zijn vrouw Danny daarbij aanwezig. Sportjournalisten als Nico Scheepmaker en Maarten de Vos schreven daar dan over, zonder dat het onderwerp inzage eiste voor publicatie. We hebben het dan over ruim veertig jaar geleden. De goede oude tijd van de sportjournalistiek. Een tijd waarin voetballers gewoon in het telefoonboek stonden en geen geheimen voor ons hadden.

Sindsdien zijn er nog tientallen boeken over Cruijff verschenen, zelden of nooit verleende hij daaraan zijn medewerking. En dan alleen aan bevriende journalisten als Frits Barend of Jaap de Groot, met wie hij vaak niet meer dan zijn visie op het voetbal deelde. Zijn privéleven is hem, en vooral zijn vrouw Danny, heilig. Een van de oorzaken daarvan ligt in 1974, toen dat privéleven door een onschuldig zwempartijtje op straat lag.

In 2008 verscheen mijn boek Voetbalvrouwen – de glorietijd van het Nederlandse voetbal, 1970-1978. Daarvoor portretteerde ik de vijftien partners van enkele belangrijke spelers uit die periode, zoals Sjaak Swart en Rob Rensenbrink. Hoe hadden zij de Europa Cup-winst van Feyenoord en Ajax en de successen van Oranje beleefd? Wat was de impact daarvan op henzelf en hun gezinsleven? Natuurlijk wilde ik ook Danny Cruijff in het boek opnemen. Haar vriendin Maja Verkaart, de ex van Wim Suurbier aan wie ik ook een hoofdstuk wijdde, benaderde haar voor mij. ‘Ben je besodemieterd!’ luidde het antwoord.

Maja was er zelf van geschrokken. Met behulp van oude interviews en (veelal anomiem) commentaar van anderen kwam er toch een portret van Danny. Ook Maja probeerde ik informatie over haar te ontlokken. Over zichzelf was ze openhartig geweest; over opgroeien in een door de oorlog verscheurd Joods gezin, haar liefde voor Wim en hoe hij haar keer op keer bedonderde. Wim was dol op vrouwen. En de vrouwen waren dol op Wim. Zelfs haar ‘beste’ vriendinnen waren niet veilig voor hem. ‘Die zeiden tegen mij: ik zou het niet pikken!’ vertelde Maja. ‘En ondertussen waren ze zelf met hem in de weer, terwijl ik thuis op de bank zat met ons kind.’

Er was maar één vriendin die ze wel kon vertrouwen: Danny. Die ving haar regelmatig op in Barcelona als Wim het weer te bont had gemaakt. Maja kent de Cruijffs als geen ander. Maar als ik haar iets over hen vroeg, verzandde ze snel in algemeenheden.

In juni 2007 ging ik voor de research van mijn boek met Maja en Yvonne Krol, ex van Ruud, naar het Waldhotel Krautkrämer in het Duitse plaatsje Hiltrup. Hier hadden ze tijdens het wk van 1974 één nacht met hun mannen mogen doorbrengen, enkele dagen voordat het befaamde ‘zwembadincident’ plaatsvond. Nadat Nederland zich bij de laatste vier had geschaard, was Cruijff na een feestje met twee medespelers en enkele schaarse geklede dames in het zwembad van het hotel gedoken dat zich in de kelder bevond.

Aanwezig waren ook een Duitse journalist (die dat de wereld in bracht) en de zoon van de hoteleigenaar (wiens idee het was om te zwemmen), Hans Joachim Krautkrämer. Deze Hans Joachim was inmiddels de baas van het Waldhotel en Maja en Yvonne wilden niets liever dan hem (de woorden van Yvonne): ‘Eens flink aan de kloten rammelen en hem de waarheid te laten vertellen.’

Nu waren hun exen niet van de partij geweest bij het zwembadfeestje. Maja was de nacht voor het in de krant kwam wakker gebeld door Wim die enkel had gezegd: ‘Ik was er niet bij, hoor! Ik zweer het op alles.’

Ze dacht: waar heeft die man het over? Even later hing Jenny Keizer (van Piet) aan de lijn; die was in alle staten en vertelde wat er was voorgevallen. Zelf belde Maja met Danny. De dames hitsten elkaar alleen maar meer op. Maja had zich die dag nauwelijks op straat durven vertonen. ‘Het was enorm beledigend,’ zei ze. ‘Iedereen confronteerde me ermee; de bakker, de slager. Het was het gesprek van de dag. En ik wist zelf niet wat er echt was gebeurd.’

Het had Yvonne en Maja gestoord dat zij als spelersvrouwen nooit ergens bij mochten zijn van de KNVB. ‘Die dag dat wij in Hiltrup waren, was er geen zier te doen,’ zei Yvonne. ‘We hadden onze kont nog niet gekeerd of het was feest.’
Maja: ‘Als gezin, en als echtgenote, moest je al zo veel inleveren. Dan horen ze ons niet buiten te sluiten. Ik voelde me zo minderwaardig.’

Ook Danny voelde zich minderwaardig, wist ze. Urenlang stond Cruijff in de telefooncel bij de receptie van het hotel tekst en uitleg te geven. Hij zweette dan meer dan tijdens een wedstrijd, aldus degenen die hem daar zagen.

Het leek of ze daarmee al te veel hadden gezegd. Op 24 april 2008, de dag dat mijn boek verscheen, zaten Maja en Yvonne bij De wereld draait door. Die week was een verhaal naar buiten gekomen dat Cruijff had afgezien van deelname aan het WK in Argentinië in 1978 nadat hij thuis met zijn gezin was overvallen.

Tafelheer Hugo Borst wilde er het fijne van weten, maar de dames klapten meteen dicht toen de naam Cruijff viel. Ook op hun vragen over het zwembadincident kregen Van Nieuwkerk en Borst geen antwoord.

Zou Johan zijn naaste omgeving verboden hebben om over hem te praten? Maja en ik spreken elkaar nog regelmatig en dan komen er meer sappige details naar buiten dan destijds voor het boek. Ook over Wim, van ze eind jaren zeventig scheidde. Zo zaten we een keer in Amstelveen op een terras, toen er een oudere vrouw voorbij schuifelde met een rollator. In haar neus zaten slangetjes. Maja begon hard te lachen. ‘Net goed,’ zei ze. ‘Die heb ik een keer met Wim betrapt op de toonbank van onze sportzaak.’
‘Zulke anekdotes had ik mijn boek gewild!’ zei ik.
‘Voor ik doodga vertel ik je alles,’ beloofde ze.

Wat graag zou ik dan de autobiografie van haar en Wim schrijven. Qua inhoud zal die de nu zo succesvolle voetbalbio’s van Andy van der Meijde en Fernando Ricksen ongetwijfeld doen verbleken. Behalve een grote vrouwenversierder en een financieel onbenul (hij heeft geen cent overgehouden aan zijn carrière), was Suurbier een enorme grapjas en pestkop. Daar doen ontelbare verhalen over de ronde. Zo zou hij tijdens het WK van 1974 – lang voordat ‘swaffelen’ in de Van Dale werd opgenomen – z’n geslacht tegen de wang van de etende en niets vermoedende Willy van de Kerkhof hebben gehouden. ‘Allemaal lulverhalen,’ noemde Maja het, toen ik haar daar naar vroeg.

Maar belangrijker: Suurbier heeft van alle oud-spelers de beste band met Cruijff. Hij is regelmatig te gast bij de familie, blijft-ie gerust een aantal weken hangen. Sinds hij zijn baan als scout bij Ajax kwijt is, doet hij weinig anders dan voetbal kijken op televisie. Af en toe brengt Maja hem een pannetje met eten. Ondanks alles let ze op hem. Net als Cruijff, schijnt. Eens een vriendje, altijd een vriendje. En wat privé is, blijft privé.

Ik vraag me af of Maja haar belofte houdt.