Ik vind vrijheid van meningsuiting een groot goed en geen enkel staatshoofd mag die vrijheid beperken. Zelfs die van columniste Ebru Umar niet. Ook al ben ik het vaak hartgrondig met haar oneens. Tot nu toe heb ik me afzijdig gehouden in de regen van tweets over de arrestatie van mijn collega. Mijn mening over haar is niet opzienbarend noch bijster origineel. Ik liet om die reden het Umar mediacircus dan ook aan mij voorbij trekken. Totdat ik haar optreden bij de talkshow Pauw zag, afgelopen vrijdag. Het gesprek tussen Jeroen Pauw en Umar was choquerend op vele niveaus.
Sunny Bergman heeft zich bewust afzijdig gehouden van het mediacircus tijdens en na de arrestatie van Ebru Umar. Er leek genoeg gezegd en geschreven. Tot afgelopen vrijdag. Want toen ging de columniste zelfs voor Sunny wel erg kort door de bocht tijdens het praatprogramma Pauw. Over verkeerd interpreteren van cijfers en tweets.
Ten eerste haar argumentatielijn. Er is volgens Umar door Turkse Nederlanders bij de Turkse politie over Umar geklikt. Deze verklikkers staan vervolgens tijdens het gesprek bij Pauw symbool voor de hele gemeenschap van Turkse Nederlanders. Het klikken duidt er volgens Umar op dat de integratie van deze groep mislukt is. En de verklikkers zijn volgens Umar: ‘Het ultieme bewijs van het falen van de multiculturele samenleving. En het bewijs van het falen van de overheid’. Zo schakelt Umar − zonder dat Pauw haar daarbij een strobreed in de weg legt − in een gemakkelijke drietrapsraket van de verklikkers naar de Turkse gemeenschap in zijn geheel naar de totale mislukking van de Nederlandse multiculturele samenleving.
Het lukraak rondstrooien met onjuiste percentages, zoals Umar doet, voedt xenofobische sentimenten
Als bewijs voor het mislukken van alles geeft Umar aan dat zeventig procent van de Turkse Nederlanders voor Erdogan heeft gestemd. Een korte feitencheck laat zien dat dit percentage niet klopt. Er wonen in Nederland een kleine half miljoen Turkse Nederlanders van wie er 240.000 mochten stemmen bij de Turkse verkiezingen in voorjaar 2015. Hiervan maakten 114.000 mensen gebruik en van die groep stemde 64 procent voor Erdogan. Dus in plaats van 70 procent − zoals Umar aangeeft − heeft 16 procent van de Turkse Nederlanders voor Erdogan gestemd. Umar had zich dus iets nauwkeuriger moeten uitdrukken.
Wellicht is het gedachtegoed van deze 72.960 Erdoganfans zorgelijk, maar ze vallen volgens mij in het niet – in ieder geval qua aantal − bij de meer dan 2,5 miljoen Wildersaanhangers (volgens de meest recente peilingen van Maurice de Hond krijgt Wilders 37 zetels).
Het lukraak rondstrooien met onjuiste percentages, zoals Umar doet, voedt xenofobische sentimenten. Onlangs stelde Frans Timmermans dat zestig procent van de vluchtelingen gelukszoekers zijn, een percentage dat totaal niet bleek te kloppen. Maar die zogenaamde zestig procent gelukzoekers was wel een percentage dat bij veel boze AZC Nee-groepen voortdurend werd herhaald als reden voor hun anti-vluchtelinghouding.
Het is de taak van journalisten dit soort percentages te checken en waar nodig te corrigeren. In plaats van de beweringen van Umar kritisch tegen het licht te houden, ging Pauw gretig mee in haar bangmakerijverhaal over een grote homogene groep niet geïntegreerde ‘Nederturken’ die voor het overgrote deel op Erdogan stemmen.
Tijdens het gesprek tussen Umar en Pauw wordt duidelijk wanneer integratie volgens haar wel gelukt is. Umar stelt: ‘Dit (Turkse Nederlanders, red) zijn burgers van Nederland. Bij gratie van de Nederlandse staat kunnen ze hier functioneren. In plaats van dat ze daar heel blij mee zijn, en onze minister-president, ons koningshuis en onze samenleving toejuichen, juichen ze een samenleving toe 3000 km hier vandaan.’
Pardon? Een groot deel van de Turkse Nederlanders is hier geboren. En die zouden allemaal dankbaar moeten zijn voor het Nederlands burgerschap? Dat is net zoiets als dankbaar moeten zijn voor het feit dat je überhaupt geboren bent. Burgerschap is een recht, geen gunst. Natuurlijk kun je dankbaar zijn voor het feit dat je in een land zonder oorlog woont dat relatief welvarend is. Maar deze (verwachting van) dankbaarheid zou dan voor elke Nederlandse burger moeten gelden.
Ook vindt Umar bewondering voor het koningshuis en voor minister-president Rutte een bewijs van echt Nederlanderschap. Dat dunt dan lekker uit. Werkelijk iedereen die ik ken heeft een grondige hekel aan Rutte en is tegen de monarchie. Behalve misschien mijn oma.
Niemand aan de talkshowtafel brengt iets in tegen de falende argumentatielijn van Umar. Op een gegeven moment zegt Pauw tegen Umar: ‘Ik volg je analyse - ik denk dat die voor een groot deel klopt. Zo voel ik het ook.’ Hij kijkt even rond naar de rest van de tafel en vraagt: ‘Ik weet niet of jullie er aan tafel anders over denken?' Het blijft stil. 'Ik voel dat even als een instemming.’
Er zitten aan tafel onder andere: een radio-dj, een zangeres en VPRO-collega Arjen Lubach. Ze kijken ietwat bedrukt en ongemakkelijk. Ik schreeuw ze innerlijk toe: ‘Zeg iets! Laat zwijgen geen instemmen zijn! Anders denkt het Nederlandse publiek dat jullie met zijn allen besloten hebben dat de multiculturele samenleving mislukt is!'
Een groot deel van de Turkse Nederlanders is hier geboren. En die zouden allemaal dankbaar moeten zijn voor het Nederlands burgerschap? Dat is net zoiets als dankbaar moeten zijn voor het feit dat je überhaupt geboren bent. Burgerschap is een recht, geen gunst.
Ik bel met Lubach en vraag hem waarom hij niets zei. Lubach zegt: ‘Ik was ook overvallen door het 'zwijgen is instemmen'-statement. Ebru was zo lang aan het woord. Met sommige dingen was ik het eens, met andere dingen niet. Maar ik was vooral aan het nadenken over het volgende onderwerp waar ik zelf wat over moest zeggen.’
Ziehier het probleem der talkshows, waar BN'ers als analisten van complexe maatschappelijke kwesties mogen optreden. Ik heb ook wel eens met klotsende oksels aan een talkshowtafel gezeten omdat ik alleen maar kon denken: als ik straks maar niets hoef te zeggen over criminaliteit binnen de kickboksgemeenschap/het monetaire beleid van de Nederlandsche Bank/het door mij niet gelezen nieuwe boek van deze schrijver die ik niet ken etcetera.
Ik ben geen makelaar in meningen, vooral niet als ik ergens geen verstand van heb.
Als klap op de vuurpijl zegt Umar: ‘Ik denk dat je aan mensen die in Nederland wonen eisen kan stellen. Als jij vindt dat een regeringsleider zoveel geweldiger is dan de regeringsleider hier, en je hebt ook nog een nationaliteit van dat land, dan lever je je paspoort maar in.’
Even deze onnavolgbare argumentatiekluwen ontwarren: dus − ook de door Umar zo geroemde − vrijheid van meningsuiting geldt niet voor mensen met een dubbel paspoort? Die moeten de Nederlandse minister-president toffer vinden dan het staatshoofd van de andere natie. Anders hebben ze geen recht meer op de Nederlandse nationaliteit.
Dit is pure discriminatie: censuur die enkel geldt voor een specifiek deel van de samenleving.
sunny bij pauw
Naar aanleiding van deze column was Sunny woensdag 18 mei 2016 te gast in Pauw. Bekijk het fragment hier: