Sunny Bergman is verontwaardigd over de situatie van antiracisme-activist Jerry Afriyie, die werd gearresteerd tijdens een intocht van Sinterklaas in Gouda.

Ik wacht op een breed gedragen golf van verontwaardiging over het onrecht dat antiracisme-activist Jerry Afriyie aangedaan wordt. Maar vooralsnog is de stilte oorverdovend.

Vorige week werd Afriyie ontslagen van rechtsvervolging. Een agent had een aanklacht tegen hem ingediend, omdat hij door Afriyie mishandeld zou zijn tijdens de Sinterklaasintocht in Gouda in 2014. Op videobeelden van journalist Kevin P. Roberson en Peres Jong Loy – ­ook te zien in mijn documentaire Zwart als Roet – is te zien hoe Afriyie door een handvol agenten hardhandig tegen de grond gedrukt wordt, zelfs stompen krijgt. Een agent past de beruchte nekklem op hem toe terwijl Afriyie wanhopig schreeuwt dat hij niet kan ademen. Tijdens deze arrestatie zou hij een agent in een been geknepen hebben. Vandaar de aanklacht mishandeling.

'onnodig fors'

Gelukkig wordt Afriyie vrijgesproken van rechtsvervolging. Hij had volgens de rechter namelijk nooit gearresteerd mogen worden. In de uitspraak stelt de rechter dat er geen ‘dreigende wanordelijkheden’ waren die de arrestatie van anti zwarte piet activisten rechtvaardigden. Het was daarom 'een ongeoorloofde inbreuk op de vrijheid van meningsuiting en vrijheid van betoging'. Ook was de aanhouding volgens de rechter ‘onnodig fors’.

Binnen mijn social mediakringen was blijheid en ‘eindelijk gerechtigheid’ de teneur. Er zijn die dag in Gouda negentig mensen gearresteerd, onder wie ikzelf. In veel media werd het protest grotesk weergegeven. ‘De raddraaiers zijn opgepakt!’ hoorde ik op de radio terwijl ik uren in een politiebusje zat.

‘Rellen! Activisten die kinderen uitscholden voor racist! Opstootjes tussen anti-zwartepieters en extreem rechts!’ Nimmer heb ik zo’n vertekening van de werkelijkheid gezien.

Het stil protest was geen bedreiging voor de openbare orde, het politieoptreden was dat echter wel. Grote paarden die door de mensenmassa draafden, charges die plots werden uitgevoerd. En het uitschelden van kinderen door demonstranten - een bewering die in veel kranten terugkwam - bleek gebaseerd op een verzonnen tweet van Powned.

onrechtvaardig

Een dag na de uitspraak in de zaak van Afriyie wordt bekend dat het openbaar ministerie in hoger beroep gaat. Deze onrechtvaardige saga houdt dus nog niet op.

Ga maar na: verschillende instanties zoals recentelijk de Kinderombudsman en eerder het College voor de Rechten van de Mens geven aan dat Zwarte Piet discriminerend is. Ondanks deze uitspraken wordt de figuur tijdens officiële, door de overheid gefinancierde evenementen, gehandhaafd. Burgers protesteren hiertegen. Vervolgens wordt dat protest onrechtmatig en hardhandig de kop in gedrukt.

Een van de slachtoffers hiervan wordt door de politie aangeklaagd. De rechter zegt: onzinnige aanklacht. Het openbaar ministerie wil dit verlies niet accepteren en gaat in beroep. Slachtoffer Afriyie is door de oorspronkelijke aanklacht twee jaar geleden zijn baan kwijtgeraakt en moet nu nog langer in onzekerheid blijven.

Na het nieuws over het hoger beroep bel ik met Afriyie. ‘Dit hoger beroep baart mij zorgen,’ zegt hij. ‘Het is een machtsstrijd. De politie heeft de orde verstoord - dat heeft de rechter min of meer geconstateerd. In plaats van zelf reflectief te zijn en een diepgaand onderzoek te plegen, denkt de politie en het Openbaar Ministerie: we gaan terugslaan. ‘

'totaal onverwacht'

Afriyie’s advocaat Michiel Pestman is vooral verbaasd: ‘Het hoger beroep is voor mij totaal onverwacht. Het was nogal een vernietigend vonnis van de rechter. En daarom dacht ik dat ze het er stilletjes bij zouden laten. Maar blijkbaar is het een principiële kwestie geworden.

Toch zit er volgens hem ook een positieve kant aan het hoger beroep. Pestman: ‘Als Jerry straks uiteindelijk bij het Hof in het gelijk gesteld wordt, is dat belangrijke jurisprudentie waardoor de rechten van demonstranten in de toekomst beter beschermd worden. Dus voor het grotere plaatje kan het goed zijn. Het is natuurlijk wel erg vervelend voor mijn cliënt.’

Ondertussen blijft Afriyie verzoenend: 'Ik ben altijd respectvol. Zelfs de officier van justitie die een geldboete tegen mij eist, beschouw ik als een broeder’. Met deze houding wint hij veel mensen voor zich.

Maar stel dat hij publiekelijk boosheid zou uiten over het onrecht dat hem wordt aangedaan? Dan verliest hij sympathie; men zal hem gaan zien als een angry black man. Want als wit Nederland ergens niet tegen kan is het een zwarte man die boos wordt over onrecht.

meer sunny bij de vpro