Een korte verhandeling over de dood.

  1. We zijn gemaakt om te sterven, maar daarmee weten we nog weinig over de dood. De dood is niet het sterven, de overgang van leven naar dood, hoewel sommige mensen wel over de dood praten alsof de dood niet meer dan een overgangsfase is. Je zou kunnen beweren dat het leven zelf een lange overgang is van leven naar dood. Vrij naar Socrates, die beweerde dat het leven een voorbereiding is op de dood.
     
  2. Voor zover wij weten, kun je je eigen dood niet beschrijven. Verhalen van bijna-dood-ervaringen, mensen die een tunnel zagen met licht aan het einde, hebben vermoedelijk weinig met de dood te maken. Ondanks het feit dat velen van ons mensen als dode hebben gezien, kunnen wij onszelf net zomin als een vleermuis voorstellen als dood. De dood blijft een ander.
     
  3. Zit er ook dood voor het leven? Tenzij je een aanhanger bent van de reïncarnatieleer, moet dit worden ontkend. Wat voor het leven zit, zouden we een andere naam moeten geven; niet alle afwezigheid van leven impliceert de dood. De dood daarentegen impliceert altijd leven. Om een dode te worden moet je ooit, hoe kort ook, hebben geleefd, al is er niet meer over dan een naam, een geboorte- en een sterfdatum. Een kort, feitelijk verhaal is ook een verhaal. Leven is een verhaal, over de dood moeten we dingen verzinnen.
     
  4. Sommigen fantaseren over hun eigen begrafenis of uitvaart. Dat zijn mensen die graag om zichzelf willen rouwen. Beter gezegd: ze willen anderen zien rouwen. Leven zonder enig narcisme is onmogelijk, maar overdrijven hoeft niet. Het heeft iets aangenaams om betrekkelijk onvoorbereid te sterven.
     
  5. Is geboren beter zijn dan niet-geboren zijn? Als wat, is de vraag. Als mens, als roodborstje, als regenworm? Kun je ook als eik geboren worden? Mij lijkt het prettig om als boom geboren te worden. Men zal tegenwerpen dat bomen niet geboren worden. Waarom ben ik geen boom? Is het verlangen iets anders te zijn dan je bent typisch menselijk of zouden andere dieren er ook last van hebben? Zou de hond denken: jammer dat ik mijn baasje niet ben?