‘In 1879 kwam in België een nieuwe onderwijswet tot stand waardoor gemeenten verplicht werden openbare scholen te starten. Dit betekende dat de katholieke kerk niet langer absolute macht kon uitoefenen op het lager onderwijs. De geestelijkheid verzette zich hiertegen en terroriseerde de dorpen: gezinnen die hun kinderen naar de “officiële” scholen stuurden, bevonden zich in staat van doodzonde en kregen niet langer de sacramenten. En van de vrome middenstanders werd geëist dat ze de “geuzen” zouden weigeren in hun winkels. Virginie Loveling (1836-1923) schreef verschillende romans over deze strijd, waarbij ze duidelijk stelling nam tegen de katholieke kerk en de klerikale gezagsverhoudingen. Ze werd in die tijd dan ook gezien als een protestantse oproerkraaier. Virginie Loveling liet per testament vastleggen dat aan haar sterfbed geen priester welkom was.’ Dit las ik in VUUR ! Bezieling en betrokkenheid in de Nederlandstalige letteren. Samengesteld en ingeleid door A.J.H. Dautzenberg.
Diezelfde week zag ik een katholiek (Midas Dekkers) en een protestant (Tijs van den Brink) anno 2016 over dezelfde strijd praten in het televisieprogramma Adieu God? Van de eerste wist ik niet dat hij uit een katholiek nest kwam, en dat hij zelfs nog steeds katholiek was, zoals hijzelf met kneuterige instemming beweerde: eens katholiek, altijd katholiek. Hij zei: ‘Ik was een katholiek jongetje, wij hebben het uitgevonden, wij weten het beter dan jullie.’
Verder beweerde hij verschrikkelijke dingen over God, waar Tijs van den Brink ondanks alles om moest lachen. Terwijl hij het gesprek toch op een curieuze wijze was begonnen. Het was hem opgevallen dat Midas zich altijd verschool achter ironie die vaak uitliep op sarcasme. Hij vroeg hem dit in het interview achterwege te laten want anders zou Tijs ‘bang zijn niet bij hem naar binnen te mogen kijken.’ Geen grapjes dus.
Maar dat lukte hem niet, de grappen bleven een ernstig wapen.Virginie Loveling had het veel moeilijker gehad. De protestanten hebben het eigenlijk altijd moeilijker dan de katholieken, want de katholieken hebben het uitgevonden en weten het dus beter.
De protestanten hebben het eigenlijk altijd moeilijker dan de katholieken, want de katholieken hebben het uitgevonden en weten het dus beter.