Vandaag begint de 100ste editie van de Tour de France. Voor de wielerliefhebbers is er veel te bekijken en te beluisteren, dus bij deze een gidsend overzicht. Extra tips horen we graag via de comments.

andere tijden tour de france-marathon

 In een Tour de France-marathon herhaalt Andere tijden sport vier afleveringen:

  • ‘De mislukte Tourstart in Leiden’,
  • ‘De magie van de Mont Ventoux’,
  • ‘Winnen op Alpe d’Huez’ en
  • ‘De dag dat Joop de Tour won’.

 Zaterdag, Nederland 1, 23.50-1.55 uur

vier vrolijke wielerverhalen op holland doc 24

 Dirk Jan Roeleven van Andere tijden sport koos als Docugast voor Holland Doc 24 zijn mooiste wielerdocu’s en leidt ze in: Vier vrolijke wielerverhalen over glorie en de pijn zoals beleefd door Middelkamp, Pellenaars, Zoetemelk en Boogerd; Tour des légendes over de Tour van 1948.

De wielerkermis en de dood gaat over een fataal ongeluk tijdens de Gentse Wielerzesdaagse; Welcome to the World over wielrennersbaas Paul de Baeremaeker; en Niemand kent mij portretteert Thomas Dekker.

Holland Doc 24, o.a. woensdag van 22.17 tot 23.29 uur.

portret van alles wat zich buiten de koers afspeelt

 In Holland Doc Radio een reportage van Jeroen Wielaert over alles wat zich buiten de koers afspeelt. Ook interviews met Raymond Poulidor, Henk Faanhof, Gerrit Voorting, Jan Janssen en Bauke Mollema.

Zondag, Radio 1, 21.04-22.00 uur

de vijf zwaarste toppen

De vijf zwaarste Tourbergen komen langs in Die Königsetappen der Tour de France.

Maandag t/m vrijdag, Arte

terug naar de tour

Door: Maarten van Bracht

De naam zegt het al: de Tour de France moet een Ronde van Frankrijk wezen. De talloze uitstapjes naar buurlanden geven geen pas. Dit jaar blijft de Tour weer binnen de eigen landsgrenzen.

De honderdste editie van de Tour de France – sinds 1903, door beide wereldoorlogen gingen het tien keer niet door – benadert weer de oorspronkelijke opzet van deze meerdaagse wielerwedstrijd, zoals de officiële kwalificatie luidt. Het begon immers als een heuse ronde door Frankrijk, langs een ononderbroken traject met als begin- en eindpunt Parijs.

Dit jubileumjaar blijft ‘la grande boucle’ voor het eerst sinds jaren inderdaad binnen de landsgrenzen, waarbij de eerste drie etappes zich, nog een primeur, op Corsica afspelen, dus ook Frans grondgebied. Maar verplaatsingen zijn er nog steeds, liefst twee keer per vliegtuig, waardoor er formeel van een ronde geen sprake kan zijn. Dat was vroeger wel anders. In 1927 moesten de coureurs nog 5790 kilometer afleggen – tegen gemiddeld 3500 tegenwoordig, en daar kwam geen luxe touringcar, TGV of Air France aan te pas, al namen de renners soms wel stiekem de trein omn een stuk af te snijden. In de beginjaren zaten ze soms wel 250 uur op de fiets – tegen gemiddeld negentig nu –, moesten het bovendien zonder versnellingen stellen en bij panne zelf hun fiets zien te repareren, waardoor de wedstrijd ontaardde in een kansspel of uitputtingsslag. In 1948 maakte de komst van televisie definitief een einde aan zulke heroïek en kregen de coureurs min of meer normale werkomstandigheden.

Valse starts
 In 1926 werd voor het eerst niet in Parijs gestart, maar in Evian, en sindsdien ging het van kwaad tot erger. Al bleef Parijs vanwege de Champs-Elysées – grandeur, prestige, la France – de finishplaats, steeds vaker werd onderweg de grens met Spanje, Italië, Zwitserland, België of Duitsland overschreden. Sterker nog, de Tour is sinds 1954 al negentien keer op vreemde bodem van start gegaan, waarvoor de steden in kwestie natuurlijk wel flink in de buidel moesten tasten. Vijf keer was de start in Nederland (Amsterdam, Scheveningen, Leiden, Den Bosch en Rotterdam), vier keer België, drie keer Duitsland, twee keer Luxemburg, een keer Spanje, Zwitserland, Monaco, Engeland en zelfs Ierland. Waarna het hele circus van renners en volgers zich weer per vliegtuig naar het vaste continent moest begeven. Al die door commerciële en promotionele motieven gedicteerde ‘valse starts’ in het buitenland, al die verplaatsingen over grote afstanden deun afbreuk aan de benaming Ronde van Frankrijk.
Zoals ook de Ronde van Italië al om de verkeerde redenen in Groningen en Rotterdam is gestart – al schijnt niemand zich daaraan te storen. Het schijnt dat de woestijn Qatar in de race is voor de start van de Tour in 2014. Dat wordt vanwege de hitte ’s nachts koersen, en de volgende dag met Fly Emirates weer terug naar Europa. Gezien de door hypercommercie en dopingperikelen gekelderde reputatie van de wielersport is het niet denkbeeldig dat de Tour de France nog eens eindigt als Parijs-Dakar; deze onzinrally wordt sinds 2009 als ‘Dakar-rally’ in Zuid-Amerika verreden. Maar misschien is de Tour van 2013 het begin van een trendbreuk, en wordt de Ronde van Frankrijk uiteindelijk weer een vlag die de lading dekt.