Binkbeats (Frank Wienk) was bekend als percussionist bij o.a. The Kyteman Orchestra toen hij in 2013 begon aan een bijzondere reeks covers: omringd door een verzameling percussie-instrumenten, van kalimba's en xylofoons tot een kartonnen doos en zelfs een typemachine, deconstrueerde hij nummers van elektronica-artiesten als Aphex Twin, Lapalux en Flying Lotus op onnavolgbare wijze. Deze Beats Unraveled-serie werd een YouTube-hit en ging de wereld over, met 'Bink' in het kielzog middels vele live-optredens in de daaropvolgende jaren. Maar voor de percussionist/producer was de reeks uiteindelijk een voorstudie voor het 'echte werk': zelfgeschreven muziek. Toch duurde het nog een tijdje voordat dat werk er kwam. Onlangs verscheen het tweede deel van zijn in tweeën gesplitste debuut: Private Matter Previously Unavailable. Tijd om Binkbeats aan het woord over zijn nieuwe muziek. 'Het moet bij mij echt sudderen.'
percussionist extraordinaire vertelt over zijn EP's Private Matter Previously Unavailable Parts 1 & 2
Nog voor de Beats Unraveled-serie af was, was Binkbeats al lang en breed begonnen aan eigen werk. 'Dat het nu pas uitkomt heeft te maken met een aantal dingen,' vertelt hij. 'Ik had best wel even de tijd nodig om mijn sound te vinden. Veel van de nummers zijn nog uitgekristalliseerd tijdens het toeren.' Daarnaast gelooft de percussionist dat het goed is om muziek een tijdje te laten liggen. 'Later kon ik het dan weer oppakken, met frisse oren en nieuwe ideeën. Het met bij mij echt sudderen. Als ik nu terugkijk ben ik blij met elke beslissing: dít moest het echt zijn. Het is jammer als je muziek in een soort haast gaat maken en later denkt: dit had ik nu anders gedaan.' Daarnaast leek het hem ook goed om even een gat te laten vallen tussen Beats Unraveled en zijn eigen werk. 'Ik weet niet of het mensen het anders hadden kunnen oppakken: hè, hij maakte toch covers?'
Op Beats Unraveled kijkt Binkbeats vooral terug als onderzoekstraject. 'Het is een prachtige serie geworden, waar ik heel trots op ben,' zegt hij, 'maar ik kon er voor mijn gevoel niet een serieuze carrière op bouwen. Mensen vinden het prachtig om te zien, maar het blijft toch gek om alleen andermans muziek te spelen. Ik wil mijn eigen muziek maken, op deze nieuwe manier die ik heb gevonden. Dat is voor mij het hogere doel.' Die nieuwe manier, waarop de percussionist laag voor laag zijn nummers opbouwt, kent twee uitingsvormen. De eerste is de in de studio zorgvuldig geproduceerde muziek op de twee nieuwe EP's; de andere zijn de filmpjes die hij naderhand maakt waarin hij diezelfde nummers live uitvoert. ‘Waarmee ik m'n eigen tracks dus weer unravel,’ lacht hij.
Het plan was om zijn eigen muziek uit te brengen als één album, maar dat liep anders. 'We zitten in een tijd waarin alles snel voorbij gaat,' vertelt Bink. 'Er komt zoveel muziek uit, een maand later is men het vaak al weer vergeten. We kwamen daarom op het idee om er twee EP's van te maken. Zo heb je twee keer nieuwswaarde.'
percussionist en producer
Binkbeats is niet alleen percussionist, maar ook producer. Je kunt stellen dat hij die dubbelrol ook vervult wanneer hij live speelt: alle benodigde klanken krijgen een zorgvuldig gekozen plaats in het totaalplaatje. Een beat wordt opgebouwd, een basgitaarlijntje wordt toegevoegd aan de loop en precies genoeg effecten worden toegepast om het geheel goed te laten klinken. 'Muziek schrijven doe ik heel erg vanuit sound,' legt Bink uit. 'Speels met een paar laagjes beginnen, en dat dan uitbouwen tot een soort symfonie. Het verschil tussen een producer en een muzikant is dat het voor een producer meer over het overzicht gaat. Als percussionist heb je, zeker in popmuziek, sowieso de rol van 'opvuller': je kijkt steeds naar wat nog nodig is. Die twee rollen gaan dus goed samen.'
Als je hoort hij probleemloos Binkbeats zich de Beats Unraveled-covers eigen maakt vraag je je af: waar tussen al die roemruchte voorbeelden zal uiteindelijk zijn eigen geluid liggen? Nou ja, echt tússen al die namen in dus. De stijloefening heeft zijn vruchten afgeworpen: Binks eigen werk klinkt alsof hij alles wat hij heeft gecoverd heeft opgezogen. Opvallend: het klinkt allemaal
wel wat gelaagder en meer understated. Het zijn dan ook niet zomaar 'beats', maar echt liedjes geworden. In nummers als 'Jake's Journey' of 'Rhythmiconomy' duiken weliswaar voorzichtige four-to-the-floor housebeats op, maar Binkbeats graaft duidelijk dieper, en in een nummer als 'Earth' is zelfs nagenoeg geen beat te ontdekken, maar staat zijn zang centraal.
de stem als instrument
Voor Bink was het toevoegen van zijn stem in eerste instantie niet meer dan het inzetten van een extra instrument. 'Maar dan ga je teksten schrijven en ga je niet alleen 'oeh' of 'ah' zingen,' zegt hij. 'Je wil toch iets gaan vertellen. Ik kwam er achter dat het toch moet gaan over iets wat me raakt; het moet wel een beetje diepgang hebben ofzo. Maar dat was heel erg nieuw voor mij!' In een vroeg stadium twijfelde hij er wel over, het inzetten van zijn eigen zang, geeft Bink toe. 'Kan ik het wel maken? Ik ben toch niet echt een zanger. Maar aan de andere kant dacht ik: fuck it, ik heb een stem, die kan ik gewoon gebruiken! Bij sommige tracks denk ik: hier moet gewoon zang over heen. Dan vind ik het niet interessant genoeg om op zichzelf te staan. Dan wil ik toch dat het een liedje wordt. Dan kun je wel met gastvocalisten gaan werken, maar dat is live weer lastig. Ik vind het een leuke uitdaging om mijn stem te gebruiken, en het is dan aan de mensen om te beoordelen of ik daar in geslaagd ben.'
Omdat zijn werkwijze zo anders is spiegelt hij zich niet echt aan singer-songwriters als Eefje de Visser of Tessa Douwstra (Luwten), met wie hij veel gewerkt heeft. Wel besprak hij sommige nummers met Douwstra. 'We hebben het inhoudelijk over tekst gehad: "wat bedoel je hier precies?". Je kunt van alles zingen, maar je moet het wel kunnen verantwoorden. Soms kunnen bepaalde dingen bijvoorbeelden qua taal gewoon niet. Ik heb volgens mij wel een halfuur zitten filosoferen met Simon (Akkermans, producer IH) over de tekst van 'In Dust/In Us': 'What we can't see, it doesn't mean it doesn't exist. Dat is een gekke zin, die misschien niet perse klopt, maar toch klopt hij ook wél. Want we vonden absoluut geen andere manier om het te zeggen. Dat zijn hele interessante gesprekken: je gaat goed nadenken over elke zin.'
'Je hebt wat dat betreft twee typen mensen,' zegt Bink. 'Mensen die zijn ingesteld op tekst en mensen die zijn ingesteld op muziek. Ik had het vroeger al met hiphopbeats. Dan had ik het met rapper Pax over een nummer en zei ik: "o, wat vet!". Maar dan zei hij: "Nee man, heb je wel naar die tekst geluisterd? Dat kan echt niet!" Maar ik luister daar dan niet naar. Ik luister naar het geheel, naar de energie.'
'Uiteindelijk wil je een bepaald gevoel overbrengen. Je kunt wel iets zingen dat structureel helemaal klopt, maar als het niet ráákt, wat is dan het doel? Een supergoed voorbeeld vind ik Reggie Watts. Die doet improvisaties, zingt helemaal geen tekst, maar brabbelt maar wat aan elkaar. Maar bij mij komt dat supergoed binnen. Hij raakt de kern van een song. Waarom zou je die woorden dan nog nodig hebben?'
het geheim van de smid
Sinds een tijdje is Bink begonnen met het plaatsen van korte filmpjes op Instagram. In elk filmpje staat een ander instrument uit zijn indrukwekkende arsenaal centraal. Binkbeats verzamelt geluiden, of beter gezegd: dingen die geluid kunnen maken. Wanneer hij een nummer componeert, laat hij die dingen precies díe geluiden maken die hij op dat moment nodig heeft. 'Ik heb een soort grote geluidendatabank in mijn hoofd,' zegt hij, 'van daaruit bedenk ik wat goed samen klinkt.' Natuurlijk herontdekt hij wel eens instrumenten die hij vergeten was. 'Maar van héél veel dingen in mijn studio weet ik niet alleen wat het is, maar ook hoe het tof wérkt. Dat is de kunst.'
'Bijvoorbeeld de toy piano. Die zit al in heel veel indie-muziek en heeft een heel specifiek geluid, als je er niks mee doet. Het is best wel hard, een beetje lelijk misschien zelf. Maar voor 'Rhythmiconomy' heb ik 'm door een hele heftige filter gehaald, waardoor de hele attack weg is. Het klinkt helemaal niet meer als een speelgoedpiano. Zo heb ik echt een ander geluid gevonden. Ik vind het leuk om soms te blijven zoeken bij een instrument: hoe kan ik iets tof maken? Hoe kan ik het op een andere manier bespelen of anders laten klinken?'
Een andere truc die Binkbeats toepast is het stapelen van geluiden. 'Als je twee geluiden hebt die héél goed bij elkaar passen, wordt het een nieuw geluid,' vertelt hij. 'Heel bizar. Want bij sommige geluiden hoor je, als je die stapelt, bijvoorbeeld gewoon: "dit zijn een triangel en woodblock samen". Maar sommige geluiden, die matchen zó goed dat je echt denkt: "wat hoor ik nou?!". Dat is dus zo'n beetje het geheim van de smid!'
Op 7 februari speelt Binkbeats in Paradiso
kijk verder: Binkbeats in Vrije Geluiden
Iddo Havinga
Heeft het vinden van De Ultieme Groove tot een levensmissie verheven en gelooft daarnaast dat muziek zo vrij kan zijn als de artiest oprecht is.