Holland Festival 2018

Aad van Nieuwkerk ,

muziektips van Vrije Geluiden

Gesualdo

Over de Italiaanse componist en prins Carlo Gesualdo (1566-1613) doen waanzinnige verhalen de ronde. Zo zou hij niet alleen een heel bos hebben laten kappen, omdat het ruisen van de bladeren hem stoorde bij het componeren, maar hij vermoordde ook zijn vrouw en haar minnaar nadat hij hun overspel had ontdekt. Hij martelde dieren, liet zich geselen door zijn personeel, leed aan depressies en had een heks als minnares. Tegelijkertijd componeerde hij hemelse muziek die haar tijd vooruit was. Het Nederlands Kamerkoor en de anarchistische theatergroep De Warme Winkel maken over dit ogenschijnlijke contrast een muziektheatervoorstelling. En de vraag daarin is: wat is Het Sublieme? Wat is tegelijkertijd Weerzinwekkend èn Onweerstaanbaar? Naar het schijnt wordt het niet een voorstelling voor tere zielen. Heftige beelden, prachtige muziek. 

21 juni (try out), 22, 23, 24, 25 juni, Stadsschouwburg Amsterdam

Gurdjieff Ensemble & Hewar Ensemble

Het Armeense Gurdjieff Ensemble was eerder te zien op het Holland Festival en is dit jaar terug voor een concert met het Syrische ensemble Hewar, dat Arabische muziek mengt met jazz en westerse klassieke muziek. Ze spelen twee nieuwe stukken: een van Tigran Mansurian uit Armenië, en Kharej AlSerb van Issam Rafea uit Syrië. Daarnaast zijn ook door Levon Eskenian gearrangeerde werken van de Armeense componisten George Gurdjieff en Komitas Vardapet te horen en muziek van de leden van Hewar: Kinan Azmeh, Dima Orsho, Jasser  Haj-Youssef and Basilius Alawad. Dit concert is een samenwerking tussen twee verschillende, maar fysiek nabije culturen die door de eeuwen heen een rijke culturele uitwisseling hebben gekend. Een dialoog die uiting geeft aan een diepgevoelde vredeswens.
22 juni, Muziekgebouw aan 't IJ

Holland Festival Proms

23 juni in de Holland Festival Proms een hele serie voorstellingen. Om 15.00 uur staan twaalf concertvleugels in een cirkel in de Grote Zaal van Het Concertgebouw. De vleugels worden niet via de pianotoetsen bespeeld, maar dienen elk als klankkast voor een van de twaalf hoornisten. Deze bijzondere opstelling is bedacht door de IJslandse componist Daníel Bjarnason. Om 16.00 uur gaat Colin Benders op zoek naar een alternatieve ervaring van elektronische muziek. In de Kleine Zaal zal hij de eerste resultaten van zijn onderzoek laten horen met een installatie die zich het best laat beschrijven als een elektro-symfonisch orkest. Om 17.00 uur staan de vrouwen van het hadrakoor van Chefchaouen in Jalasat Rouhiya (‘Spirituele Zitting’) samen op het podium met de mannen en vrouwen van het Amsterdams Andalusisch Orkest en Orchestre Temsamani uit Tétouan. Samen zingen en spelen ze nieuwe muziek die gebaseerd is op het Arabo-Andalusische repertoire en de van oudsher exclusief aan vrouwen voorbehouden hadratraditie. Om 20.00 is het tijd voor componist in focus van dit jaar George Benjamin. George Benjamin is dit jaar focuscomponist op het festival. Een  concert door het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor onder leiding van Martyn Brabbins laat de reikwijdte van zijn muziek horen. Met Benjamins Dance Figures (2004) en Sometime Voices (1996), en verder muziek van Tom Coult, Johann Sebastian Bach, en Edward Nesbit. Om 22.00 tenslotte Tribute to Blackstar, een eerbetoon aan David Bowie, de legendarische popster die in 2016 overleed. Samen met zangeressen Anna Calvi, Laetitia Sadier (Stereolab) en Anja Plaschg (Soap&Skin) voert het muzikantencollectief stargaze Bowies veelgeprezen laatste album Blackstar uit in nieuwe arrangementen door componisten als Aart Strootman, Jherek Bischoff, André de Ridder en Josephine Stephenson. 

23 juni, Concertgebouw

Kronos Quartet: Sight Machine

Beeldend kunstenaar Trevor Paglen ontwikkelde samen met het Kronos Quartet een multimediaconcert rond de opkomst van kunstmatige intelligentie. Terwijl het Kronos muziek speelt van onder anderen Laurie Anderson, George Gershwin, Steve Reich en Terry Riley, projecteert Paglen een live video-feed van hetzelfde concert boven het viertal, maar dan zoals het wordt waargenomen door kunstmatige intelligentie, met behulp van een bepaald algoritme dat konklusies trekt uit de door de computer geanalyseerde gezichtsuitdrukkingen. En dat gebeurt allemaal live, terwijl je erbij zit. Sight Machine laat op indringende wijze zien hoe menselijke creativiteit en emotionele expressie gereduceerd worden tot data en berekeningen. De ene keer met een komisch effect, de andere keer als grimmige waarschuwing.

In de video hiernaast legt Trevor Paglen uit hoe we tegenwoordig overal worden waargenomen door (beveiligings)camera's, en hoe die beelden steeds vaker niet door mensen maar door computers worden geanalyseerd. 

Morton Feldman

Het openingsconcert van het Holland Festival op donderdag 7 juni in de Gashouder op het Westergasterrein in Amsterdam is uitverkocht, maar je kunt je nog wel op de wachtlijst laten zetten. Een bijzondere avond waarin film, schilderkunst en muziek worden gecombineerd. Er wordt opgetreden door Ensemble Musikfabrik en zijn combineren de abstracte en kleurrijke schilderijen van Gerhard Richter met de muziek van Marcus Schmickler. Voorafgaand speelt Ensemble Musikfabrik met Cappella Amsterdam Rothko Chapel (1971) van Morton Feldman. Rothko Chapel is geïnspireerd op het werk van schilder Mark Rothko, in het bijzonder de 14 kolossale doeken die hij maakte voor de naar hem genoemde kapel in de VS. Twee voorbeelden van een gelukkig huwelijk tussen schilderkunst en muziek.